Choć system podatku od wartości dodanej, regulowany jest jednym aktem unijnym, to wysokość stawek podatku VAT obowiązujących na terenie Unii Europejskiej jest różna. Polscy przedsiębiorcy dokonujący dostawy towarów i świadczący usługi na terenie UE, powinni orientować się w temacie stawek podatku VAT w danym kraju, aby mieć świadomość ewentualnego obciążenia podatkowego jakie może ich spotkać. Jakie można wyróżnić stawki podatku VAT w Europie? Odpowiadamy w artykule.
Stawki podatku VAT w Europie a cel dyrektywy UE
Celem ustanowienia Dyrektywy Rady UE 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, była harmonizacja systemu podatku VAT na obszarze całej Wspólnoty Europejskiej. Proces ten nie objął w sposób kompleksowy stawek podatku VAT co powoduje, że każdy kraj członkowski ma pewną swobodę w określaniu wysokości stawek VAT. Jak czytamy w pkt. 29 Preambuły do Dyrektywy:
"Stawka podstawowa VAT obecnie obowiązująca w poszczególnych państwach członkowskich, w połączeniu z mechanizmem systemu przejściowego, zapewnia możliwe do przyjęcia funkcjonowanie tego systemu. Aby uniknąć sytuacji, w których różnice w stawkach podstawowych VAT stosowanych przez państwa członkowskie, prowadziłyby do nierównowagi strukturalnej we Wspólnocie i zakłóceń konkurencji w niektórych sektorach działalności, należy ustalić minimalną stawkę podstawową równą 15 %, z zastrzeżeniem jej późniejszego przeglądu."
Dyrektywa VAT w art. 96 stanowi, że państwa członkowskie stosują stawkę podstawową VAT, która jest określana przez każde państwo członkowskie, jako procent podstawy opodatkowania i która jest jednakowa dla dostaw towarów oraz świadczenia usług. Stawka podstawowa nie może być niższa niż 15%.
Ponadto w art. 98 ww. akt określa, że państwa członkowskie mogą stosować jedną lub dwie stawki obniżone. Stawki obniżone mają zastosowanie wyłącznie do dostaw towarów i świadczenia usług, których kategorie są określone w załączniku III. Stawki obniżone nie mają zastosowania do usług świadczonych drogą elektroniczną. Przy stosowaniu stawek obniżonych do poszczególnych kategorii towarów, państwa członkowskie mogą stosować nomenklaturę scaloną, aby precyzyjnie określić zakres danej kategorii. Stawki obniżone określane są jako procent podstawy opodatkowania, który nie może być niższy niż 5%.
Jakie można wyróżnić stawki podatku VAT w Europie?
Poniższa tabela prezentuje zestawienie stawek podatku VAT w krajach członkowskich UE:
| Państwo | Podstawowa stawka VAT | Obniżona stawka VAT |
| Wielka Brytania | 20% | 5%, 0% |
| Austria | 20% | 13%, 10% |
| Belgia | 21% | 12%, 6%, 0% |
| Bułgaria | 20% | 9% |
| Cypr | 19% | 9%, 5% |
| Czechy | 21% | 15%, 10% |
| Dania | 25% | - |
| Estonia | 20% | 9% |
| Finlandia | 24% | 14%, 10% |
| Francja | 20% | 10%, 5.5%, 2.1% |
| Grecja | 24% | 13%, 6% |
| Hiszpania | 21% | 10%, 4% |
| Holandia | 21% | 9% |
| Chorwacja | 25% | 13%, 5% |
| Irlandia | 23% | 13.5%, 9%, 4.8%, 0% |
| Litwa | 21% | 9%, 5% |
| Łotwa | 21% | 12%, 5% |
| Luksemburg | 17% | 14%, 8%, 3% |
| Malta | 18% | 5%, 7%, 0% |
| Niemcy | 19% | 7% |
| Polska | 23% | 8%, 5% |
| Portugalia | 23% | 13%, 6% |
| Rumunia | 19% | 9%, 5% |
| Słowacja | 20% | 10% |
| Słowenia | 22% | 9.5% |
| Szwecja | 25% | 12%, 6%, 0% |
| Węgry | 27% | 18%, 5% |
| Włochy | 22% | 10%, 5%, 4% |
Jak zatem widać w przedstawionej tabeli, stawki podatku VAT w Europie są zróżnicowane - obecnie najniższa stawka podatku VAT obowiązuje w Luksemburgu. Natomiast krajem gdzie wysokość zobowiązania jest największa są Węgry. Do grupy państw gdzie stawka podatku VAT jest niższa niż 20% należą: Cypr, Malta, Rumunia oraz Niemcy. Ta sama stawka podstawowa, która jest stosowana w Polsce, czyli 23%, znajduje zastosowanie również w Portugalii oraz Irlandii.
