Od maja 2018 roku ustawa o ubezpieczeniu społecznym rolników zyskała nowy kształt. Nowelizacja dodała do ustawy rozdział 7a, który reguluje zasady zawierania tzw. umowy o pomocy przy zbiorach. Ten rodzaj umowy może okazać się pomocnym narzędziem dla rolników zajmujących się uprawą określonych roślin. Z uwagi na krótki czas obowiązywania dodanych przepisów wydaje się, że umowa o pomocy przy zbiorach znajdzie pełnię zastosowania w kolejnych sezonach.
Pobierz darmowy wzór umowy o pomocy przy zbiorach w formacie DOCX i PDF!
Umowę zawiera rolnik i jego pomocnik
Umowa o pomocy przy zbiorach jest nowym typem umowy cywilnoprawnej. Co istotne, pomoc przy zbiorach nie jest formą zatrudnienia w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy. Umowa zawierana jest pomiędzy rolnikiem, który prowadzi uprawę chmielu, owoców, warzyw, tytoniu, ziół i roślin zielarskich, określonych w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady.
„Przez umowę o pomocy przy zbiorach pomocnik rolnika zobowiązuje się do świadczenia pomocy przy zbiorach produktów rolnych należących do sektora, o którym mowa w art. 1 ust. 2 lit. f, i oraz n rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiającego wspólną organizację rynków produktów rolnych oraz uchylającego rozporządzenia Rady (EWG) nr 922/72, (EWG) nr 234/79, (WE) nr 1037/2001 i (WE) nr 1234/2007 (Dz. Urz. UE L 347 z 20.12.2013, str. 671, z późn. zm.[4])), a także pozostałych ziół i roślin zielarskich, zwanych dalej „chmielem, owocami, warzywami, tytoniem, ziołami i roślinami zielarskimi”, w określonym miejscu w gospodarstwie rolnika i przez określony czas, a rolnik do zapłaty umówionego wynagrodzenia za świadczoną pomoc”.
Warto pamiętać, że umowę o pomocy przy zbiorach będą mogli zawrzeć tylko rolnicy, którzy prowadzą uprawę określonych w przepisach produktów rolnych. Szczegółowy wykaz możliwych produktów został zawarty w przywołanym w treści przepisów rozporządzeniu. Rolnicy winni zwrócić szczególną uwagę na część IX Załącznika I rozporządzenia, fragment ten zawiera bowiem dokładne zestawienie owoców i warzyw, co do których możliwe jest zawarcie umowy o pomocy przy zbiorach.
Zbieranie, usuwanie, sortowanie
Każda ze stron umowy zobowiązuje się do wykonywania określonych świadczeń w ramach jej postanowień.
Do obowiązków rolnika należy:
-
zapłata umówionego przez strony wynagrodzenia;
-
zapewnienie pomocnikowi narzędzi niezbędnych do prawidłowego świadczenia pomocy przy zbiorach;
-
dokonanie zgłoszenia pomocnika w KRUS-ie w terminie 7 dni od daty zawarcia umowy oraz uiszczenie należnej składki (obecnie jest to 140,00 zł ubezpieczenia zdrowotnego oraz 42,00 zł ubezpieczenia wypadkowego za miesiąc).
Obowiązki pomocnika rolnika polegają na świadczeniu pomocy przy zbiorach w określonym miejscu w gospodarstwie i przez określony czas. Pomoc ta winna być świadczona osobiście, a zatem pomocnik nie może wyręczyć się przy jej wykonywaniu innymi osobami.
Strony umowy mogą określić wynagrodzenie należne pomocnikowi w różny sposób – może być to np. określenie stawki godzinowej, stawki dziennej albo wynagrodzenia za cały okres świadczenia pomocy przy zbiorach.
Ustawa o ubezpieczeniu społecznym rolników wskazuje dokładnie, na czym polega pomoc przy zbiorach. Zgodnie z definicją zawartą w przepisach, jest to:
- zbieranie chmielu, owoców, warzyw, tytoniu, ziół lub roślin zielarskich;
- usuwanie zbędnych części roślin;
- klasyfikowanie lub sortowanie zerwanych lub zebranych chmielu, owoców, warzyw, tytoniu, ziół lub roślin zielarskich, lub wykonywanie innych czynności mających na celu przygotowanie chmielu, owoców, warzyw, tytoniu, ziół lub roślin zielarskich do transportu, przechowywania lub sprzedaży bądź związanych z pielęgnowaniem i poprawą jakości plonów.
Jakiekolwiek inne czynności, które wykraczają poza zakres wskazany powyżej i które pomocnik miałby wykonywać na rzecz rolnika, muszą być objęte inną umową (np. umową o dzieło).
Umowa o pomocy przy zbiorach – w jakiej formie powinna być zawarta?
Przepisy ustawy wskazują w sposób ramowy, w jaki sposób winna zostać skonstruowana umowa o pomocy przy zbiorach i odwołują się do postanowień Kodeksu cywilnego, które znajdą zastosowanie w przypadkach nieuregulowanych w ustawie. Umowa winna zostać zawarta przed rozpoczęciem pracy przez pomocnika.
Umowa o pomocy przy zbiorach winna wyczerpująco określać jej strony, tj. rolnika oraz pomocnika, poprzez wskazanie nie tylko imion i nazwisk oraz adresów korespondencyjnych, lecz także numerów identyfikacyjnych. Powinna ona zawierać również oznaczenie miejsca i daty jej zawarcia oraz bezwzględnie podpisy stron umowy. Do jej najważniejszych postanowień będą zaliczały się fragmenty mówiące o obowiązkach pomocnika rolnika (poprzez wskazanie, do jakiego zbioru został on zatrudniony oraz w jakim miejscu i w jakich terminach ma pomagać przy zbiorach) oraz o obowiązkach rolnika (przede wszystkim w zakresie wysokości wynagrodzenia należnego pomocnikowi oraz sposobu jego wypłaty).
Jak wskazano powyżej, łączny czas świadczenia pomocy przy zbiorach przez jedną osobę nie może przekroczyć 180 dni w ciągu roku kalendarzowego. Ustawodawca nakłada na pomocnika obowiązek złożenia oświadczenia przed zawarciem umowy co do liczby przepracowanych w ciągu roku dni. Oświadczenie to winno stanowić załącznik do umowy o pomocy przy zbiorach lub być złożone w treści umowy.
Ustawa zakłada, iż każda ze stron może zdecydować o zakończeniu umowy poprzez jej wypowiedzenie. Wypowiedzenie ma ten skutek, że umowa zostaje rozwiązana z upływem dnia, w którym została wypowiedziana, przy czym strony mogą postanowić w umowie inaczej. Przykładowo, strony mogą założyć, że oświadczenie winno zostać złożone z tygodniowym wyprzedzeniem.
