Znak towarowy to nie tylko symbol, pod którym przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą - to także element majątku, znak, pod którym firma jest znana i symbol jej renomy. Nic więc dziwnego, że niemal wszystkie przedsiębiorstwa, które zarejestrowały swój znak towarowy, strzegą go i reagują, gdy podmiot nieuprawniony go narusza. Co mogą zrobić? Oprócz wykorzystania innych środków, mogą także wystosować do osoby, która bezprawnie korzysta ze znaku wezwanie do zaprzestania naruszania znaku towarowego.
Naruszanie znaku towarowego - co to znaczy?
Naruszenie znaku towarowego można w skrócie określić jako każde działanie osób nieuprawnionych do korzystania z niego, które wykracza poza normalne korzystanie, a co przynosi albo może przynosić szkodę właścicielowi znaku. Definicji tego typu naruszenia nie znajdziemy w żadnym akcie prawnym, regulującym prawo własności przemysłowej, możemy jednak wywieść ją z przepisów dotyczących korzystania ze znaku towarowego. Jest to więc wszystko, co wykracza poza dozwolone użytkowanie znaku, a więc na przykład: nieuzasadnione umieszczanie go na stronie internetowej lub siedzibie przedsiębiorstwa lub bezprawne oznaczanie znakiem towarowym towarów lub usług. W takiej sytuacji właściciel znaku może reagować w sposób przewidziany przez prawo.
Naruszenie znaku towarowego - co może zrobić właściciel?
Przepisy kodeksu cywilnego i ustawy Prawo własności przemysłowej przewidują kilka sposobów, na jakie przedsiębiorca może dochodzić swoich praw. Może rozpocząć postępowanie sądowe, ale istnieją także przedsądowe metody chronienia praw do znaku towarowego. Prawo sugeruje następującą ścieżkę postępowania w sytuacji, gdy prawo do zarejestrowanego znaku towarowego jest naruszane:
Przedsiębiorca może wystosować do naruszającego wezwanie do zaniechania naruszania znaku towarowego, czyli pismo, w którym żąda od adresata zaprzestania działań w nim wskazanych. Jest to zazwyczaj pierwsza czynność właściciela znaku towarowego. Przeważnie dokonywana jest pisemnie, niekiedy kilkakrotnie, przed wniesieniem do sądu pozwu, zaś kolejne wezwania do zaniechania naruszeń znaku towarowego, do których nie ustosunkował się naruszający, mogą być do niego załączone jako dowody.
Właściciel znaku może równocześnie lub osobno przesłać naruszającemu roszczenie o naprawienie szkody. Może być ona wyrządzona bezpośrednio (na przykład poprzez świadome wprowadzenie w błąd stałych kontrahentów właściciela znaku towarowego przez użycie jego znaku towarowego) lub pośrednio (na przykład sugerowanie współpracy z właścicielem znaku towarowego poprzez umieszczenie na witrynie sklepu znaku). Wzywający powinien określić w wezwaniu dokładny rozmiar szkody i sposób jej naprawienia - może to być wypłacenie właścicielowi znaku odpowiedniej sumy pieniędzy, opublikowane w gazecie przeprosiny lub zawiadomienie osobiście kontrahentów wzywającego o popełnieniu naruszenia. Takie roszczenie może być również elementem pozwu.
Elementem wezwania do naprawienia szkody lub do pozwu nierzadko jest także roszczenie o wydanie bezpodstawnie zdobytych korzyści, czyli korzyści, które naruszający zdobył w związku z działaniem na szkodę właściciela znaku. Tak jak w przypadku roszczenia o naprawienie szkody, roszczenie o wydanie bezpodstawnie zdobytych korzyści może być jednym z żądań wysuwanych przez właściciela znaku przed sądem.
Ciekawym narzędziem jest roszczenie prewencyjne za naruszenie znaku towarowego. Ma ono na celu zapobieganie naruszeniom - jeżeli właściciel znaku wie, że ktoś podejmuje działania mające na celu naruszenie znaku towarowego, może zwrócić się do sądu z wnioskiem o nakazanie zaprzestania takich działań (czasami ma ono formę nakazu wycofania lub nawet zniszczenia partii towaru, bezpodstawnie oznaczonych znakiem towarowym).
Jeżeli przedsądowe wezwania do zaprzestania naruszania, roszczenie o naprawienie szkody lub wydania bezpodstawnie zdobytych korzyści czy roszczeń prewencyjnych nie odnosi skutku, właściciel znaku może wejść na drogę sądową. Może on w takim przypadku wnieść pozew na podstawie przepisów kodeksu cywilnego (ma tu zastosowanie zwłaszcza art. 415, mówiący o tym, że ten, kto wyrządził szkodę, ma obowiązek ją naprawić) lub, w zależności od okoliczności popełnienia naruszenia, przepisów karnych bądź odszkodowawczych ustawy Prawo własności przemysłowej.
Wezwanie do zaprzestania naruszania znaku towarowego - elementy
Jak zostało już wspomniane wyżej, zazwyczaj pierwszym krokiem przedsiębiorcy, którego znak towarowy naruszono, jest przedstawienie wezwania do zaprzestania naruszania znaków towarowych. Zazwyczaj jest to dokument wystawiony przez właściciela znaku towarowego lub reprezentujący go podmiot (na przykład kancelarię prawną), zawierający:
wskazanie działań stanowiących naruszenie,
wskazanie praw do znaku towarowego,
żądanie zaprzestania dalszych działań naruszających prawa właściciela znaku,
niekiedy także żądanie wydania korzyści uzyskanych dzięki bezprawnemu korzystaniu ze znaku towarowego,
wskazanie terminu, w którym naruszający ma zaprzestać wskazanych w piśmie działań i zrekompensować szkodę,
określenie konsekwencji niezastosowania się do żądań wyrażonych w piśmie, czyli zazwyczaj rozpoczęcie postępowania przed sądem.
Elementem wezwania do zaprzestania naruszania znaku towarowego może być także propozycja zawarcia ugody zamiast rozpoczęcia postępowania.
