Analizując kwestię ewentualnego opodatkowania wniesienia majątku do fundacji rodzinnej podatkiem dochodowym, należy odnieść się do wyjaśnienia pojęcia przychodu podatkowego. Wniesienie majątku do fundacji rodzinnej a PIT, czy podmiot wnoszący majątek do fundacji rodzinnej musi z tego tytułu odprowadzić podatek dochodowy? Wyjaśniamy w artykule.
Kiedy podatnik uzyskuje przychód podatkowy?
Reguła ogólna wyrażona w art. 11 ust. 1 ustawy PIT wskazuje, że co do zasady przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Choć nie wynika to bezpośrednio z treści ww. przepisu, to jednak powszechnie przyjmuje się, że przychodem podatkowym na gruncie art. 11 ust. 1 ustawy o PIT jest tylko takie przysporzenie majątkowe, które ma charakter trwały, definitywny. Musi ono jednocześnie prowadzić do zwiększenia aktywów podatnika lub zmniejszenia jego zobowiązań.
Ponadto przysporzenie to musi być rzeczywiste, a nie potencjalne. Innymi słowy, o przychodzie można mówić tylko wtedy, kiedy podatnik wzbogacił się i stanowi to jego dodatkowy majątek.
Przykładowo w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z 22 września 2021 roku (sygn. akt II SA/Bd 643/12) możemy przeczytać, że za przychody podatkowe mogą być uznane zatem tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Przychód jest bowiem w istocie określonym przyrostem majątkowym, a zatem jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.
Wniesienie majątku do fundacji rodzinnej a PIT
Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o fundacji rodzinnej fundacja rodzinna jest osobą prawną utworzoną w celu gromadzenia mienia, zarządzania nim w interesie beneficjentów oraz spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów. Fundator określa w statucie szczegółowy cel fundacji rodzinnej.
Zwróćmy również uwagę, że zgodnie z art. 17 ustawy o fundacji rodzinnej fundator wnosi do fundacji rodzinnej mienie na pokrycie funduszu założycielskiego o wartości określonej w statucie, nie niższej niż 100 000 zł.
Zgodnie zaś z art. 20 ustawy o fundacji rodzinnej fundacja rodzinna nie może zwracać fundatorowi mienia wniesionego na pokrycie funduszu założycielskiego ani w całości, ani w części, chyba że ustawa stanowi inaczej.
Zauważmy też, że zgodnie z art. 21 pkt 5 ww. ustawy do powstania fundacji rodzinnej jest wymagane wniesienie funduszu założycielskiego przed wpisaniem do rejestru fundacji rodzinnych w przypadku ustanowienia fundacji rodzinnej w akcie założycielskim albo wniesienie funduszu założycielskiego w terminie 2 lat od dnia wpisania fundacji rodzinnej do rejestru fundacji rodzinnych w przypadku ustanowienia fundacji rodzinnej w testamencie.
Wniesienie majątku do fundacji rodzinnej nie podlega opodatkowaniu PIT
W świetle przedstawionych regulacji należy zatem zaznaczyć, że wniesienie majątku do fundacji rodzinnej nie stanowi przychodu z żadnego źródła określonego w art. 10 ust. 1 ustawy PIT.
Jak zauważył Dyrektor KIS w interpretacji z 4 września 2023 roku (nr 0112-KDWL.4011.56.2023.1.WS), dokonując kwalifikacji danego zdarzenia jako powodującego powstanie przychodu, nie można abstrahować od art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który zawiera definicję przychodu. Definicja ta wprost odwołuje się do otrzymanych lub postawionych do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniędzy, wartości pieniężnych oraz wartości otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Fundator, wnosząc do fundacji rodzinnej składniki majątkowe, nie otrzyma w zamian żadnych udziałów, certyfikatów lub innych instrumentów prawnych, które dawałyby tytuł prawny do wniesionego do fundacji majątku lub do otrzymania od fundacji innego rodzaju świadczeń z tego tytułu, co w konsekwencji skutkuje tym, że nie uzyska przychodu podatkowego.
Również w interpretacji Dyrektora KIS z 3 sierpnia 2023 roku (nr 0115-KDIT1.4011.439.2023.2.MR) potwierdzono, że wniesienie majątku przez fundatora do fundacji rodzinnej stanowi czynność neutralną podatkowo na gruncie podatku PIT.
Wniesienie majątku do fundacji rodzinnej a PIT - opodatkowanie świadczeń otrzymanych od fundacji
Należy zaznaczyć, że opodatkowaniu podatkiem PIT – jako przychód z innych źródeł – podlegać będą świadczenia otrzymywane od fundacji.
Otóż zgodnie z art. 20 ust. 1g ustawy PIT za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się również przychody z tytułu otrzymania lub postawienia do dyspozycji świadczenia, o którym mowa w art. 2 ust. 2 Ustawy z dnia 26 stycznia 2023 roku o fundacji rodzinnej, oraz mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej.
W świetle powyższego przepisu przychód podatkowy powstanie w sytuacji, gdy przysporzenie od fundacji otrzyma:
- beneficjent fundacji rodzinnej, w tym również fundator będący beneficjentem – w trakcie istnienia fundacji, oraz
- fundator lub beneficjent fundacji rodzinnej lub spadkobierca fundatora, z tytułu otrzymania mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej.
W powyższym zakresie możliwe jest równocześnie skorzystanie ze zwolnienia od podatku PIT określonego w art. 21 ust. 1 pkt 157 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który podaje, że wolne od podatku dochodowego są przychody, o których mowa w art. 20 ust. 1g:
- fundatora albo osoby będącej w stosunku do fundatora osobą, o której mowa w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn uprawnionych do otrzymania mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej;
- beneficjenta fundacji rodzinnej z tytułu świadczenia, o którym mowa w art. 2 ust. 2 Ustawy z dnia 26 stycznia 2023 roku o fundacji rodzinnej, jeżeli beneficjentem jest fundator albo osoba będąca w stosunku do fundatora osobą, o której mowa w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.
W wydawanych interpretacjach indywidualnych organy podatkowe wielokrotnie podkreślały, że wniesienie majątku do fundacji rodzinnej jest zdarzeniem neutralnym podatkowo i nie generuje obowiązku rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych.
