W dobie globalizacji powszechnym zjawiskiem jest prowadzenie sprzedaży poprzez stronę internetową. Większych problemów interpretacyjnych nie wywołuje sytuacja, w której strona internetowa jest zlokalizowana na serwerze, który znajduje się w Polsce. Pojawia się jednak pytanie, co w przypadku, gdy mamy do czynienia z serwerem zagranicznym? Czy ta okoliczność jest już wystarczająca do uznania, że powstaje zagraniczny zakład polskiego podatnika?
Zagraniczny zakład - definicja
Aby ustalić, kiedy mamy do czynienia z zagranicznym zakładem, przede wszystkim trzeba przeanalizować dostępną definicję. Jak czytamy w art. 5a pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zagraniczny zakład oznacza:
-
stałą placówkę, poprzez którą podmiot mający miejsce zamieszkania na terytorium jednego państwa wykonuje całkowicie lub częściowo działalność na terytorium innego państwa, a w szczególności oddział, przedstawicielstwo, biuro, fabrykę, warsztat albo miejsce wydobywania bogactw naturalnych,
-
plac budowy, budowę, montaż lub instalację, prowadzone na terytorium jednego państwa przez podmiot mający miejsce zamieszkania na terytorium innego państwa,
-
osobę, która w imieniu i na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania na terytorium jednego państwa działa na terytorium innego państwa, jeżeli osoba ta ma pełnomocnictwo do zawierania w jego imieniu umów i pełnomocnictwo to faktycznie wykonuje
- chyba że umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania, której stroną jest Rzeczpospolita Polska, stanowi inaczej.
Zawarte przez Polskę umowy międzynarodowe bazują na Modelowej Konwencji OECD. Zgodnie z art. 5 Konwencji zakład oznacza stałą placówkę, przez którą całkowicie lub częściowo prowadzona jest działalność gospodarcza przedsiębiorstwa. Taka definicja zakładu występuje w większości ratyfikowanych umów międzynarodowych.
Analiza przesłanek warunkujących istnienie zagranicznego zakładu
Skoro poznaliśmy podstawowe warunki, które muszą zostać spełnione, aby można było mówić o zagranicznym zakładzie, warto je po kolei przeanalizować w kontekście posiadania strony internetowej na zagranicznym serwerze.
Aby można było w ogóle mówić o placówce, musi mieć ona charakter materialny. W rezultacie sama strona internetowa z pewnością taką placówką nie jest. Inaczej rzecz przedstawia się w odniesieniu do serwera. Zlokalizowany w innym kraju serwer ma bowiem postać materialną.
W tym miejscu trzeba jednak wskazać, że sama postać materialna placówki nie jest wystarczająca, bowiem oprócz tego podatnik musi posiadać władztwo faktyczne nad tą placówką. Jeżeli przedsiębiorca może nią dysponować jako właściciel czy też najemca, to w takim przypadku mamy już pełną definicję placówki.
Przechodząc zatem do naszych rozważań, zaznaczyć należy, że jeżeli strona internetowa jest ulokowana na zagranicznym serwerze, który w żaden sposób nie pozostaje do dyspozycji polskiego podatnika, to nie można mówić o istnieniu placówki. Jeśli jednak podatnik dysponuje serwerem lub jego częścią na podstawie prawa własności lub też w oparciu o umowę najmu, to istnieje szansa, że taki zagraniczny serwer zostanie uznany za placówkę.
Przykład 1.
Polski przedsiębiorca posiada stronę internetową, za której pomocą prowadzi sprzedaż swoich towarów. Jest ona ulokowana na serwerze zagranicznego dostawcy usług informatycznych. Podatnik nie jest właścicielem ani też nie posiada żadnych praw do serwera. W takim przypadku zagraniczna placówka nie występuje.
Przykład 2.
Polski przedsiębiorca posiada stronę internetową, za której pomocą prowadzi sprzedaż swoich towarów. Strona ta jest ulokowana na zagranicznym serwerze, który podatnik dzierżawi od właściciela. W tej sytuacji możemy mieć do czynienia z zagraniczną placówką.
W rezultacie, jeżeli serwer jest zlokalizowany w określonym miejscu przez dłuższy okres, to można mu przypisać cechę stałości.
Przykład 3.
Polski podatnik wynajmuje zagraniczny serwer, który zlokalizowany jest w pomieszczeniu magazynowym. Serwer ten nie jest na stałe przytwierdzony do powierzchni magazynu i w każdym czasie może zostać przeniesiony w inne miejsce. Jeżeli jednak znajduje się w tym magazynie przez dłuższy czas, to mimo wszystko może zostać zakwalifikowany jako stała placówka.
Naturalnie sam serwer nie służy do prowadzenia działalności gospodarczej. Jeżeli jednak umieszczona jest na nim strona internetowa, poprzez którą podatnik prowadzi sprzedaż swoich produktów, to taka okoliczność powoduje, że warunek prowadzenia działalności zostaje spełniony.
Przykład 4.
Polski przedsiębiorca zakupił serwer znajdujący się w Holandii. Znajduje się na nim jego strona internetowa, poprzez którą prowadzi sprzedaż swoich towarów, już od dwóch lat. W takich okolicznościach są spełnione przesłanki istnienia placówki, o stałych charakterze, poprzez którą całkowicie lub częściowo jest prowadzona działalność gospodarcza. Mamy zatem do czynienia z zagranicznym zakładem.
Zagraniczny zakład - sposób rozliczania
Jeżeli już ustalimy, że serwer zlokalizowany w innym kraju jest naszym zagranicznym zakładem, warto zastanowić się, w jaki sposób odbywa się rozliczenie dochodu wypracowanego przez niego. W tym zakresie należy odnieść się do art. 7 Konwencji Modelowej, który stanowi o zyskach przedsiębiorstwa. Zgodnie z brzmieniem tego przepisu, zyski przedsiębiorstwa umawiającego się państwa podlegają opodatkowaniu tylko w tym państwie, chyba że przedsiębiorstwo prowadzi działalność gospodarczą w drugim umawiającym się państwie poprzez położony tam zakład. Jeżeli przedsiębiorstwo wykonuje działalność w ten sposób, to zyski przedsiębiorstwa mogą być opodatkowane w drugim państwie, jednak tylko w takiej mierze, w jakiej mogą być przypisane temu zakładowi.
