Przedsiębiorcy odbywający zagraniczne podróże dokonują w ich trakcie wielu zakupów związanych z prowadzoną działalnością. Jednym z nich jest zakup zagranicznej karty do telefonu. W niniejszym artykule zastanowimy się, jakie skutki na gruncie podatku VAT wywołuje takie nabycie, a przede wszystkim, czy w takim przypadku podatnik powinien rozpoznać import usług.
Czym jest zagraniczna karta do telefonu?
Odpowiedź na postawione pytanie jest bardzo ważna, ponieważ pozwoli nam określić, czy w tym przypadku mamy do czynienia z towarem, czy też z usługą. Chociaż karta do telefonu jest przedmiotem materialnym, to jednak istotą jej zakupu jest nabycie usługi telekomunikacyjnej.
Jak czytamy w art. 2 pkt 25a ustawy VAT, przez usługi telekomunikacyjnej rozumie się usługi dotyczące transmisji, emisji i odbioru sygnałów, tekstów, obrazów i dźwięków lub wszelkiego rodzaju informacji drogą kablową, radiową, optyczną lub za pośrednictwem innych systemów elektromagnetycznych, w tym związane z nimi przeniesienie lub cesję praw do użytkowania środków dla zapewniania takiej transmisji, emisji i odbioru, wraz z zapewnieniem dostępu do ogólnoświatowych sieci informacyjnych, z uwzględnieniem art. 6a rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r.
Natomiast cytowany art. 6a rozporządzenia Rady wskazuje, że usługami telekomunikacyjnymi są w szczególności usługi telefonii stacjonarnej i komórkowej służące do przesyłania i przełączania komunikacji głosowej, danych i obrazu, łącznie z usługami telefonicznymi obejmującymi element obrazu, nazywane inaczej usługami wideotelefonicznymi.
Ustalenie miejsca świadczenia usług telekomunikacyjnych
Kiedy już wiemy, że mamy do czynienia z usługą, kolejnym krokiem jest określenie miejsca świadczenia.
W sytuacji gdy do transakcji dochodzi pomiędzy przedsiębiorcami, należy sięgnąć do treści art. 28b ust. 1 ustawy VAT. Przepis ten podaje, że miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej. Powoduje to, że choć usługa jest nabywana za granicą, to miejsce jej świadczenia znajduje się w kraju siedziby usługobiorcy, czyli w Polsce.
Przykład 1.
Polski przedsiębiorca przebywający w Kanadzie w celach biznesowych zakupił kartę do telefonu komórkowego tamtejszego operatora. Z uwagi na fakt, że transakcja miała miejsce pomiędzy podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą, miejscem świadczenia usługi telekomunikacyjnej będzie Polska (kraj siedziby usługobiorcy).
Na marginesie warto zaznaczyć, że ustawa VAT przewiduje również szczególny sposób ustalania miejsca świadczenia usługi telekomunikacyjnej określony w art. 28k ust. 1 ustawy VAT. Zgodnie z brzmieniem tego przepisu miejscem świadczenia usług telekomunikacyjnych na rzecz podmiotów niebędących podatnikami jest miejsce, w którym podmioty te posiadają siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu.
Trzeba jednak wskazać, że w analizowanym przez nas przypadku powyższy przepis nie znajdzie zastosowania, ponieważ odnosi się on wyłącznie do usług telekomunikacyjnych świadczonych na rzecz podmiotów niebędących podatnikami, a więc na rzecz konsumentów, którzy nie prowadzą działalności gospodarczej.
Import usług a zakup zagranicznej karty do telefonu
Zajmiemy się teraz zagadnieniem rozliczenia importu usług. Jak wskazuje art. 2 pkt 9 ustawy VAT, przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4.
Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące usługobiorcami usług świadczonych przez podatników nieposiadających siedziby, stałego miejsca zamieszkania lub stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju.
Brzmienie powyższych przepisów skutkuje tym, że obowiązek rozliczenia podatku należnego od zakupu usługi od zagranicznego kontrahenta (który nie ma w Polsce siedziby działalności gospodarczej) zostaje przeniesiony na polskiego podatnika. Wartość netto oraz kwotę podatku należnego podatnik zobowiązany jest wykazać w deklaracji VAT-7 w wierszu nr 12 „Import usług nabywanych od podatników podatku od wartości dodanej, do których stosuje się art. 28b ustawy VAT”.
Trzeba także mieć na uwadze, że przy świadczeniu usług telekomunikacyjnych ustawodawca określił szczególny moment powstania obowiązku podatkowego. Mianowicie zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. b ustawy VAT w przypadku świadczenia usług telekomunikacyjnych obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury.
Przykład 2.
Polski przedsiębiorca przebywający w Niemczech w celach biznesowych 31 marca zakupił kartę do telefonu komórkowego tamtejszego operatora. Operator wystawił z tego tytułu fakturę 1 kwietnia. Obowiązek podatkowy z tytułu importu usługi telekomunikacyjnej powstał w kwietniu.
Z tytułu dokonanego importu usług podatnik nie tylko ma obowiązek odprowadzenia podatku należnego, lecz także ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 4 lit. a ustawy VAT kwotę podatku naliczonego stanowi kwota podatku należnego z tytułu świadczenia usług, dla którego zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 podatnikiem jest ich usługobiorca.
Prawo do odliczenia podatku VAT powstaje w tym okresie rozliczeniowym, w którym w odniesieniu do nabytych usług powstał obowiązek podatkowy. Możliwość dokonania takiego odliczenia została jednak zastrzeżona pod pewnym warunkiem. Otóż w myśl art. 86 ust. 10b pkt 3 ustawy VAT jest to możliwe, gdy podatnik uwzględni kwotę podatku należnego z tytułu importu usług w deklaracji podatkowej, w której jest on obowiązany rozliczyć ten podatek, nie później niż w terminie 3 miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych usług powstał obowiązek podatkowy.
Podsumowując, zakup zagranicznej karty do telefonu wiąże się wiąże się z koniecznością rozliczenia importu usług, zarówno po stronie podatku należnego, jak i naliczonego.
