Dzisiejszy rynek handlowy obfituje w liczne transakcje sprzedaży towarów do kontrahentów z Unii Europejskiej. Poza nimi coraz częściej występują sprzedaże towarów do krajów trzecich, takich jak Chiny, USA, Afryka i inne. Zjawisko eksportu towarów przeważnie przybiera postać, w której eksporter lub osoba przez niego uprawniona dokonuje zgłoszenia celnego do odprawy towarów oraz wywozi dany towar poza obszar Wspólnoty Europejskiej. O czym należy pamiętać, gdy wywozu będzie chciał dokonać nabywca?
Obowiązek podatkowy w eksporcie towarów
Opodatkowanie transakcji eksportu w podatku VAT powstaje w momencie dokonania dostawy, lecz jeżeli przed dokonaniem dostawy otrzymano zaliczkę, wówczas powstaje obowiązek jej opodatkowania z dniem jej otrzymania.
Eksport pośredni a eksport bezpośredni
Eksport towarów stanowi dostawę towarów wysyłanych lub transportowanych z terytorium Unii Europejskiej poza obszar Wspólnoty, potwierdzoną przez urząd celny, dokonywaną przez:
-
dostawcę lub na jego rzecz
-
nabywcę mającego siedzibę poza terytorium, z którego dokonywany jest eksport.
Można wyróżnić dwa rodzaje eksportu:
-
eksport bezpośredni – ma miejsce, gdy wywozu towaru poza obszar Unii Europejskiej dokonuje eksporter albo osoba przez niego uprawniona, zgłasza on także towar do odprawy celnej,
-
eksport pośredni z kolei wystąpi, gdy wywozu towaru poza obszar Unii Europejskiej, jak i jego zgłoszenia do odprawy celnej dokonuje nabywca, którego siedziba firmy nie znajduje się w kraju, z którego dany towar został wywieziony.
Podstawa opodatkowania w eksporcie towarów
W myśl art. 29a ust.1 ustawy o VAT podstawą opodatkowania w eksporcie towarów jest to, co stanowi zapłatę nie wyłączając otrzymanych dotacji, subwencji i innych dopłat, które mają bezpośredni wpływ na cenę eksportowanego towaru. Do podstawy opodatkowania należy zaliczyć:
-
podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku,
-
koszty dodatkowe, takie jak: prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.
Należy podkreślić, iż podatnik ma prawo obniżyć podstawę opodatkowania o kwoty udzielonych rabatów, skont i innych bonifikat, a także o kwoty zwróconych zapłat przed dokonaniem dostawy, dotacji, subwencji i innych dopłat. Podstawę opodatkowania podatnik ma również prawo obniżyć w sytuacji zwrotu towarów.
Podatek VAT w eksporcie pośrednim
Stawka 0% w eksporcie pośrednim znajdzie zastosowanie, gdy eksporter towarów do dnia złożenia deklaracji za miesiąc lub kwartał, w którym dokonał eksportu danych towarów będzie posiadał stosowany dokument, który otrzyma z urzędu celnego i który będzie potwierdzał dokonanie odprawy celnej danego towaru.
Jeżeli eksporter nie otrzyma dokumentu przed dniem złożenia deklaracji, wówczas nie wykazuje w ogóle w ewidencji VAT tej sprzedaży i oczekuje na dokument. Jeśli potwierdzenie dokonania odprawy celnej otrzyma w drugim okresie rozliczeniowym, to w deklaracji VAT za ten drugi okres może zastosować stawkę 0%, jednak gdy nadal nie otrzyma powyższego dokumentu jest zobligowany do zastosowania stawki VAT krajowej.
W sytuacji, gdy eksporter otrzymał dokument po dwóch powyższych okresach uprawniających go do zastosowania stawki 0% od dokonanego eksportu, sprzedawca posiada prawo do skorygowania w deklaracji w okresie bieżącym podatku VAT należnego krajowego, który musiał uprzednio doliczyć i jest zobowiązany do zastosowania stawki 0% VAT dla dokonanego eksportu towarów.
Dokumenty w eksporcie
Dokumentami potwierdzającymi dokonanie odprawy celnej są m.in.:
-
dokument w formie elektronicznej otrzymany z systemu teleinformatycznego służącego do obsługi zgłoszeń wywozowych albo potwierdzony przez właściwy organ celny wydruk tego dokumentu,
-
dokument w formie elektronicznej pochodzący z systemu teleinformatycznego służącego do obsługi zgłoszeń wywozowych, otrzymany poza tym systemem, jeżeli zapewniona jest jego autentyczność,
-
zgłoszenie wywozowe w formie papierowej złożone poza systemem teleinformatycznym służącym do obsługi zgłoszeń wywozowych albo jego kopia potwierdzona przez właściwy organ celny,
-
inne dokumenty potwierdzające okoliczności wystąpienia eksportu towarów.
Kiedy ma miejsce eksport pośredni i możliwość zastosowania stawki 0% VAT
W obrocie gospodarczym mają miejsce liczne przypadki, w których występują wątpliwości odnośnie do możliwości zastosowania stawki VAT 0%. Poniżej zaprezentowano niektóre z nich:
„Zatem, warunkiem zastosowania stawki podatku w wysokości 0% jest posiadanie stosownych dokumentów, spełniających warunki określone w przepisach celnych, które jednoznacznie potwierdzają wywóz towarów poza granicę Unii Europejskiej. Dla prawidłowego udokumentowania eksportu pośredniego, podatnik powinien przed terminem do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy posiadać kopię dokumentu, w którym urząd celny określony w przepisach celnych potwierdził wywóz tych towarów poza terytorium Unii Europejskiej. Z dokumentu tego musi wynikać tożsamość towaru będącego przedmiotem dostawy i wywozu. Tym samym, Wnioskodawca powinien posiadać w swojej dokumentacji wiarygodny dowód, potwierdzający faktyczne dokonanie wywozu towarów poza terytorium Unii Europejskiej, z którego wynika tożsamość towaru będącego przedmiotem dostawy i wywozu.”
Stanowisko Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie zawarte w interpretacji indywidualnej z 26.06.2016r. o sygn. IPPP3/4512-530/16-2/RM.
„Mając na uwadze powołane przepisy prawa w powiązaniu z przedstawionym we wniosku zdarzeniem przyszłym należy stwierdzić, że Wnioskodawca zamierza dokonywać transakcji łańcuchowych, o których mowa w art. 22 ust. 2 ustawy. Transport towaru będzie przyporządkowany dostawie dokonanej dla nabywcy (podatnika mającego siedzibę w kraju członkowskim Unii Europejskiej innym niż Polska), który będzie dokonywał również jego dostawy finalnemu odbiorcy z kraju trzeciego. W takiej sytuacji na podstawie art. 22 ust. 3 pkt 1 ustawy dostawę towarów, która poprzedza transport towarów, uznaje się za dokonaną w miejscu rozpoczęcia transportu. Zatem Wnioskodawca jako eksport towarów powinien rozliczać dostawę towarów na rzecz podatnika z UE, ponieważ towar zostanie wywieziony do kraju trzeciego a Wnioskodawca otrzyma dokumenty potwierdzające wywóz towaru poza terytorium Unii Europejskiej w formie komunikatów IE-599. Z uwagi na to, że to nie Wnioskodawca będzie podmiotem odpowiedzialnym za transport towarów, ale nabywca dokonujący dalszej dostawy posiadający siedzibę poza terytorium kraju, będziemy mieć do czynienia z eksportem pośrednim, o którym mowa w art. 2 pkt 8 lit. b ustawy. W przypadku eksportu pośredniego, zgodnie z art. 41 ust. 11 ustawy, zastosowanie ma stawka podatku w wysokości 0%, jeżeli spełnione są warunki zawarte w tym przepisie. Dokument, jakim Spółka powinna się posłużyć dla wykazania eksportu pośredniego, winien tę okoliczność jednoznacznie i w sposób niebudzący wątpliwości potwierdzać. Spółka powinna zatem posiadać w swojej dokumentacji dowód wiarygodny i potwierdzający faktyczne dokonanie wywozu towaru poza terytorium Unii Europejskiej, z którego musi wynikać tożsamość towaru będącego przedmiotem dostawy i wywozu.”
Stanowisko Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy zawarte w interpretacji indywidualnej z 15.12.2015r. o sygn. ITPP3/4512-545/15/JC.
„W opisanym zdarzeniu przyszłym w schemacie A, w którym towary przed opuszczeniem Unii Europejskiej będą tylko magazynowane w celu kompletowania, wywóz towarów z terytorium kraju poza terytorium Unii Europejskiej należy uznać za eksport pośredni towarów, gdyż przerwa w transporcie jest podyktowana wyłącznie względami logistycznymi, a nie handlowymi, produkcyjnymi, magazynowymi czy też innymi okolicznościami zmieniającymi charakter cechy lub przeznaczenia towarów jakie było mu nadane w momencie sprzedaży. Ponadto, z uwagi na to, że Wnioskodawca będzie posiadał dokumenty, a mianowicie: Wnioskodawca otrzymuje od klienta z UE kopię (forward) komunikatu IE-599 - z komunikatu tego wynika tożsamość towaru (nazwa, waga, kod taryfy celnej) sprzedanego przez Spółkę klientowi z UE towaru przez niego wywiezionego do kraju trzeciego; w przypadku, gdy jeden komunikat IE-599 obejmuje dostawy z kilku faktur Spółki, prosi ona klienta z UE o oświadczenie, że zbyty mu towar na podstawie wskazanych przez Spółkę faktur objęty jest przesłanym Spółce komunikatem IE-599 - to będzie miał prawo do zastosowania 0% stawki VAT.”
Stanowisko Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy zawarte w interpretacji indywidualnej z 18.08.2014r. o sygn. IPPP3/443-103/14-5/LK.
„Komunikat IE-599 podpisany przez system ECS przy użyciu klucza do bezpiecznej transmisji danych jest dokumentem potwierdzającym wywóz towarów poza terytorium Unii Europejskiej. Komunikat IE-599 jest wysyłany do zgłaszającego przez urząd celny wywozu.”.
Stanowisko Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu zawarte w interpretacji indywidualnej z 13.05.2015r. o sygn. ILPP4/4512-1-81/15-2/EWW.
