Od kilku lat ustawodawca wraz z początkiem kolejnego roku wprowadza nowe zmiany podatkowe. Część z nich dotyczy wyłącznie niektórych grup przedsiębiorców, inne stanowią przywilej lub obowiązek wszystkich podatników. Sprawdźmy, jakie zmiany podatkowe przyniesie rok 2021!
Zestaw zmian w ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych
Podatnicy, którzy wybrali opodatkowanie przychodów ryczałtem, powinni szczegółowo zapoznać się z szeregiem wprowadzonych zmian, ponieważ ich zakres jest wieloaspektowy. Modyfikacje wprowadza ustawa z 28 listopada 2020 roku o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw.
Nowy limit ryczałtu
Jedną z najbardziej spektakularnych zmian w 2021 roku jest podniesienie limitu przychodów, który uprawnia do skorzystania z opodatkowania ryczałtem. W 2020 roku limit ten wynosił 250 000 euro. Od 2021 roku kwota limitu wzrosła 8-krotnie i wynosi 2 000 000 euro. W praktyce oznacza to, że osiągając w 2020 roku przychód w wysokości np. 1 000 000 euro, przedsiębiorcy nie tracą prawa do opodatkowania ryczałtem – tak jak to miało miejsce do tej pory.
Szerszy katalog podmiotów uprawnionych do opodatkowania ryczałtem
Zgodnie z nowym brzmieniem art. 4 ust. 1 pkt 11 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne do grupy przedsiębiorców prowadzących działalność wykonywaną osobiście w formie wolnych zawodów zalicza się:
- lekarzy, lekarzy dentystów, lekarzy weterynarii, techników dentystycznych, felczerów, położne, pielęgniarki, psychologów, fizjoterapeutów;
- tłumaczy, adwokatów, notariuszy, radców prawnych;
- architektów, inżynierów budownictwa, rzeczoznawców budowlanych;
- biegłych rewidentów, księgowych, doradców podatkowych;
- agentów ubezpieczeniowych, agentów oferujących ubezpieczenia uzupełniające, brokerów reasekuracyjnych, brokerów ubezpieczeniowych;
- doradców restrukturyzacyjnych, maklerów papierów wartościowych, doradców inwestycyjnych, agentów firm inwestycyjnych, rzeczników patentowych;
- nauczycieli w zakresie świadczenia usług edukacyjnych polegających na udzielaniu lekcji na godziny.
Natomiast za osobiste wykonywanie wolnego zawodu uważa się realizowanie działalności bez zatrudniania pracowników. Oznacza to, że wykonując wolny zawód, nie ma możliwości zatrudnienia osób, które realizują czynności w ramach świadczonych przez podatnika usług, bez względu na formę prawną, czyli na podstawie umów o pracę, umów zleceń, umów o dzieło oraz innych umów o podobnym charakterze.
Obniżenie stawek ryczałtu
Od 2021 roku została zlikwidowana 20% stawka ryczałtu dotycząca opodatkowania przychodów podatników wykonujących wolne zawody. Została ona obniżona do 17%.
Dodatkowo ustawodawca wprowadził nową 15% stawkę ryczałtu, która obejmuje sprzedaż opodatkowaną dotychczas stawką 17%, czyli m.in. świadczenia usług:
- pośrednictwa w sprzedaży motocykli oraz części i akcesoriów do nich; prawnych (PKWiU 45.40.40.0);
- rachunkowo-księgowych i doradztwa podatkowego (PKWiU dział 69), innych niż świadczone w ramach wolnych zawodów;
- reklamowych; usług badania rynku i opinii publicznej (PKWiU dział 73);
- fotograficznych (PKWiU 74.2);
- kulturalnych i rozrywkowych (PKWiU dział 90);
- związanych ze sportem, rozrywką i rekreacją (PKWiU dział 93).
Kolejna nowa stawka ryczałtu w wysokości 10% dotyczy przychodów ze świadczenia usług w zakresie kupna i sprzedaży nieruchomości na własny rachunek (PKWiU 68.10.1).
Pakiet zmian na gruncie podatku VAT w ramach tzw. Slim VAT
W 2021 roku przedsiębiorcy powinni również zapoznać się ze zmianami, które wprowadza tzw. Slim VAT, czyli pakiet uproszczeń rozliczania przez podatników podatku VAT.
Zmiany podatkowe w zakresie faktur korygujących
Podczas prowadzenia działalności zdarza się, że przedsiębiorcy muszą wystawić korekty do dokumentów sprzedaży. Niektóre z nich wynikają z oczywistej pomyłki lub błędów rachunkowych, a część jest następstwem nowych zdarzeń, np. zwrotu towaru przez nabywcę. Do końca 2020 roku, aby możliwe było ujęcie w ewidencjach korekty zmniejszającej („in minus”), przedsiębiorcy musieli uzyskać od nabywcy potwierdzenie otrzymania faktury korygującej. Od 2021 roku wystarczy, że sprzedawca będzie dysponował udokumentowanymi ustaleniami poczynionymi pomiędzy nim a nabywcą, na podstawie których została wystawiona faktura korygująca. Dzięki temu faktury korygujące obniżające podstawę opodatkowania (korekty „in minus”) księgowane są w dacie uzyskania dokumentacji potwierdzającej warunki wystawienia korekty. Ponadto wprowadzone zmiany w zakresie rozliczania faktur korygujących nie zmieniły sposobu ujmowania w ewidencjach korekt dotyczących transakcji:
- eksportu towarów i wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów;
- dostawy towarów i świadczenia usług, dla których miejsce opodatkowania znajduje się poza terytorium kraju.
Oznacza to, że w celu zaksięgowania faktury korygującej zmniejszającej podstawę opodatkowania wyżej wskazanych transakcji podatnik nadal nie musi posiadać dokumentacji potwierdzającej uzgodnienia z nabywcą.
Co więcej, została również uregulowana kwestia okresu księgowania faktur korygujących zwiększających (in plus). Od 2021 roku faktury korygujące zwiększające cenę muszą zostać ujęte w rejestrze VAT sprzedaży w rozliczeniu za okres, w którym zaistniała przyczyna zwiększenia podstawy opodatkowania.
Wydłużenie terminu odliczenia VAT
Zgodnie z nowym brzmieniem art. 86 ust. 11 ustawy o VAT przedsiębiorca ma prawo do odliczenia podatku VAT z faktury już nie w jednym z dwóch kolejnych okresów rozliczeniowych, a w jednym z trzech kolejnych okresów rozliczeniowych. W praktyce oznacza to, że podatnik ma cztery miesiące na odliczenie podatku VAT, ponieważ nabył to prawo już w miesiącu otrzymania faktury.
Przykład 1.
Pan Łukasz prowadzi firmę XYZ i rozlicza podatek VAT w okresach miesięcznych. W grudniu 2020 roku znalazł niezaksięgowaną fakturę, którą otrzymał w październiku. Czy pan Łukasz ma prawo do odliczenia podatku VAT bez konieczności korekt pliku JPK_V7?
Tak, pan Łukasz nabył prawo do odliczenia VAT w miesiącu otrzymania faktury, a więc w październiku. Oznacza to, że ma prawo do odliczenia VAT w październiku lub w jednym z dwóch kolejnych okresów rozliczeniowych, czyli w listopadzie lub w grudniu.
Gdyby pan Łukasz otrzymał fakturę w styczniu 2021 roku, mógłby odliczyć VAT w styczniu lub w jednym z trzech okresów rozliczeniowych, a więc w lutym, marcu lub kwietniu.
Podwyższenie limitu zwolnienia z opodatkowania prezentów o niskiej wartości
Od 2021 roku limit zwolnienia z obowiązku opodatkowania przekazywanych prezentów o niskiej wartości został podniesiony o 100%, czyli z 10 zł do 20 zł. W uzasadnieniu do projektu ustawy dotyczącej pakietu Slim VAT możemy przeczytać, że działanie to związane jest z zauważalnym wzrostem cen artykułów promocyjnych. Natomiast podwyższenie limitu prezentów o niskiej wartości ma na celu umożliwienie lepszego promowania polskich towarów i usług zarówno w kraju, jak i za granicą.
Prawo odliczenia VAT od usług noclegowych
Do końca 2020 roku stanowisko organów podatkowych było niezmienne: w przypadku zakupu usług noclegowych podatnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT z takiej faktury. Pakiet Slim VAT wprowadza w tym zakresie wyjątek. Mianowicie art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT zostaje poszerzony o lit. c, zgodnie z którą podatnicy mogą odliczyć podatek VAT od zakupu usług noclegowych, pod warunkiem że:
- została zakupiona w celu dalszej odsprzedaży;
- podatnik nabył ją we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej (art. 9 ust. 2a ustawy o VAT).
Mamy tutaj do czynienia z prawem do odliczenia VAT od zakupu usługi noclegowej w przypadku wystawiania tzw. refaktury. Uzależnienie prawa do odliczenia VAT od refakturowania zakupionej usługi noclegowej ma na celu uniemożliwienie odliczenia VAT w sytuacji wykorzystania usługi noclegowej do świadczenia usług kompleksowych opodatkowanych na zasadach ogólnych.
Przykład 3.
Pan Aleksander w ramach prowadzonej działalności gospodarczej świadczy usługi szkoleniowe na terenie całej Polski. W związku z tym dokonuje zakupu usług noclegowych dla siebie jako przedsiębiorcy, ponieważ miejsca prowadzenia szkoleń są oddalone o kilkaset kilometrów od jego miejsca zamieszkania. Czy w ramach uproszczeń wprowadzonych pakietem Slim VAT pan Aleksander może odliczyć VAT od usług noclegowych, jeżeli obciąża kosztami pobytu zleceniodawcę?
Nie, w związku z tym, że pan Aleksander dokonuje zakupu dla własnej korzyści, nie ma możliwości wystawienia refaktury. Bez znaczenia pozostaje fakt, że w ramach usługi kompleksowej obciąża klienta kosztami noclegu. Dlatego nie ma prawa do odliczenia VAT z faktury za usługi noclegowe.
Ograniczenie limitu ulgi abolicyjnej
Ulga abolicyjna dotyczy podatników, którzy oprócz przychodów opodatkowanych w Polsce uzyskiwali przychody za granicą. Polega ona na tym, że podatnik może nie płacić podatku dochodowego od przychodów zagranicznych, pod warunkiem że opodatkował je w kraju, w którym przychody te uzyskał. Dzięki uldze abolicyjnej podatnicy nie musieli wyrównywać ewentualnych różnic pomiędzy wysokością podatku płaconego za granicą a wysokością podatku, który musieliby zapłacić z tego tytułu w Polsce. Ulga ta korzystna była głównie w przypadku uzyskiwania przychodów w krajach, w których stawka podatku dochodowego jest niższa niż w Polsce. Co więcej, do końca 2020 roku w Polsce nie obowiązywał limit ulgi abolicyjnej.
„Po pierwsze, wzrosła świadomość podatników uzyskujących dochody za granicą w zakresie konsekwencji podatkowych osiągania dochodów w drugim państwie. Po drugie, zauważono negatywne konsekwencje związane z wykorzystywaniem ulgi do agresywnej polityki podatkowej, przy wykorzystaniu postanowień umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. W związku z tym wystąpiła potrzeba zmiany zasad funkcjonowania ulgi abolicyjnej, tak aby miała ona zastosowanie wyłącznie do tych podatników, którzy osiągają najniższe dochody, a zatem najbardziej potrzebują wsparcia państwa w zmniejszeniu obciążeń podatkowych”.
Obowiązkowa kasa fiskalna online dla wybranych branż
Od 2020 roku pierwsze branże zostały objęte obowiązkiem stosowania kas fiskalnych online. Ustawodawca nie objął w tym samym okresie wszystkich przedsiębiorców wymogiem wymiany dotychczasowych kas fiskalnych z papierowym lub elektronicznym zapisem kopii. Podatnicy zostali podzieleni na cztery grupy. Od stycznia 2021 roku obowiązek stosowania kas fiskalnych online obejmie kolejne branże, czyli podatników:
- świadczących stale lub sezonowo usługi związane z wyżywieniem – stacjonarne placówki gastronomiczne oraz usługi w zakresie krótkotrwałego zakwaterowania;
- zajmujących się sprzedażą węgla, brykietu i podobnych paliw stałych wytwarzanych z węgla, węgla brunatnego, koksu i półkoksu przeznaczonych do celów opałowych.
Natomiast od lipca 2021 roku obowiązek stosowania kas fiskalnych online obejmie kolejną grupę przedsiębiorców świadczących usługi:
- fryzjerskie;
- kosmetyczne i kosmetologiczne;
- budowlane;
- w zakresie opieki medycznej, świadczone przez lekarzy i lekarzy dentystów;
- prawnicze;
- związane z działalnością obiektów służących poprawie kondycji fizycznej – wyłącznie w zakresie wstępu.
