Podatnicy coraz częściej jako formę opodatkowania wybierają ryczałt ewidencjonowany. Powodem jest przede wszystkim prostota. W wielu przypadkach dzięki wyborowi tej formy opodatkowania zmniejszają oni swoje zobowiązania finansowe. Nie każdy jednak ma prawo do opodatkowania ryczałtem. Przekroczenie limitu przychodu automatycznie wiąże się z utratą prawa do ryczałtu. Sprawdziliśmy, błędnie wskazany przychód a limit ryczałtu - czy istnieje możliwość przywrócenia prawa do tej formy opodatkowania?
Opodatkowanie ryczałtem ewidencjonowanym
Opodatkowanie ryczałtem ewidencjonowanym zostało uregulowane w Ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Ustawa reguluje opodatkowanie zryczałtowanym podatkiem dochodowym niektórych przychodów (dochodów) osiąganych przez osoby fizyczne prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą.
Przypomnijmy, że opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają przychody osób fizycznych lub przedsiębiorstw w spadku z pozarolniczej działalności gospodarczej, w tym również, gdy działalność ta jest prowadzona w formie spółki cywilnej, osób fizycznych i przedsiębiorstwa w spadku lub spółki jawnej osób fizycznych.
Za przychód z działalności gospodarczej uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług
Co istotne, ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne przewiduje również wyłączenia z tej formy opodatkowania, o czym stanowi art. 8 ust. 1 ww. ustawy. Opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych nie stosuje się do podatników:
- opłacających podatek w formie karty podatkowej,
- korzystających, na podstawie odrębnych przepisów, z okresowego zwolnienia od podatku dochodowego;
- osiągających w całości lub w części przychody z tytułu:
- prowadzenia aptek,
- działalności w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych,
- działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych;
- samodzielnie na działalność prowadzoną w formie spółki z małżonkiem,
- w formie spółki z małżonkiem na działalność prowadzoną samodzielnie przez jednego lub każdego z małżonków,
- samodzielnie przez małżonka na działalność prowadzoną samodzielnie przez drugiego małżonka – jeżeli małżonek lub małżonkowie przed zmianą opłacali z tytułu prowadzenia tej działalności podatek dochodowy na ogólnych zasadach.
Przekroczenie limitu dla opodatkowania ryczałtem
Obecnie podatnicy wybierający ryczałt mogą to zrobić pod warunkiem, że ich przychody nie przekroczą 2 000 000 euro.
Podwyższenie kwoty do 2 000 000 euro pozwala wielu podatnikom wybrać tę formę opodatkowania. Jednym z tych warunków (przesłanek) zastosowania ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych jest więc nieprzekroczenie wymienionej w ustawie kwoty przychodów w roku poprzedzającym.
To podatnik prowadzi ewidencję przychodów, składa zeznanie podatkowe i ma bieżące informacje co do wysokości swoich przychodów.
Przykład 1.
Podatnik prowadził działalność handlową opodatkowaną ryczałtem ewidencjonowanym. W poprzednim roku przekroczył limit uprawniający do ryczałtu. Po pół roku okazało się, że wystawił on 8 faktur korygujących in minus. W wyniku korekt okazało się, iż przychód uległ zmniejszeniu. Czy powyższe powoduje, że podatnik nie utracił prawa do opodatkowania ryczałtem?
W tym przypadku utrata prawa do rozliczania się na zasadach ryczałtu zobowiązywała podatnika do rozliczania się, począwszy od nowego roku, na zasadach ogólnych.
Powyższe wynika wprost z art. 22 ust. 1 ustawy o ryczałcie ewidencjonowanym, który stanowi, że w razie utraty warunków do opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, podatnik jest obowiązany, poczynając od dnia, w którym nastąpiła utrata tych warunków, zaprowadzić właściwe księgi – chyba że jest zwolniony z tego obowiązku i opłaca podatek dochodowy na ogólnych zasadach.
W ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym ustawodawca nie przewidział możliwości powrotu do rozliczenia w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych w sytuacji, gdy wcześniej podatnik utracił to uprawnienie i był obowiązany stosować zasady ogólne.
Dotyczy to również sytuacji, w której korekta deklaracji w okresie późniejszym spowodowała obniżenie przychodów do kwoty poniżej limitu. Dokonana korekta nie mogła wywołać skutków w zakresie zastosowania przesłanki do opodatkowania w formie ryczałtu, a jedynie miała wpływ na ustalenie prawidłowej wysokości przychodu do opodatkowania.
Prawo do ponownego rozliczania się w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, po utracie tego prawa w przypadku przekroczenia w roku poprzedzającym rok podatkowy limitu przychodów uzyskanych z prowadzonej działalności podatnik nabędzie ewentualnie w następnym roku, oczywiście jeśli spełni wszystkie wymagania ustawowe.
Błędnie wskazany przychód a limit ryczałtu
W niektórych przypadkach podatnicy wystawiają faktury dotyczące transakcji, które później nie dochodzą do skutku.
W przypadku, gdy faktury te są wprowadzone do obiegu prawnego, podatnik musi wystawić faktury korygujące. Anulowanie faktur nie jest wprost wymienione w ustawie o VAT.
Jednak w praktyce jest dopuszczalne anulowanie faktury sprowadzające się do przekreślenia jej oryginału i kopii oraz dokonaniu na nich adnotacji uniemożliwiających ich powtórne wykorzystanie.
Podkreślić należy, że anulowanie faktur winno dotyczyć wyłącznie tych dokumentów rozliczeniowych, które nie zostały wprowadzone przez podatnika do obrotu prawnego. Ponadto możemy anulować faktury dotyczące jedynie tylko tych przypadków, gdy faktura dokumentuje czynność rzeczywiście niedokonaną.
Przykład 2.
Podatnik prowadził działalność handlową opodatkowaną ryczałtem ewidencjonowanym. W poprzednim roku przekroczył limit do niego uprawniający. Okazało się, że kilka faktur było wykazanych w rejestrach, natomiast nie dokumentowały one faktycznych zdarzeń. Ponadto podatnik nie przekazał powyższych faktur kupującemu. W związku z tym dokonał anulowania faktur w następnym roku. Czy w takim przypadku utracił prawo do opodatkowania ryczałtem?
W tym przypadku podatnik nie przekroczył kwoty uprawniającej do opodatkowania ryczałtem w poprzednim roku. Powyższe znajduje potwierdzenie w wyroku WSA w Rzeszowie z 5 sierpnia 2021 roku (sygn. akt I SA/Rz 430/21).
Sąd zwrócił uwagę, że do wielkości limitu uprawniającego do opodatkowania ryczałtem uwzględniamy jedynie faktycznie osiągnięty przychód. W przypadku, gdy przychód nie został osiągnięty i faktury zostaną anulowane, podatnik nie przekracza limitu. Faktur anulowanych nie liczymy bowiem przy jego obliczaniu.
Podsumowując, w przypadku anulowania faktur (nie dochodzi do transakcji) wartości przychodu z nich wynikające nie są zaliczane do limitu podatników opodatkowanych podatkiem ryczałtowym.
