Rok 2020 obfituje w różnego rodzaju zmiany podatkowe. Choć w zamierzeniu mają one wpływać pozytywnie na gospodarkę oraz podatników, w rzeczywistości odbijają się szerokim echem niezadowolenia wśród polskich przedsiębiorców. Jedną z wprowadzonych nowości 2020 r. był NIP na paragonie czy obowiązkowy split payment. W artykule przedstawiamy najgorsze i najlepsze zmiany podatkowe w 2020 roku.
Najgorsze i najlepsze zmiany podatkowe, czyli co nowego w 2020 roku
Ministerstwo Finansów z roku na rok stara się walczyć z szarą strefą poprzez umacnianie aparatu kontroli podatkowej. Choć wizja uszczelniania budżetu państwa i walka z wyłudzeniami podatku VAT jest odbierana pozytywnie, środki podejmowane często wykraczają poza dobre intencje fiskusa. Do najciekawszych zmian podatkowych 2020 r. można zaliczyć m.in. NIP na paragonie, obowiązkowy split payment, białą listę podatników, mikrorachunek podatkowy oraz obniżenie podatku dochodowego według skali podatkowej. Większość wprowadzonych zmian spotyka się z niezadowoleniem podatników. Wśród tych, które dla podatników stały się szczególnie kłopotliwe, wyróżniono NIP na paragonie czy obowiązkowy split payment. Jakie są najgorsze i najlepsze zmiany podatkowe? O tym poniżej.
Obowiązkowy NIP na paragonie
Zgodnie ze znowelizowanym art. 106b ust. 5 ustawy o VAT od 1 stycznia 2020 r. przedsiębiorca może wystawić na rzecz nabywcy fakturę do paragonu tylko w przypadku, gdy na paragonie (wystawionym od 1 stycznia 2020 r.) zostanie wskazany jego NIP. W praktyce oznacza to, że sprzedawca w momencie wystawiania paragonu powinien zapytać nabywcę, czy zakup ma charakter prywatny, czy firmowy i jeśli firmowy – poprosić nabywcę o NIP. Jeżeli przedsiębiorca mimo nowych regulacji prawnych wystawi fakturę do paragonu, na którym nie został wskazany NIP, na rzecz nabywcy będącego przedsiębiorcą, powinien liczyć się z konsekwencjami karnymi. W przypadku niezastosowania się do przepisów na sprzedawcę zostanie nałożona sankcja w wysokości 100% podatku VAT wykazanego na wystawionej fakturze, co oznacza konieczność zapłaty podatku VAT od transakcji w podwójnej wysokości.
Przykład 1.
Pani Ola prowadzi hurtownię. 2 lutego zgłosił się do niej nabywca z prośbą o wystawienie faktury do paragonu. Na paragonie nie został wskazany NIP firmy. Czy pani Ola powinna wystawić fakturę do paragonu na rzecz firmy nabywcy?
W powyższej sytuacji, z uwagi na fakt, że na paragonie nie został wskazany firmowy NIP, pani Ola nie może wystawić faktury do paragonu na rzecz firmy.
Obowiązkowy split payment
Obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności został wprowadzony już 1 listopada 2019 r. na skutek likwidacji odwrotnego obciążenia w transakcjach krajowych, natomiast konsekwencje obowiązują podatników od 1 stycznia 2020 r. Istota obowiązkowego split payment dotyczy transakcji usług i towarów wrażliwych wymienionych w załączniku 15 do ustawy o VAT. W myśl przepisów obowiązek zastosowania split payment ma miejsce, gdy spełnione są łącznie poniższe warunki:
- wartość brutto transakcji wynosi co najmniej 15 tys. zł;
- obowiązek podatkowy, dostawa towarów lub świadczenie usług oraz data wystawienia faktury przypada po 31 października 2019 roku;
- co najmniej jedna pozycja wykazana na fakturze znajduje się w załączniku 15 ustawy o VAT;
- zarówno sprzedawca, jak i odbiorca są podatnikami (czynnymi oraz zwolnionymi).
Spełnienie łącznie poniższych warunków powoduje konieczność zapłaty zobowiązania przez nabywcę z pomocą mechanizmu podzielonej płatności: osobno VAT i osobno wartość netto. Natomiast sprzedawca winien zawrzeć na fakturze dodatkową adnotację „mechanizm podzielonej płatności”, która wskaże nabywcy konieczność uregulowania zobowiązania w takiej formie. Za brak uregulowania należności w split payment, gdy jest to obowiązkowe, nakładane są sankcje podatkowe w wysokości 30% kwoty podatku wykazanego na fakturze. Analogiczne sankcje są po stronie sprzedawcy, jeśli ten zapomni dać adnotację na fakturze i nabywca nie zastosuje split payment.
Przykład 2.
Pan Adam wystawił fakturę na kwotę 17 tys. zł brutto. Wśród sprzedawanych towarów na fakturze zostały wskazane produkty znajdujące się w załączniku 15 ustawy o VAT objęte obowiązkowym split payment. Pan Adam na fakturze nie wskazał jednak adnotacji „mechanizm podzielonej płatności” i nabywca uregulował należność standardowym przelewem. Czy na pana Adama zostaną nałożone dodatkowe sankcje?
Tak, z uwagi na fakt, że mimo obowiązku uregulowania należności w mechanizmie podzielonej płatności nabywca dokonał zwykłego przelewu, sankcje w wysokości 30% podatku wykazanego na fakturze obejmą zarówno sprzedawcę, jak i nabywcę.
Biała lista podatników
Wprowadzenie białej listy podatników, spotkało się z pozytywnym odzewem wśród podatników, otrzymali oni bowiem narzędzie do jeszcze dokładniejszego weryfikowania swoich kontrahentów. Biała lista podatników to nic innego jak elektroniczny wykaz podmiotów, wobec których naczelnik urzędu skarbowego dokonał rejestracji do VAT lub ich przywrócenia, a także podmiotów, które zostały wykreślone (wraz ze wskazaniem przyczyny) lub nie zostały zarejestrowane. Biała lista zawiera także informacje o bieżących rachunkach bankowych zgłoszonych w CEIDG-1.
Dzięki możliwości weryfikacji kontrahentów podatnicy mogą uniknąć transakcji zawieranych z przedsiębiorstwami nieistniejącymi. Dodatkowo w przypadku, gdy wartość transakcji przekracza kwotę 15 tys zł., obowiązkowo należy uregulować należność na rachunek kontrahenta, który znajduje się na białej liście. Jeśli podatnik nie ureguluje płatności na kwotę co najmniej 15 tys. zł, to wówczas nie będzie mógł on ująć wydatku w kosztach podatkowych. Chyba że dokona on zgłoszenia przelewu na druku ZAW-NR w terminie 3 dni od zlecenia przelewu.
Mikrorachunek podatkowy
Dużym uproszczeniem dla podatników obowiązującym od 1 stycznia 2020 r. okazał się mikrorachunek podatkowy. Jest to utworzony indywidualnie dla każdego podatnika rachunek bankowy służący regulowaniu należności podatkowych z tytułu VAT, PIT i CIT. W związku z tym podatnicy nie muszą dokonywać osobnych przelewów na konto określonego urzędu skarbowego z tytułu VAT i osobno z tytułu PIT. Dzięki dokonywaniu płatności na jeden rachunek bankowy z pewnością będzie trudniej o pomyłkę.
Obniżenie podatku dochodowego na 17%
Od 1 stycznia 2020 r. podatników opodatkowanych na zasadach ogólnych tzw. skalą podatkową obowiązuje niższa stawka podatku w wysokości 17%. Po zmianach skala podatkowa będzie się prezentowała następująco:
- 17% do kwoty 85 528 zł,
- 32% dla nadwyżki powyżej 85 528 zł.
Obniżenie podatku dla I progu podatkowego, który dotychczas wynosił 18%, pozwoli zaoszczędzić podatnikom do kilkuset złotych w skali roku.
Obecnie MF pracuje nad kolejnymi zmianami podatkowymi, m.in. nad wprowadzeniem nowej struktury JPK_7M oraz JPK_7K, która ma zastąpić składane dotychczas deklarację VAT oraz plik JPK_VAT. Choć w teorii zmiany zapowiadają uproszczenie procedur sprawozdawczych, ich rozbudowany i skomplikowany charakter może również spotkać się z niezadowoleniem podatników, w związku z tym najgorsze i najlepsze zmiany podatkowe mogą się jeszcze rozszerzyć.
