5 lutego 2021 roku zaopiniowany został projekt nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Uwagi Rzecznika MŚP w negatywny sposób odnoszą się do proponowanych zmian dotyczących np. kontroli przedsiębiorców prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze, którzy dokonują korekty liczby zatrudnionych w warunkach zagrożenia. Natomiast zmiany proponowane w projekcie ustawy odnoszące się do zasad podlegania pod dobrowolne ubezpieczenie chorobowe przez przedsiębiorców spotkały się z pozytywnym odbiorem. Czy już niedługo dobrowolne chorobowe przedsiębiorców nie zostanie im odebrane w przypadku wystąpienia opóźnień w opłatach składek ZUS? Wszystko zależy od dalszych losów projektu.
Prawo do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego
Przypomnijmy, jak w obecnym stanie prawnym wygląda sytuacja związana z dobrowolnym chorobowym. Co do zasady przedsiębiorcy podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom:
- społecznym (emerytalnemu, rentowemu oraz wypadkowemu) oraz
- zdrowotnemu,
natomiast ubezpieczenie chorobowe jest dla nich dobrowolne. Spóźnienie z płatnością składki chorobowej skutkuje automatyczną utratą prawa do chorobowego.
Tylko przedsiębiorca, który samodzielnie zdecyduje się opłacać składki na dobrowolne chorobowe i dokona odpowiedniego zgłoszenia w ZUS-ie na druku ZUS ZUA (deklaracja rejestrująca do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego), zostanie objęty ubezpieczeniem chorobowym.
Opóźnienia w opłatach za składki ZUS – konsekwencje
Przedsiębiorcy zobowiązani są do terminowego opłacania składek ZUS – podstawowe terminy przypadają na:
- 10. dzień miesiąca za miesiąc poprzedni w przypadku przedsiębiorców zgłaszających do ubezpieczeń tylko siebie;
- 15. dzień miesiąca za miesiąc poprzedni, w przypadku gdy przedsiębiorca zgłasza do ubezpieczeń również innych ubezpieczonych (pracowników, zleceniobiorców itd.).
Jakie mogą wystąpić konsekwencje nieterminowego opłacania składek ZUS? Podstawową karą dla przedsiębiorcy są:
- odsetki za zwłokę oraz
- ustanie prawa do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.
Jak wcześniej wspomniano, obecnie jeżeli przedsiębiorca objęty dobrowolnym chorobowym spóźni się z opłatami, a nie chce stracić prawa do tego ubezpieczenia, powinien złożyć w ZUS-ie wniosek o wyrażenie zgody na opłacenie składek po terminie na ubezpieczenia emerytalne i rentowe/chorobowe na druku US-9. ZUS może, ale nie musi pozytywnie rozpatrzyć wniosku złożonego przez przedsiębiorcę.
Projekt zmiany ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych a dobrowolne chorobowe
Projekt nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych zakłada wejście w życie zasady, że dobrowolne ubezpieczenia będą ustawać dopiero na skutek złożenia wniosku o wyłączenie z tego rodzaju ubezpieczeń, a nie jak dotychczas – na skutek nieuregulowania składki (gdzie często sami ubezpieczeni nie wiedzieli, że są nieuregulowane).
Proponowane zmiany mają swoje źródło w szeregu aktywności Rzecznika MŚP, który zwracał się do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z wnioskiem o dokonanie zmian legislacyjnych właśnie w obrębie omawianego tematu.
Kiedy możemy oczekiwać wdrożenia omawianego projektu ustawy? Niestety, ale konkretna data nie jest znana, a sam projekt musi jeszcze przejść przez pełny proces legislacji. Z pewnością jednak wejście w życie tej ustawy złagodziłoby znacznie rygor, jaki do tej pory jest narzucony przedsiębiorcom w aspekcie składki za dobrowolne chorobowe.
