Prowadzę działalność gospodarczą i w trakcie tego miesiąca zdecydowałam się na zgłoszenie do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Czy składkę na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe mogę opłacić proporcjonalnie od momentu zgłoszenia?
Edyta, Pleszew
Składkę na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe należy naliczyć od pełnej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, nawet jeśli przedsiębiorca podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu tylko przez część miesiąca.
Przystąpienie do ubezpieczenia chorobowego
Zgłoszenia do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego należy dokonać na druku ZUS ZUA. Jeśli przedsiębiorca dotychczas był zgłoszony do ubezpieczeń społecznych obowiązkowych, to konieczne jest sporządzenie dwóch deklaracji:
ZUS ZWUA wyrejestrowującej z obecnych ubezpieczeń;
ZUS ZUA z rejestracją do ubezpieczeń obowiązkowych oraz dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.
Przykład 1.
Pani Antonina z tytułu prowadzenia jednoosobowej działalności jest objęta obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi i opłaca tzw. duży ZUS. Od 15 września postanowiła, że chce przystąpić również do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Jak powinna wypełnić deklaracje zgłoszeniowe w tej sytuacji?
Przedsiębiorczyni powinna wypełnić w tym przypadku:
deklarację ZUS ZWUA, gdzie jako kod tytułu ubezpieczenia wpisze 05 10, jako datę ustania tytułu do ubezpieczeń powinna wybrać 15 września 2024 roku, a jako kod przyczyny wyrejestrowania wskazać 600;
deklarację ZUS ZUA, gdzie jako kod tytułu ubezpieczenia wpisze 05 10, jako datę powstania tytułu do ubezpieczeń obowiązkowych społecznych, obowiązkowej zdrowotnej oraz dobrowolnej chorobowej powinna wybrać 15 września 2024 roku, w bloku obowiązkowych ubezpieczeń społecznych powinna zaznaczyć emerytalne, rentowe i wypadkowe, w bloku ubezpieczeń dobrowolnych zaznaczyć chorobowe.
Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe nie zawsze od daty zgłoszenia
Istotną informacją dla osób prowadzących działalność gospodarczą jest to, że nie zawsze ubezpieczeniu chorobowemu można podlegać od dnia zgłoszenia do ubezpieczenia wskazanego na ZUA. Stanie się tak wyłącznie, gdy przystąpienie do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalno-rentowych zostanie wysłane do ZUS-u:
w ciągu 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczeń;
do końca stycznia danego roku, gdy przedsiębiorca rozpoczął lub wznowił działalność gospodarczą w styczniu i zdecydował się na korzystanie z Małego ZUS-u Plus. Gdyby w tym przypadku do końca miesiąca brakowało mniej niż 7 dni – zgłoszenie należy wysłać w terminie 7 dni.
Przykład 2.
Pan Wiktor założył działalność gospodarczą 2 marca 2024 roku i przez pierwsze 6 pełnych miesięcy korzystał z ulgi na start. Od 1 października 2024 roku będzie korzystał z preferencyjnych składek ZUS. Jednakże zgłoszenie na ZUS ZUA wysłał 15 października, wskazując datę objęcia ubezpieczeniami społecznymi, w tym dobrowolnemu chorobowemu od 1 października. Od jakiej daty będzie podlegał ubezpieczeniu chorobowemu?
W związku z tym, że przekroczony został 7-dniowy termin na złożenie deklaracji, to dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu przedsiębiorca podlega od dnia wysłania ZUS ZUA, czyli od 15 października.
Przykład 3.
Pan Edward odwiesił działalność gospodarczą 1 września 2024 roku i dokonał z tym dniem zgłoszenia wyłącznie do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych. Postanowił, że od 1 października chce podlegać również dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu. Wskazał ten dzień w deklaracji ZUS ZUA, ale zgłoszenie wysłał 4 października 2024 roku. Od kiedy zostanie objęty dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym?
W tej sytuacji przedsiębiorca będzie podlegał dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu od 4 października.
Przykład 4.
Pani Marlena oprócz prowadzenia działalności była również zatrudniona na podstawie umowy o pracę z wynagrodzeniem wyższym od minimalnego. 31 sierpnia 2024 roku stosunek pracy uległ rozwiązaniu. Dotychczas była zgłoszona wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego. W ZUS ZUA wskazała, że prócz obowiązkowych ubezpieczeń chce przystąpić również do dobrowolnego chorobowego od 1 września 2024 roku. Zgłoszenie wysłała 8 września. Od kiedy będzie polegała ubezpieczeniu chorobowemu?
W tej sytuacji pani Marlena będzie podlegać dobrowolnemu chorobowemu od 1 września, od tego dnia bowiem powstał obowiązek objęcia ubezpieczeniami emerytalno-rentowymi oraz zgłoszenie do ZUS-u zostało wysłane w ciągu 7 dni od dnia powstania zmiany.
Przystąpienie do ubezpieczenia chorobowego w trakcie miesiąca – jak naliczyć składki?
Jak już wspomniano, w przypadku przystąpienia do dobrowolnego chorobowego w trakcie miesiąca konieczne jest opłacenie składek społecznych, w tym składki chorobowej od pełnej miesięcznej podstawy wymiaru tych składek.
Przykład 5.
Pani Edyta zgłosiła się do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego od 25 października 2024 roku. Obecnie korzysta jeszcze z 2-letniej ulgi preferencyjnej. W jakiej wysokości opłaci składki społeczne za październik?
Składki zostaną naliczone od kwoty 1 290 zł i wyniosą:
składka emerytalna 19,52%: 251,81 zł;
składka rentowa 8%: 103,20 zł;
składka wypadkowa 1,6%: 21,54 zł;
składka chorobowa 2,45%: 31,61 zł.
Przedsiębiorcy często decydują się również na podwyższenie podstawy składek, aby otrzymać wyższe świadczenia w razie choroby i macierzyństwa. Jednakże w tym przypadku nie ma możliwości, aby opłacać wyłącznie wyższą składkę chorobową.
Przykład 6.
Pani Marianna zaszła w ciążę. Aby otrzymywać wyższy zasiłek z ZUS-u, chce podwyższyć podstawę składki chorobowej do 10 000 zł miesięcznie. Czy składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i chorobowe może wówczas opłacać od minimalnej obowiązującej ją podstawy?
Nie, w tej sytuacji przedsiębiorczyni musi opłacać wszystkie składki społeczne od podwyższonej podstawy wymiaru, tj. od kwoty 10 000 zł.
Przystąpienie do ubezpieczenia chorobowego w trakcie miesiąca a prawo do zasiłku
Zgłoszenie do ubezpieczenia chorobowego podyktowane jest zwykle chęcią otrzymania świadczeń z ZUS-u w razie choroby i macierzyństwa. Należy jednak pamiętać, że w tym przypadku obowiązuje okres wyczekiwania na świadczenia wynoszący 90 dni. Wyjątkiem jest jednak możliwość pobierania zasiłku macierzyńskiego i opiekuńczego – te przysługują od pierwszego dnia podlegania ubezpieczeniu chorobowemu.
Przedsiębiorca decydujący się na przystąpienie do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego w trakcie miesiąca powinien wiedzieć, że składkę na to ubezpieczenia zapłaci wówczas od pełnej miesięcznej podstawy. Ponadto to, czy będzie podlegał chorobowemu od dnia zgłoszenia, zależy od spełnienia dodatkowych warunków. Dlatego wszelkie zgłoszenia najlepiej wykonywać od ręki.
Przystąpienie do ubezpieczenia chorobowego w trakcie miesiąca w wFirma.pl
Korzystając z oprogramowania wFirma można dokonać wszelkich formalności w związku ze zgłoszeniem do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Deklaracje zgłoszeniowe można przygotować w START » ZUS » DEKLARACJE ZGŁOSZENIOWE » DODAJ DEKLARACJE » ZUS ZWUA, a następnie dodać ZUS ZUA.
Obie te deklaracje można wysłać do ZUS-u bezpośrednio z systemu. Nie trzeba posiadać dodatkowo podpisu kwalifikowanego.
Następnie wystarczy zaznaczyć w ustawieniach schematu składek, że przedsiębiorca zgłosił się do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, przechodząc do USTAWIENIA » PODATKI » ZUS » OGÓLNE i w polu DOBROWOLNE CHOROBOWE wybierając TAK.
Po dokonaniu tych zmian podczas generowania deklaracji ZUS DRA zostanie naliczona składka chorobowa.
