Niewiele osób wie, na jakiej podstawie ustalane jest prawo do emerytury bądź renty z tytułu niezdolności do pracy. Bardzo ważną kwestią w tej dziedzinie są tzw. okresy składkowe i okresy nieskładkowe. Co się do nich zalicza? Odpowiadamy w artykule.
Okresy nieskładkowe, czyli jakie?
Przez pojęcie okresu nieskładkowego należy rozumieć czas, w którym nie odprowadzano składek na ubezpieczenia społeczne. Innymi słowy, jest to czas, kiedy nie wykazywano aktywności zawodowej. Pomimo powyższego okresy nieskładkowe uwzględniane są podczas ustalania prawa do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, a także ich wysokości.
Jak odróżnić okresy nieskładkowe od okresów składkowych?
Okres składkowy to okres opłacania składek na ubezpieczenie społeczne. Do okresów składkowych można zaliczyć m.in. czas:
- zatrudnienia na umowę o pracę,
- pobierania zasiłku macierzyńskiego,
- czynnej służby wojskowej.
Wśród przepisów zawartych w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych można znaleźć zapis mówiący o tym, że przy ustalaniu prawa do emerytury lub renty dla:
1) płatników składek, zobowiązanych do opłacania składek na własne ubezpieczenia emerytalne i rentowe,
2) osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność
– nie uwzględnia się okresu, za który nie zostały opłacone składki, mimo podlegania obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym w tym okresie.
Okresy nieskładkowe a ustalanie prawa do emerytury lub renty
W myśl art. 5 ust. 2 wspomnianej powyżej ustawy przy ustalaniu prawa do emerytury i renty oraz obliczaniu ich wysokości bierze się pod uwagę okresy nieskładkowe w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych. Udokumentowane okresy składkowe uwzględniane są w całości przy ustalaniu prawa do świadczeń emerytalno-rentowych.
Co zaliczamy do okresów nieskładkowych?
Okresy nieskładkowe zostały wymienione w art. 7 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zamieszczono je w poniższej tabeli.
LP. | OKRESY NIESKŁADKOWE |
1. | pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wypłaconego na podstawie przepisów Kodeksu pracy |
2. | pobierania zasiłków z ubezpieczenia społecznego: chorobowego lub opiekuńczego |
3. | pobierania świadczenia rehabilitacyjnego |
4. | pobierania zasiłku chorobowego i opiekuńczego oraz świadczenia rehabilitacyjnego po ustaniu obowiązku ubezpieczenia |
5. | pobierania renty chorobowej po ustaniu zatrudnienia w wymiarze czasu pracy nie niższym niż połowa obowiązującego w danym zawodzie lub po ustaniu obowiązku ubezpieczenia społecznego z innego tytułu |
6. | niewykonywania pracy po ustaniu zatrudnienia, jeżeli za te okresy, na podstawie przepisów Kodeksu pracy, zostało wypłacone odszkodowanie |
7. | przypadające przed dniem nabycia prawa do emerytury lub renty okresy urlopu wychowawczego, urlopu bezpłatnego udzielonego na podstawie przepisów w sprawie bezpłatnych urlopów dla matek pracujących opiekujących się małymi dziećmi, innych udzielonych w tym celu urlopów bezpłatnych oraz okresy niewykonywania pracy - z powodu opieki nad dzieckiem:
|
8. | przypadające przed dniem nabycia prawa do emerytury lub renty okresy opieki pielęgnacyjnej nad inwalidą wojennym zaliczonym do I grupy inwalidów lub uznanym za całkowicie niezdolnego do pracy oraz do samodzielnej egzystencji, sprawowanej przez członka jego rodziny w wieku powyżej 16 lat, który w okresie sprawowania opieki nie osiągnął przychodu przekraczającego miesięcznie połowę najniższego wynagrodzenia |
9. | przypadające przed dniem nabycia prawa do emerytury lub renty okresy niewykonywania pracy, w granicach do 6 lat, spowodowane koniecznością opieki nad innym niż dziecko członkiem rodziny zaliczonym do I grupy inwalidów lub uznanym za całkowicie niezdolnego do pracy oraz do samodzielnej egzystencji albo uznanym za osobę niepełnosprawną w stopniu znacznym, sprawowanej przez członka jego rodziny w wieku powyżej 16 lat, który w okresie sprawowania opieki nie osiągnął przychodu przekraczającego miesięcznie połowę najniższego wynagrodzenia |
10. | urlopu bezpłatnego oraz przerw w zatrudnieniu w razie nieudzielenia urlopu bezpłatnego małżonkom pracowników skierowanych do pracy w przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych, w stałych przedstawicielstwach przy Organizacji Narodów Zjednoczonych i w innych misjach specjalnych za granicą, w instytutach, ośrodkach informacji i kultury za granicą |
11. | nauki w szkole wyższej na jednym kierunku, pod warunkiem ukończenia tej nauki, w wymiarze określonym w programie studiów |
12 | studiów doktoranckich i aspirantury naukowej w wymiarze określonym w decyzji o ich utworzeniu |
13. | asystenckich studiów przygotowawczych |
14 | dokształcania zawodowego lekarzy w klinikach akademii medycznych i oddziałach instytutów naukowych w charakterze wolontariusza - w granicach do 1 roku |
15. | pobierania zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego |
16. | udokumentowanej niezdolności do pracy, za które wypłacone zostały z Funduszu Pracy: zasiłki dla bezrobotnych, zasiłki szkoleniowe lub stypendia |
