Osoby objęte ubezpieczeniem chorobowym mają prawo do świadczeń w razie niezdolności do pracy. Jednak nie każda osoba, która zgłosi się do ubezpieczeń już od dnia zarejestrowania nabywa praw do pobierania świadczeń z ZUS. Czym jest okres wyczekiwania? Czy zasiłek chorobowy może przysługiwać po ustaniu ubezpieczenia chorobowego? Ile można otrzymać z ZUS za czas niezdolności do pracy? Wszystko wyjaśniamy w artykule!
Okres nabywania prawa do zasiłku chorobowego
Ubezpieczony nabywa prawo do zasiłku chorobowego po okresie wyczekiwania który wynosi :
- 30 dni przy obowiązkowym ubezpieczeniu chorobowym;
- 90 dni przy dobrowolnym ubezpieczeniu chorobowym.
Prawo do zasiłku bez okresu wyczekiwania przysługuje osobom:
- absolwentom szkół, którzy zostali objęci ubezpieczeniem chorobowym w ciągu 90 dni od ukończenia szkoły lub uzyskania dyplomu ukończenia studiów wyższych,
- ubezpieczonym, których niezdolność do pracy spowodowana została chorobą zawodową, wypadkiem przy pracy albo w drodze do pracy lub z pracy,
- ubezpieczonym obowiązkowo, którzy mają co najmniej 10 -letni okres obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego,
- posłom i senatorom, którzy przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od ukończenia.
Osoby wykonujące pracę nakładczą i osoby wykonujące służbę zastępczą mają prawo do wynagrodzenia przewidzianego w art. 92 KP na takich samych zasadach jak pracownicy.
Natomiast inni ubezpieczeni mają prawo do zasiłku chorobowego od pierwszego dnia niezdolności do pracy, nie mają bowiem prawa do wynagrodzenia.
Prawo do zasiłku po ustaniu ubezpieczenia chorobowego
Zasiłek chorobowy przysługuje także z tytułu niezdolności do pracy powstałej po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego, jeżeli niezdolność ta trwała bez przerwy co najmniej 30 dni i powstała nie później niż w ciągu:
- 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego;
- 3 miesięcy od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego w razie choroby zakaźnej o okresie wylęgania dłuższym niż 14 dni lub innej, której objawy ujawniają się po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choroby.
Zasiłek chorobowy - okres wypłaty świadczenia
Zasiłek chorobowy przysługuje nie dłużej niż przez 182 dni, a w przypadku gruźlicy albo gdy niezdolność do pracy przypada w okresie ciąży, nie dłużej niż przez 270 dni.
Świadczenie to przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego.
Co do zasady, ZUS dokonuje wypłaty świadczeń w ciągu 30 dni od momentu zgłoszenia niezdolności do pracy przez ubezpieczonego.
Okres w którym zasiłek nie przysługuje
Zasiłek chorobowy nie przysługuje za czas zwolnienia lekarskiego, podczas którego zatrudniony, zachowuje prawo do wynagrodzenia, choć wlicza się go do okresu zasiłkowego. Zasiłek nie należy się również za okresy niezdolności do pracy przypadającej podczas:
- urlopu bezpłatnego, wychowawczego;
- tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności, z wyjątkiem odpłatnego wykonywania pracy na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania;
- za okres pierwszych pięciu dni, jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana nadużyciem alkoholu;
- w przypadku niewłaściwego użycia zwolnienia lekarskiego od pracy,
- jeżeli ta spowodowana została w wyniku umyślnego przestępstwa lub wykroczenia popełnionego przez tego ubezpieczonego, itd.
Po rozwiązaniu stosunku pracy zasiłku chorobowego nie dostaną również osoby, które:
- mają ustalone prawo do emerytury z tytułu niezdolności do pracy bez względu na przyczynę przyznania tej renty, może to więc być również renta z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej;
- kontynuują działalność zarobkową lub podjęły działalność zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniające prawo do świadczeń z tytułu choroby;
- mają ustalone prawo do zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego;
- podlegały obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu rolników;
- jeżeli ubezpieczenie ustało po wyczerpaniu pełnego okresu pobierania zasiłku chorobowego.
Wysokość zasiłku chorobowego
Miesięczny zasiłek chorobowy wynosi 80% podstawy wymiaru. Natomiast 100% podstawy wymiaru przysługuje, jeżeli niezdolność do pracy powstała:
- podczas ciąży;
- w skutek wypadku przy pracy, w drodze lub z pracy albo choroby zawodowej;
- powstała wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek, narządów oraz wskutek poddania się zabiegowi pobrania komórek, tkanek, narządów.
Przykład 1.
Pani Małgorzata stała się niezdolna do pracy z powodu choroby w dniu 5 marca i była niezdolna do pracy do 28 maja. W okresie od 12 marca do 10 kwietnia przebywała w szpitalu. Pracownicy przysługuje wynagrodzenie, o którym mowa w art. 92 Kodeksu pracy, za okres od 5 marca do 6 kwietnia (33 dni) w wysokości co najmniej 80% podstawy wymiaru. Za okres od 7 kwietnia do 28 maja pracownicy przysługuje zasiłek w wysokości 80% podstawy wymiaru, a za dalszy okres - 80% podstawy wymiaru.
Tematyka zasiłkowa nie jest uznawana za prostą w interpretacji. Dlatego warto poznać wszystkie podstawowe informacje na ten temat zanim przydarzy się przedsiębiorcy bądź jego pracownikom niezdolność do pracy będąca podstawą do wypłaty zasiłku z ZUS.
