W zakresie ustalenia, czy premia za założenie rachunku bankowego stanowi przychód z działalności gospodarczej należy przede wszystkim ustalić, czy rachunek prywatny osoby fizycznej można powiązać z działalnością gospodarczą. Dopiero w dalszej kolejności możliwe jest ustalenie ewentualnych skutków w sferze prawa podatkowego. Czy zatem w świetle tego prawa konto prywatne wykorzystywane w ramach działalności nie przynosi żadnych konsekwencji? Omawiamy tę kwestię w artykule.
Rachunek prywatny wykorzystywany w ramach działalności gospodarczej
Tytułem wstępu warto odnotować, że prawo bankowe wyróżnia różne rodzaje rachunków bankowych. Zgodnie z art. 49 ustawy Prawo bankowe banki mogą prowadzić w szczególności następujące rodzaje rachunków bankowych:
- rachunki rozliczeniowe, w tym bieżące i pomocnicze, oraz prowadzone dla nich na zasadach określonych w rozdziale 3a rachunki VAT;
- rachunki lokat terminowych;
- rachunki oszczędnościowe, rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe, w tym rachunki rodzinne, oraz rachunki terminowych lokat oszczędnościowych;
- rachunki powiernicze.
Dalej w tym samym przepisie czytamy, że rachunki rozliczeniowe oraz rachunki lokat terminowych mogą być prowadzone wyłącznie dla:
- osób prawnych;
- jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, o ile mają zdolność prawną;
- osób fizycznych prowadzących działalność zarobkową na własny rachunek, w tym dla osób będących przedsiębiorcami.
Natomiast rachunki oszczędnościowe, rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe oraz rachunki terminowych lokat oszczędnościowych mogą być prowadzone wyłącznie dla:
- osób fizycznych,
- szkolnych kas oszczędnościowych,
- kas zapomogowo-pożyczkowych,
- rad rodziców.
Jak zatem widać dla przedsiębiorców co do zasady dedykowane są rachunki rozliczeniowe. Należy jednak wskazać, że nie ma w przepisach prawa bankowego ogólnego zakazu wykorzystywania rachunków oszczędnościowych i oszczędnościowo-rozliczeniowych na potrzeby jednoosobowej działalności gospodarczej.
Takie wnioski płyną również z treści ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników. Zgodnie z art. 5 ust. 2 tejże ustawy zgłoszenie identyfikacyjne osób fizycznych zawiera nazwisko, imię (imiona), imiona rodziców, datę i miejsce urodzenia, płeć, nazwisko rodowe, obywatelstwo lub obywatelstwa, adres miejsca zamieszkania, rodzaj, serię i numer dokumentu tożsamości oraz numer PESEL, jeżeli został nadany.
Natomiast w art. 5 ust. 4 ww. ustawy czytamy, że zgłoszenie identyfikacyjne podatników będących osobami fizycznymi, wykonujących działalność gospodarczą zawiera dane, o których mowa w ust. 2, nazwę (firmę), adres stałego miejsca wykonywania działalności, o ile takie miejsce ma, adresy dodatkowych miejsc wykonywania działalności, o ile takie miejsca ma, numer identyfikacyjny REGON, o ile został nadany, organ ewidencyjny, wykaz rachunków bankowych lub imiennych rachunków w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, z wyjątkiem rachunku VAT, dane prowadzącego dokumentację rachunkową, w tym jego NIP, adres miejsca przechowywania dokumentacji rachunkowej oraz przedmiot wykonywanej działalności określony według obowiązujących standardów klasyfikacyjnych.
Należy zatem zwrócić uwagę, że w zgłoszeniu identyfikacyjnym (NIP-7) osoba fizyczna ma obowiązek wskazać rachunek bankowy bez wyszczególnienia, że chodzi wyłącznie o rachunek rozliczeniowy.
Podobne wnioski można wyprowadzić na gruncie ustawy Prawo przedsiębiorców. Zgodnie z art. 19 tej ustawy dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku, gdy:
- stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca, oraz
- jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15 000 zł lub równowartość tej kwoty, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.
Ponownie zatem należy stwierdzić, że z przywołanego przepisu nie wynika obowiązek dokonywania płatności przy pomocy rachunku firmowego, lecz rachunku płatniczego jako takiego.
Premia za otworzenie konta prywatnego wykorzystywanego na potrzeby firmowe generuje przychód
Otrzymanie premii może korzystać ze zwolnienia od podatku PIT na mocy art. 21 ust. 1 pkt 68 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Regulacja ta wskazuje, że zwalnia się od podatku wartość wygranych w konkursach i grach organizowanych i emitowanych (ogłaszanych) przez środki masowego przekazu (prasa, radio i telewizja) oraz konkursach z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu, a także nagród związanych ze sprzedażą premiową towarów lub usług – jeżeli jednorazowa wartość tych wygranych lub nagród nie przekracza kwoty 2000 zł; zwolnienie od podatku nagród związanych ze sprzedażą premiową towarów lub usług nie dotyczy nagród otrzymanych przez podatnika w związku z prowadzoną przez niego pozarolniczą działalnością gospodarczą, stanowiących przychód z tej działalności.
Powyższy przepis wprost wyłącza zwolnienie w sytuacji, gdy premia jest otrzymana w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Mając zatem powyższe na uwadze, należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy przedsiębiorca otrzyma od banku premię za otworzenie rachunku prywatnego, który jednak jest wykorzystywany na potrzeby firmowe, to mamy do czynienia z opodatkowanym przychodem z pozarolniczej działalności gospodarczej.
Z uwagi na fakt, że nie jest to przychód bezpośrednio związany z dostawą towarów czy też ze świadczeniem usług przez przedsiębiorcę, moment powstania przychodu będzie ustalany na podstawie art. 14 ust. 1i ustawy o PIT, czyli zgodnie z metodą kasową. Oznacza to, że taki przychód powstaje w dacie otrzymania premii.
W przypadku przedsiębiorców opodatkowanych na zasadach ogólnych czy też podatkiem liniowym nie ma większych problemów z ustaleniem stawki podatku. Inaczej natomiast będzie w sytuacji, gdy mamy do czynienia z ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, gdzie katalog stawek podatkowych jest obszerny.
Zasadnie należy przyjąć, że w takim przypadku mamy do czynienia z nieodpłatnym świadczeniem na rzecz przedsiębiorcy, a zatem zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 7 lit. e) ustawy o zryczałtowanym podatku stawka podatkowa wynosi 3%.
Przykład 1.
Pani Karolina prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą opodatkowaną ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. 1 lipca otworzyła prywatne konto bankowe, które jednak w całości wykorzystuje na potrzeby firmowe. 1 sierpnia bank przekazał pani Karolinie premię za otwarcie rachunku w kwocie 500 zł. Jakie skutki podatkowe wywołuje okoliczność otrzymania premii od banku?
Należy przyjąć, że otrzymana premia stanowi przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej. Przychód ten powstaje 1 sierpnia, natomiast właściwą stawką ryczałtu będzie stawka 3%.
Konto prywatne wykorzystywane w ramach działalności - podsumowanie
Reasumując, konto prywatne wykorzystywane w ramach działalności jest zgodne z przepisami, ponieważ nie zabraniają one osobom fizycznym wykorzystywania prywatnego rachunku bankowego do prowadzenia działalności gospodarczej. Należy jednak pamiętać, że okoliczność ta będzie miała wpływ na kwalifikację premii od banku za otwarcie rachunku jako przychodu z działalności gospodarczej.
