W Polsce coraz większą rolę odgrywa produkcja prądu z paneli fotowoltaicznych. W panele fotowoltaiczne inwestują nie tylko osoby prywatne, lecz także przedsiębiorcy. W ich przypadku zazwyczaj instalacja jest większa, ponieważ również zapotrzebowanie na prąd jest wyższe. Tym samym zakup instalacji jest zazwyczaj finansowany środkami zewnętrznymi. W praktyce jest to najczęściej kredyt bankowy lub leasing paneli fotowoltaicznych.
Leasing – definicja
Leasing ze względu na swoją elastyczność jest atrakcyjną i wygodną formą finansowania zakupów środków trwałych, z której korzysta wielu przedsiębiorców. Jest to także dobra alternatywa dla firm, które nie zdołały uzyskać kredytu bankowego.
Definicję leasingu znajdziemy w Kodeksie cywilnym (patrz art. 709 kc). Zgodnie z nim przy umowie leasingu finansujący zobowiązuje się w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.
Leasing pod kątem rachunkowym i podatkowym dzieli się na:
-
operacyjny;
-
finansowy.
Każda z powyższych form leasingu wywiera odrębne skutki podatkowe i to zarówno w dziedzinie podatku dochodowego, jak i na gruncie podatku VAT.
Co istotne, umowa leasingu sprowadza się do używania rzeczy i pobierania pożytków, nie rodzi natomiast powstania prawa do rozporządzania towarem jak właściciel.
Po zakończeniu podstawowego okresu trwania umowy leasingu jednym z wariantów jest sprzedaż przedmiotu umowy leasingobiorcy. Opcja wykupu rzeczy będącej przedmiotem umowy leasingu jest uprawnieniem, z którego leasingobiorca może skorzystać, ale nie musi.
W przypadku leasingu finansowego leasingobiorca traktuje np. leasingowaną maszynę jako środek trwały i po wpisaniu go do ewidencji rozlicza jego zakup w formie odpisów amortyzacyjnych. Leasing finansowy zazwyczaj trwa w całym okresie przydatności gospodarczej środka trwałego. Po jego zakończeniu jego przedmiot przechodzi na własność leasingobiorcy.
Obecnie coraz bardziej popularny wśród przedsiębiorców jest leasing zwrotny.
W praktyce polega on na tym, że przedsiębiorca w celu optymalizacji finansowej zbywa nabywane przez siebie mienie z jednoczesnym zapewnieniem sobie prawa do korzystania z niego w zamian za odpowiednie opłaty. Taka forma leasingu umożliwia uwolnienie środków finansowych zainwestowanych w leasing.
Prawo do odliczenia podatku naliczonego
Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. W myśl tego przepisu w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
-
nabycia towarów i usług,
-
dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.
Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług, oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).
Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.
Przykład 1.
Podatnik dokonał zakupu mieszkania w nowym apartamentowcu. Planował urządzić w nim biuro. Jednak po zakupie uznał, że lokalizacja nie jest odpowiednia i postanowił, iż mieszkanie będzie wynajmowane na cele mieszkalne. Tym samym będzie ono wykorzystywane do czynności zwolnionych z podatku VAT. Podatnik otrzymał fakturę na zakup mieszkania ze stawką 8%. Czy może odliczyć podatek z tej faktury?
W tym przypadku podatnikowi nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktury. Zakup mieszkania jest bowiem związany z czynnościami zwolnionymi.
Leasing paneli fotowoltaicznych na budynku usługowo-mieszkalnym
W wielu przypadkach budynki, w jakich prowadzimy działalność gospodarczą, to także w części budynki mieszkalne.
Przykład 2.
Podatnik dokonał zakupu budynku usługowo-mieszkalnego. Na parterze znajduje się jego warsztat stolarski. Pozostała część budynku jest wykorzystywana na jego cele mieszkaniowe. Podatnik jest czynnym podatnikiem podatku VAT. W lipcu dokonał zakupu instalacji fotowoltaicznej, która została zainstalowana na powyższym budynku. Wykonawca wystawił fakturę VAT na instalację fotowoltaiczną. Czy podatnik w tym przypadku może odliczyć podatek VAT z tej faktury?
Jak wynika z dokonanej wyżej analizy przepisów, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ustawy o VAT warunkowane jest tym, aby nabywane przez podatnika towary i usługi były przez niego wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.
Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 7b ustawy w przypadku nakładów ponoszonych na nabycie, w tym na nabycie praw wieczystego użytkowania gruntów, oraz wytworzenie nieruchomości stanowiącej majątek przedsiębiorstwa danego podatnika, wykorzystywanej zarówno do celów prowadzonej przez tego podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, których nie da się w całości przypisać działalności gospodarczej, podatek naliczony oblicza się według udziału procentowego, w jakim dana nieruchomość wykorzystywana jest do celów działalności gospodarczej.
Powyższa regulacja wprowadza szczególny tryb obliczania podatku naliczonego od nabycia bądź wytworzenia nieruchomości w tym ponoszonych nakładów w sytuacji, w której dana nieruchomość ma być używana zarówno na cele działalności, jak i na cele niezwiązane z prowadzoną działalnością.
Tym samym w naszym przypadku skoro nakłady na instalację fotowoltaiczną są ponoszone na budynek służący zarówno celom działalności gospodarczej, jak i osobistym, podatek VAT możemy odliczyć proporcjonalnie.
Należy więc określić wysokość udziału procentowego, w jakim dana nieruchomość zostaje wykorzystana do celów prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej i w takiej proporcji odliczyć podatek naliczony z faktury dokumentującej zakup paneli fotowoltaicznych.
Podsumowując, podatnik dokonujący instalacji na budynku mieszkalno-usługowym może odliczyć podatek VAT od zakupu. W tym jednak przypadku zazwyczaj musimy dokonać odliczenia proporcjonalnego.
