Wielokrotnie analizowaliśmy temat podatkowych skutków zawarcia umowy leasingu samochodu osobowego. Rzadko jednak można spotkać opis przypadku, gdy przedmiotem leasingu jest przyczepa samochodowa. Naturalnie zgodna z prawem jest umowa leasingu przyczepy samochodowej, w związku z czym warto pochylić się nad przepisami ustawy PIT oraz VAT, które odnoszą się do tego przypadku. Dowiedz się, jak rozliczyć leasing przyczepy samochodowej w PIT i VAT!
Leasing przyczepy samochodowej na gruncie podatku VAT
W pierwszej kolejności odnieśmy się do podatku VAT. W tym zakresie intuicyjnie sięgamy do regulacji stanowiących o ograniczeniach związanych z odliczaniem podatku VAT od wydatków dotyczących samochodów osobowych.
Chodzi o art. 86a ust. 1 ustawy VAT, który podaje, że w przypadku wydatków związanych z pojazdami samochodowymi kwotę podatku naliczonego stanowi 50% kwoty podatku wynikającej z faktury otrzymanej przez podatnika. Do wydatków związanych z pojazdami samochodowymi, o których mowa powyżej, zalicza się wydatki dotyczące używania tych pojazdów na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze (art. 86a ust. 2 pkt 2 ustawy VAT).
Ograniczenie to nie ma zastosowania w przypadku, gdy pojazdy samochodowe są wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika. Wprowadzony 50-procentowy limit odliczenia podatku naliczonego dotyczy wszystkich wydatków (w tym rat leasingowych) dotyczących pojazdów samochodowych przeznaczonych do „użytku mieszanego”, tj. wykorzystywanych zarówno do celów związanych z opodatkowaną działalnością gospodarczą, jak i do celów użytku osobistego.
Przedstawione regulacje są powszechnie znane i nie budzą większych wątpliwości w przypadku samochodów osobowych. Pojawia się jednak pytanie, czy powyższe ograniczenie znajdzie zastosowanie także do przyczepy samochodowej.
Czy przyczepa samochodowa jest pojazdem samochodowym?
W celu dokładnego odkodowania treści powyższej definicji konieczne jest również sięgnięcie do zapisów ustawy Prawo o ruchu drogowym. Tam też w art. 2 pkt 33 możemy przeczytać, że pojazd samochodowy to pojazd silnikowy, którego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h; określenie to nie obejmuje ciągnika rolniczego.
Natomiast art. 2 pkt 40 ww. ustawy wskazuje, że samochodem osobowym jest pojazd samochodowy przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą oraz ich bagażu. W kontekście naszych rozważań kluczowa jest także treść art. 2 pkt 50 ww. ustawy prawo o ruchu drogowym, gdzie postanowiono, że przyczepa to pojazd bez silnika, przystosowany do łączenia go z innym pojazdem.
Kontrowersyjna kwestia odliczenia podatku VAT
Jak już ustaliliśmy, przyczepa samochodowa nie jest pojazdem samochodowym. W rezultacie mogłoby się wydać, że do wydatków z tytułu leasingu takiej przyczepy nie znajdzie zastosowania ograniczenie w odliczeniu podatku VAT określone w art. 86a ustawy VAT.
Niestety, ale można spotkać się z zupełnie odmienną wykładnią przepisów ze strony organów podatkowych. Przykładem tego jest interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 17 lutego 2015 r., nr IBPP2/443-1101/14/IK. Dyrektor stanął na stanowisku, że choć faktycznie przyczepa nie spełnia definicji pojazdu samochodowego, to jednak nie oznacza to, że w odniesieniu do przyczep nie stosuje się regulacji art. 86a ustawy o VAT. Należy bowiem zwrócić uwagę, że wydatki ponoszone na przyczepy należą do kategorii wydatków związanych z eksploatacją lub używaniem pojazdów samochodowych.
W opinii dyrektora skoro podatnik wykorzystuje pojazd samochodowy, do którego montowana jest przyczepa, do użytku mieszanego, to w taki sam sposób powinna być traktowana sama przyczepa. Determinujące jest tutaj to, w jaki sposób jest wykorzystywany sam pojazd samochodowy. Jeżeli mamy do czynienia z użytkowaniem mieszanym, to 50-procentowe ograniczenie znajdzie zastosowanie także do wydatków związanych z samą przyczepą.
Przykład 1.
Podatnik posiada samochód osobowy o dopuszczalnej masie całkowitej poniżej 3,5 tony. Auto to jest wykorzystywane do celów mieszanych, w związku z czym podatnikowi przysługuje 50-procentowe odliczenie podatku naliczonego od wydatków na ten pojazd. Zawarł on umowę leasingu przyczepy samochodowej. Biorąc pod uwagę wykładnię zaprezentowaną przez Dyrektora IS w Katowicach, podatnik może odliczyć jedynie 50% podatku naliczonego od wydatku na raty leasingowe.
Dość powszechnie w doktrynie podnosi się kontrowersyjność powyższej interpretacji. Nie można uciec od przekonania, że dyrektor dokonał nadinterpretacji przepisów i posłużył się niedozwoloną wykładnią rozszerzającą.
Po pierwsze jak już wskazaliśmy, przyczepa samochodowa nie jest pojazdem samochodowym, w związku z czym ograniczenia w odliczeniu podatku VAT nie powinny znaleźć zastosowania do umowy leasingu takiej przyczepy. Po drugie nie jest wykluczone, że będzie ona służyć wyłącznie do celów prowadzonej działalności gospodarczej. Nie można zatem przyjąć, że skoro samochód jest wykorzystywany do celów mieszanych, to analogicznie również przyczepa będzie w ten sam sposób wykorzystywana.
W konsekwencji wydaje się, że do obronienia jest teza, zgodnie z którą, jeżeli leasingowana przyczepa samochodowa będzie używana wyłącznie na potrzeby firmowe, to podatnik ma prawo do odliczenia 100% kwoty podatku naliczonego wynikającego z ponoszonych na przyczepę wydatków, w tym wydatków wynikających z umowy leasingu.
Leasing przyczepy samochodowej na gruncie podatku PIT
Przechodząc na grunt podatku PIT, należy wskazać, że także i w tym zakresie mamy do czynienia z pewnego rodzaju ograniczeniami, jeżeli chodzi o możliwość ujęcia w kosztach wydatków związanych z leasingiem samochodu osobowego.
Jak bowiem wynika z art. 23 ust. 1 pkt 47a ustawy PIT, nie stanowią kosztów uzyskania przychodów wydatki dotyczące opłat wynikających z umowy leasingu samochodu osobowego w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej kwota 150 000 zł pozostaje do wartości samochodu osobowego będącego przedmiotem tej umowy.
Trzeba przy tym podkreślić, że zgodnie z art. 5a pkt 19a ustawy PIT samochód osobowy oznacza pojazd samochodowy w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, konstrukcyjnie przeznaczony do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą.
Aktualne w tym zakresie pozostają rozważania przedstawione na gruncie podatku VAT, zatem analogicznie przyczepa samochodowa nie jest samochodem osobowym, o którym mowa w przepisach ustawy PIT. To powoduje, że ograniczenie dotyczące ujmowania w kosztach wydatków wynikających umowy zawierającej leasing przyczepy samochodowej nie znajdzie zastosowania.
Nie wydaje się, aby w tym zakresie możliwe było zastosowanie wykładni, którą Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach zaprezentował w ramach podatku VAT. Na gruncie podatku dochodowego przyczepa samochodowa jest odrębnym składnikiem firmowego majątku. W konsekwencji regulacje dotyczące samochodów osobowych nie powinny być rozciągane na przyczepy samochodowe. To powoduje, że wydatki na raty leasingowe przyczepy samochodowej mogą stanowić koszt w pełnej wysokości.
Podsumowując niniejszy artykuł, tematyka podatkowych skutków związanych z leasingiem samochodu osobowego budzi niestety wątpliwości. Głównie dzieje się tak za sprawą rozszerzającej wykładni prezentowanej ze strony fiskusa, która zakłada rozciągnięcie regulacji dotyczących pojazdów samochodowych również na przyczepy. Należy jednak wskazać, że tego rodzaju interpretacje przepisów są mocno kontrowersyjne.
