Dostęp do środków higieny osobistej powinien być zapewniony każdemu pracownikowi bez względu na stanowisko oraz formę zatrudnia. Pracodawcy, którzy nie wypełnią tego obowiązku łamią przepisy kodeksu pracy. W artykule opisujemy jak wygląda obowiązek zapewnienia pracownikom środków higieny osobistej.
Obowiązek zapewnienia pracownikom środków higieny osobistej
Kodeks pracy jasno wskazuje, że pracodawca ma obowiązek udostępnić każdemu pracownikowi bez wyjątku odpowiednie urządzenia higieniczno - sanitarne oraz zapewnić środki higieny osobistej. Nie określa jednak w jakim zakresie oraz jakiej ilości powinny być one dostępne pracownikom.
Z wyjaśnieniem śpieszy Minister Pracy i Polityki Socjalnej. W drodze rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy wyjaśnia, że pracodawca ma obowiązek zapewnienia środków higieny osobistej w zakresie oraz ilości odpowiedniej względem wykonywanego stanowiska oraz stopnia zanieczyszczenia ciała w związku z wykonywaną pracą. Oznacza to, że zatrudniając pracowników wykonujących prace fizyczne pracodawca ma więcej obowiązków względem nich na gruncie zapewnienia środków czystości aniżeli względem pracowników biurowych. Nie oznacza to jednak, że zatrudniając pracowników na stanowiskach, które nie powodują zabrudzeń pracodawcy są zwolnieni z tego obowiązku. Wręcz przeciwnie - każdy pracownik ma prawo do umycia rąk w ciągu dnia pracy i to w nieograniczonej ilości.
Normy przydzielenia pracownikom środków higieny osobistej
Kodeks pracy oraz wydane akta wykonawcze jednoznaczenie nie regulują rodzaju środków higieny osobistej, które pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom. W związku z tym, powinien on sam ustalić zakładowe normy oraz zawrzeć je w regulaminie pracy lub zarządzeniu pracodawcy. Co do zasady, nie dopuszczalna jest wypłata ekwiwalentu za przysługujące pracownikowi środki higieny osobistej.
Dla pracowników fizycznych koniecznością jest wydanie tradycyjnego mydła oraz ręczników. Z kolei, nie jest to konieczne w przypadku pracowników administracyjno - biurowych. W ich przypadku pracodawca wypełni dany obowiązek gwarantując środki czystości, z których każdy pracownik będzie mógł skorzystać w ogólnodostępnych pomieszczeniach higieniczno - sanitarnych. Należy przez to rozumieć dozowniki z mydłem do umycia rąk przy umywalkach, ręczniki papierowe bądź tekstylne lub suszarki do rąk czy papier toaletowy.
Środki higieny osobistej to nie jedyny obowiązek pracodawcy
Obowiązek zapewnienia pracownikomśrodków higieny osobistej to również konieczność odpowiedniego wygospodarowania oraz urządzenia pomieszczenia higieniczno-sanitarnego, tj.:
- szatnie,
- umywalnie,
- pomieszczenia z natryskami,
- ustępy,
- jadalnie z wyjątkiem stołówek,
- pomieszczenia do wypoczynku,
- pomieszczenia do ogrzewania się pracowników,
- pomieszczenia do prania, odkażania, suszenia i odpylania odzieży i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej.
Wymagania dotyczące pomieszczeń zawarte są w załączniku nr 3 rozporządzenia z dnia 27 września 1997 r. oraz zależne są od ilości zatrudnionych pracowników, rodzaju wykonywanej pracy i warunków, w których jest wykonywana oraz stosowanych technologii.
Przykład 1.
Pracodawca prowadzi działalność produkcyjną i zatrudnia pracowników na stanowiskach robotniczych (przy pracach silnie brudzących) oraz administracyjno-biurowych.
W pomieszczeniach higieniczno-sanitarnych (ustępy oraz natryski) zainstalował dozowniki środków myjących oraz ręczniki jednorazowego użytku, dostępne w ilości niezbędnej przez całą zmianę roboczą. Pracownicy korzystający z natrysków otrzymują ponadto dwa razy w roku po dwa ręczniki tekstylne.
W świetle kodeksu pracy pracodawca spełnia obowiązek zapewnienia pracownikom środków higieny osobistej.
