Przedsiębiorcy, którzy pozostają w trudnej sytuacji finansowej, a w ZUS powstało im już zadłużenie z tytułu składek na ubezpieczenia zatrudnionych pracowników mają możliwość wystąpienia z wnioskiem o układ ratalny w ZUS.
Układ ratalny to możliwość spłaty zadłużenia z tytułu składek w miesięcznych ratach, w okresie uzgodnionym z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych.
Zalety podpisania umowy z ZUS:
- od następnego dnia po dniu, w którym złożony zostanie wniosek o rozłożenie długu na raty, ZUS zaprzestanie naliczania odsetek, a będzie naliczał jedynie opłatę prolongacyjną. Stanowi ona 50% stawki odsetek za zwłokę obowiązującej w dniu podpisania umowy,
- ZUS nie będzie prowadził egzekucji należności z tytułu składek,
- jeśli postępowanie egzekucyjne zostało już wszczęte, ZUS zawiesi je po podpisaniu umowy.
Co można rozłożyć na raty?
Przedsiębiorcy opłacający składki tylko na własne ubezpieczenia mają możliwość rozłożenia na raty zaległości z tytułu składek na wszystkie ubezpieczenia, za wyjątkiem składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, gdyż jej nie opłacenie powoduje wyrejestrowanie z ubezpieczenia chorobowego i utratę prawa do świadczeń z tego tytułu - nie powoduje natomiast powstania zadłużenia.
Przedsiębiorcy opłacający składki za zatrudnionych pracowników (i zleceniobiorców) mogą rozłożyć na raty zadłużenie z tytułu:
-
składek na ubezpieczenia społeczne:
-
rentowe
-
chorobowe
-
wypadkowe
-
-
składek na Fundusz Pracy,
-
składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,
-
składek na Fundusz Emerytur Pomostowych.
Natomiast nie mogą rozłożyć na raty zadłużenia z tytułu:
- składek na ubezpieczenie emerytalne,
- składek na ubezpieczenia zdrowotne.
Wnioskowanie o układ ratalny
Aby starać się o układ ratalny, należy terminowo opłacać bieżące składki (jeżeli działalność jest nadal prowadzona) oraz opłacić koszty egzekucyjne z tytułu zadłużenia w ZUS (jeżeli takie powstały). Niezbędne jest złożenie wniosku wraz z uzasadnieniem.
We wniosku należy zawrzeć:
- dane wnioskodawcy,
- rodzaj składek, okres zadłużenia i kwotę zadłużenia,
- propozycję spłaty zadłużenia – w jakich terminach i wysokości ma być regulowane,
- powody zaprzestania lub niepełnego opłacania składek,
- informację wraz z uzasadnieniem wskazującym, że nie jest możliwe jednorazowe uregulowanie zadłużenia,
- wskazanie rodzaju pomocy publicznej, o której przyznanie wnioskuje przedsiębiorca.
W zależności od formy prowadzonej działalności (osoba prawna, spółka prawa handlowego, spółka cywilna, spółka osobowa, czy jednoosobowa działalność gospodarcza) ZUS będzie wymagał dołączenia do wniosku dodatkowych dokumentów, dla przykładu:
- sprawozdania finansowe za ostatnie 3 lata obrotowe (bilans, rachunek zysków i strat, sprawozdanie o przepływach pieniężnych)
- wyciąg z księgi przychodów i rozchodów za ostatnie 3 lata
- aktualny wyciąg z księgi przychodów i rozchodów za rok bieżący
- wyciąg z ewidencji przychodów za ostatnie 3 lata
- aktualny wyciąg z ewidencji przychodów za rok bieżący
- zeznania roczne (np. PIT-36, PIT-28).
Wniosek można złożyć w następujących formach:
- pisemnie, za pośrednictwem poczty lub osobiście w każdej jednostce ZUS,
- ustnie do protokołu (w jednostce ZUS) – protokół powinien być podpisany przez pracownika ZUS oraz przedsiębiorcę,
- elektronicznie – z pomocą portalu pue.zus.pl
- telefonicznie; za pośrednictwem Centrum Obsługi Telefonicznej (COT). Co ważne, aby złożyć wniosek w tej formie, trzeba mieć profil na platformie PUE.
Rozpoznanie wniosku
Zakład Ubezpieczeń Społecznych może pozostawić wniosek bez rozpoznania tylko w przypadku, gdy pomimo uprzedniego wezwania przedsiębiorca nie uzupełnił braków formalnych we wniosku lub nie opłacił składek, które nie mogą został rozłożone na raty (emerytalne i zdrowotne za pracowników).
Organ rentowy może również odmówić rozłożenia należności na raty w następujących przypadkach:
- gdy przedsiębiorca nie opłaca bieżących składek należnych po dniu złożenia wniosku,
- gdy ZUS podejmie uzasadnione podejrzenie, że przedsiębiorca, składając wniosek, nie ma na celu spłaty zadłużenia, a jedynie próbuje odsunąć w czasie wynikające z tego konsekwencje,
- gdy przedsiębiorca nie dotrzymuje warunków spłaty.
Rozwiązanie umowy
Umowa o rozłożenie zadłużenia na raty ulegnie rozwiązaniu, gdy:
- przedsiębiorca nie wywiąże się z obowiązku opłacania składek bieżących w pełnej wysokości (wraz z należnymi odsetkami), których termin płatności przypadał w dniu bądź po dniu zawarcia umowy, przez okres dłuższy niż 14 dni od dnia ich wymagalności, i gdy różnica składek wynikająca z tego tytułu przekracza kwotę odpowiadającą wysokości kosztów upomnienia,
- nie zostaną opłacone dwie raty (na wszystkie fundusze łącznie), których termin wymagalności upłynął,
- raty opłacane są w częściowej wysokości, przy czym łączna kwota niedopłat przekroczy 5% należności z tytułu składek objętych umową (wraz z opłatą prolongacyjną),
- nie zostaną opłacone należności objęte umową w terminie płatności ostatniej raty wynikającym z harmonogramu spłaty,
- zostaną ujawnione nowe okoliczności, nieznane lecz istniejące w dniu podpisania umowy, z których wynika, że przedsiębiorca umyślnie wprowadził ZUS w błąd w celu uzyskania ulgi w spłacie należności i uniknięcia egzekucji,
- w stosunku do należności nieobjętych umową za zgodą ZUS nastąpiło zawieszenie postępowania egzekucyjnego z uwagi zobowiązanie przedsiębiorcy do regulowania należności niepodlegających uldze, gdy nie wywiąże się on z obowiązku opłacenia wyżej wymienionych kwot przez okres dłuższy niż 14 dni od dnia wymagalności wskazanego w postanowieniu o zawieszeniu postępowania egzekucyjnego,
- przedsiębiorca złoży pisemne oświadczenie o odstąpieniu od realizacji umowy.
Jeżeli więc w trakcie obowiązywania umowy o układ ratalny sytuacja finansowa przedsiębiorcy ulegnie pogorszeniu, co grozi nie wywiązaniem się z postanowień umowy, powinien wystąpić do ZUS z wnioskiem o zmianę terminów lub wysokości rat lub wydłużenie okresu spłaty. Należy to zrobić, nie czekając na powstanie kolejnych długów, gdyż zmiana warunków umowy może dotyczyć tylko tych należności, których termin płatności jeszcze nie upłynął.
