Bardzo często managerowie zarządzający przedsiębiorstwem są powiązani z firmą poprzez zawarte kontrakty. Nie są zatem pracownikami, ale osobami świadczącymi usługi, które prowadzą działalność gospodarczą. Przekazanie zarządzania przedsiębiorstwem w ręce managera wiąże się z ogromnym ryzykiem, bowiem ma on dostęp do wszystkich najważniejszych informacji na temat firmy. W tym mowa o stosowanych technologiach, podpisanych umowach czy też planach rozwoju. Dobry manager może być skarbem dla firmy, ale również ogromnym zagrożeniem. Po zakończeniu kontraktu mógłby bowiem zostać zatrudniony w firmie konkurencyjnej i działać na niekorzyść poprzedniego usługobiorcy. W takich przypadkach podpisywane są umowy o zakazie konkurencji. Manager będzie zobowiązany do powstrzymania się od prowadzenia konkurencyjnej działalności w zamian za odszkodowanie.
Czy odszkodowanie podlega VAT?
To pytanie powinni sobie zadać wszyscy managerowie, będący czynnymi podatnikami VAT. Zasadniczą kwestią jest ustalenie czy powstrzymywanie się od prowadzenia konkurencyjnej działalności można uznać za usługę. Zgodnie z art. 8 ustawy o VAT poprzez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Ostatnia część zdania jak najbardziej odnosi się do zakazu konkurencji.
Aby czynność nazwać usługą, musi również istnieć konsument, który odniesie korzyść o charakterze majątkowym. W tym przypadku manager jako odbiorca świadczenia uzyskuje korzyść w postaci odszkodowania. Świadczenie ma charakter pieniężny i w dodatku można wskazać oczywisty związek między otrzymującym pieniądze a dokonującym płatności. Wiąże ich bowiem zawarta umowa. Powstrzymanie się od prowadzenia konkurencyjnej działalności można zatem uznać za usługę.
Jeżeli manager jest czynnym podatkiem VAT, to od otrzymanych pieniędzy będzie zobowiązany odprowadzić podatek VAT. W tym miejscu można przytoczyć fragment interpretacji indywidualnej, wydanej w dniu 28 lutego 2013 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach (nr sygn. IBPP4/443-94/13/EK):
“(...) czynność polegająca na powstrzymaniu się od działalności konkurencyjnej dla spółki w zamian za wynagrodzenie ma charakter odpłatny. Zauważyć należy, że ze stanu faktycznego wynika, iż strony łączy stosunek prawny, ponadto umowa o zakazie konkurencji została zawarta przez Wnioskodawcę, jako podatnika podatku od towarów i usług (a zatem Wnioskodawca nie korzystała w tym zakresie z wyłączenia wynikającego z art. 15 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług), zaś otrzymane wynagrodzenie za powstrzymanie się od dokonywania określonych czynności, które zostało określone odszkodowaniem, stanowi ekwiwalent za konkretną usługę, którą w niniejszej sprawie jest powstrzymanie się od działalności konkurencyjnej wobec spółki. Z kolei beneficjentem usługi, z uwagi na uzyskane w ten sposób zobowiązanie (gwarancję) nieprowadzenia przez Wnioskodawcę działalności konkurencyjnej jest spółka. W konsekwencji uznać należy, iż otrzymywane odszkodowanie, związane z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą (w ramach bowiem tej działalności została zawarta umowa o zakazie konkurencji), na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług stanowi świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Zatem, świadczone przez Wnioskodawcę, w oparciu o umowę, usługi o powstrzymywaniu się od prowadzenia działalności konkurencyjnej należy uznać jako odpłatne świadczenie usług w rozumieniu ustawy o podatku VAT, które podlegają opodatkowaniu tym podatkiem. (...) “
