Prawie każdy podatnik jest zobowiązany do rozliczenia swoich rocznych przychodów. Obowiązek rozliczania rocznego zeznania podatkowego dotyczącego wysokości osiągniętego dochodu został zdjęty np. z osób duchownych rozliczających się ryczałtem. Jednak nie są one zwolnione ze złożenia rocznej deklaracji PIT-19a. Kogo uważa się za osoby duchowne i co powinny wykazać w PIT-19a? Odpowiadamy!
Kim jest osoba duchowna?
Polskie prawo podatkowe nie definiuje wprost osoby duchownej. Dla celów podatkowych zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o gwarancji wolności sumienia i wyznania ustawodawca określił, że pojęcie duchownych oraz osób zakonnych kościołów i innych związków wyznaniowych ustalają wewnętrzne prawa Kościoła lub innego związku wyznaniowego, czyli definicję osoby duchownej określa statut danego Kościoła lub innego związku wyznaniowego.
Określenie to nie definiuje wprost, kogo należy uznać za osobę duchowną, a brak dokładnej definicji jest obszarem narażonym na nadużycia podatkowe.
Jak powinny rozliczać się osoby duchowne?
Zgodnie z art. 42 ust. 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne każda osoba duchowna powinna zawiadomić w ciągu 14 dni właściwy urząd skarbowy ze względu na miejsce wykonywania funkcji o charakterze duszpasterskim o rozpoczęciu pełnienia tej funkcji.
Osoby duchowne są zobowiązane zapłacić od przychodów osiągniętych z tytułu opłat otrzymywanych w związku z pełnionymi funkcjami o charakterze duszpasterskim podatek w formie ryczałtu w okresach kwartalnych. Stawki ryczałtu są określone w załączniku 5 i 6 ustawy, jednak ich wysokość jest ustalana przez naczelnika właściwego urzędu skarbowego.
Zgodnie z art. 44 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne wartość osiągniętego przychodu osoby duchowne można było pomniejszyć o 7,75% wymiaru podstawy składek zdrowotnych zapłaconych w kwartale, za jaki opłacany jest ryczałt, o ile nie została ona odliczona od podatku dochodowego. Od 2022 roku przepis ten został uchylony i nie obowiązuje. Tym samym składki zdrowotne w przypadku osób duchownych nie podlegają odliczeniu w żadnym wymiarze.
Co należy wykazać w PIT-19a?
Do końca 2021 roku każda osoba duchowna była obowiązana złożyć do 31 stycznia PIT-19a (od 2022 roku nie ma takiego obowiązku ponieważ składka zdrowotna jest nieodliczana jednak w związku z Polskim Ładem 2.0 obowiązek ten może zostać przywrócony). Jest on deklaracją wysokości składki na ubezpieczenia zdrowotne, zapłaconej i odliczonej od zryczałtowanego podatku dochodowego od przychodów w poszczególnych kwartałach roku podatkowego, czyli na PIT-19a osoby duchowne wykazują opłacone w ciągu roku składki na ubezpieczenie zdrowotne.
„Osoby duchowne opłacające ryczałt są zwolnione od obowiązku składania zeznań podatkowych o wysokości osiągniętego dochodu ze źródła przychodu objętego ryczałtem”.
Jak wypełnić PIT-19A?
Pierwszym elementem, który wyróżnia PIT-19a od pozostałych deklaracji rocznych, jest to, że nie ma w niej możliwości zidentyfikowania podatnika za pomocą numeru PESEL. Dzieje się tak dlatego, że każda osoba duchowna jest obowiązana posiadać swój NIP.
W części A należy podać cel złożenia deklaracji rocznej oraz podać właściwy urząd skarbowy według miejsca wykonywania funkcji o charakterze duszpasterskim danego duchownego. W części C i B należy podać imię, nazwisko, datę urodzenia oraz adres wykonywania funkcji o charakterze duszpasterskim.
Natomiast w części D duchowny powinien podać kwotę składek na ubezpieczenie zdrowotne zapłacone i odliczone od ryczałtu dla poszczególnego kwartału.
Podsumowując, każda osoba duchowna powinna wykazać wysokość składek zdrowotnych odliczonych od ryczałtu w ciągu roku podatkowego, składając w tym celu właściwy formularz – w tym przypadku PIT-19a do 31 stycznia po zakończonym roku podatkowym.
