Jednym z głównych założeń Polskiego Ładu jest brak możliwości odliczania składki zdrowotnej od podatku dochodowego. Powoduje to znaczny wzrost obciążeń fiskalnych dla podatników. Aby zminimalizować te negatywne skutki wprowadzanych zmian, ustawodawca wprowadził ulgę dla klasy średniej. Ma ona zastosowanie zarówno u osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, jak i w działalności gospodarczej. Z artykułu dowiedz się, jak działa ulga dla klasy średniej w działalności gospodarczej.
Który przedsiębiorca może skorzystać z ulgi dla klasy średniej?
Ulgę dla klasy średniej wprowadza art. 26 ust. 1 pkt 2aa i ust. 4a i b Ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (pdof).
Obniża ona podstawę opodatkowania i jest przewidziana jedynie dla przedsiębiorców rozliczających się na zasadach ogólnych, czyli według skali podatkowej.
Przypomnijmy, że od 1 stycznia 2022 roku zgodnie z art. 27 ustawy pdof skala podatkowa wygląda następująco:
120 000 zł dochodu – podatek wynosi 17% minus kwota zmniejszająca podatek 5100 zł;
ponad 120 000 zł dochodu – 15 300 zł + 32% nadwyżki ponad 120 000 zł.
I próg podatkowy wzrósł zatem z 85 528 zł do 120 000 zł dochodu. Natomiast po wejściu w życie kolejnej zmiany przepisów w ramach Polskiego Ładu 2.0 zostanie obniżona stawka podatku z 17% na 12% dla pierwszego progu podatkowego.
Kolejnym warunkiem, aby przedsiębiorca mógł zastosować ulgę dla klasy średniej, jest roczny przychód mieszczący się w przedziale 68 412 zł do 133 692 zł w ciągu roku.
Przychód dla celów stosowania ulgi dla klasy średniej jest rozumiany jako przychód podlegający opodatkowaniu pomniejszony o koszty uzyskania przychodu z wyłączeniem składek na ubezpieczenia społeczne.
Dodajmy, że dopiero 29 grudnia 2021 roku Ministerstwo Finansów poprawiło wadliwy przepis, z którego wynikało, że przedsiębiorca może obniżyć swój przychód dla celów stosowania ulgi o koszty prowadzenia działalności.
Przepis był nieprecyzyjny, gdyż koszty prowadzenia działalności to nie to samo, co koszty uzyskania przychodu. Na szczęście ustawodawca go doprecyzował i już wiemy, że chodzi na pewno o przychód pomniejszony o koszty uzyskania przychodu z wyłączeniem składek na ubezpieczenie społeczne.
Ulga dla klasy średniej w działalności gospodarczej – kiedy ją zastosować?
Ulga dla klasy średniej może być stosowana zarówno w trakcie obliczania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy, jak i rocznie w zeznaniu podatkowym za dany rok.
W przypadku pracowników – w miesiącu, w którym osiągnie on wymagany pułap przychodów (między 5701 zł a 11 141 zł brutto), pracodawca „z urzędu” naliczy ulgę, chyba że pracownik złożył wniosek o jej niestosowanie.
Natomiast przedsiębiorcy będą mogli zastosować ulgę w miesiącu, gdy ich przychód pomniejszony o koszty uzyskania przychodu z wyłączeniem składek na ubezpieczenie społeczne przekroczy kwotę 68 412 zł, a nie będzie większy niż 133 692 zł.
Należy mieć na uwadze, że składki na ubezpieczenia społeczne zaliczane są bezpośrednio w koszty uzyskania przychodu i ustalając prawo do zastosowania ulgi, będzie trzeba każdorazowo wyłączać kwotę kosztów dotyczących składek społecznych, co może stanowić dodatkowe utrudnienie dla wyliczających podatki.
Ile wynosi ulga dla klasy średniej dla przedsiębiorców?
Ulga dla klasy średniej dla przedsiębiorców rozliczających się według skali podatkowej polega na możliwości odliczenia od dochodu określonej kwoty. Przedział przychodów pomniejszonych o koszty uzyskania przychodu z wyłączeniem składki na ubezpieczenia społeczne uprawniający do skorzystania z ulgi, czyli od 68 412 zł do 133 692 zł, został podzielony na dwie grupy rozliczane odmiennie:
68 412–102 588 zł – ulgę oblicza się według wzoru A × 6,68% - 4566 zł / 0,17;
102 589–133 692 zł – ulgę oblicza się według wzoru A × (- 7,35%) + 9829 zł / 0,17
– gdzie A w przypadku osób prowadzących działalność oznacza przychód pomniejszony o koszty uzyskania przychodu z wyłączeniem składki na ubezpieczenie społeczne.
Przykład 1.
Jeżeli przychód podatnika pomniejszony o koszty uzyskania przychodu z wyłączeniem składki na ubezpieczenie społeczne w danym miesiącu wyniesie 82 000 zł, to ulga dla klasy średniej będzie wynosiła 5362,35 zł, co oznacza, że o taką kwotę zmniejszy się podstawa do opodatkowania.
Wynika to z następujących obliczeń:
82 000 zł × 6,68% = 5477,60 zł
5477,60 zł - 4566 zł = 911,6 zł
911,6 zł / 0,17 = 5362,35 zł
Przykład 2.
Jeżeli przychód podatnika będzie wynosił 105 000 zł (a więc mieścił się w drugim przedziale obliczeniowym), to ulga będzie wynosiła 12 420,58 zł.
Wynika to z następujących obliczeń:
105 000 zł × 7,35% = 7717,50 zł
9829 zł - 7717,50 zł = 2111,50 zł
2111,50 zł / 0,17 = 12 420,58 zł
Łączenie ulgi z działalności gospodarczej z innymi źródłami przychodów – przykłady
Przykład 3.
Pani Marta prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną na zasadach ogólnych (według skali podatkowej) oraz jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę. Jeżeli z działalności gospodarczej osiągnie przychód po odjęciu kosztów z wyłączeniem składek społecznych wynoszący 68 500 zł, a z umowy o pracę 120 200 zł, to czy będzie mogła skorzystać z ulgi dla klasy średniej?
Nie. Mimo że z każdego źródła przychodu pani Marta kwalifikuje się do skorzystania z ulgi dla klasy średniej, to jednak można z niej skorzystać, o ile łączny dochód zarówno z umowy o pracę, jak i z działalności będzie się mieścił w ustawowym limicie 13 3692 zł.
Przykład 4.
Pan Michał jest programistą i korzysta z ulgi IP BOX. Oprócz działalności gospodarczej jest zatrudniony na umowę zlecenie. Jeżeli z działalności jego przychód wyniesie 130 200 zł, a z umowy zlecenia 58 000 zł, to czy będzie mógł skorzystać z ulgi dla klasy średniej?
Tak. Pan Michał będzie mógł skorzystać, gdyż przychód z umowy zlecenia nie wlicza się do limitu przychodów uwzględnianego do ustalenia prawa do stosowania ulgi.
Przykład 5.
Pani Małgorzata prowadzi działalność gospodarczą na zasadach ogólnych i wychowuje razem z mężem czworo dzieci. Chciałaby skorzystać z ulgi dla rodzin 4+. Czy może jednocześnie zastosować ulgę dla klasy średniej?
Tak. Ulgi można łączyć. Pani Małgorzata z racji tego, że wychowuje czworo dzieci, może skorzystać z ulgi dla rodzin 4+, a po przekroczeniu kwoty wolnej od podatku dla rodzin 4+ będzie mogła korzystać z ulgi dla klasy średniej.
Reasumując, ulga dla klasy średniej jest przewidziana dla przedsiębiorców na skali podatkowej, gdyż po zmianach od 1 stycznia 2022 roku to oni poniosą największe koszty nowej reformy rządu.
Ich składka zdrowotna wyniesie 9% od dochodu w miejsce stałej zryczałtowanej kwoty, która obowiązywała dotąd. Dodatkowo nie będą mogli, tak jak było do tej pory, odliczyć sobie 7,75% podstawy składki zdrowotnej od podatku dochodowego. Stąd też tylko ta grupa podatników prowadzących działalność ma prawo zastosować ulgę. Wprowadzony limit kwotowy ma spowodować, żeby na Polskim Ładzie nie tracili podatnicy, którzy zgodnie z założeniami Ministerstwa Finansów należą do klasy średniej. Niestety trzeba do jej stosowania podchodzić z dużą ostrożnością, gdyż podobnie jak w przypadku innych ulg są w niej pułapki, które mogą skutkować koniecznością dopłaty podatku w zeznaniu rocznym.
