Częstą praktyką jest sytuacja gdy przedsiębiorcy prowadzący własną działalność gospodarczą podejmują dodatkowo pracę na etat. Wówczas po stronie pracodawcy powstaje pytanie jak rozliczać takiego pracownika? Czy w przy wyliczaniu podatku odliczać kwotę zmniejszającą podatek
Obowiązek opodatkowania pracownika - przedsiębiorcy
Pracownik zatrudniony na etat, który podejmuje dodatkowo prowadzenie działalności gospodarczej zarówno ze stosunku pracy jak i z prowadzonej działalności gospodarczej ma obowiązek wyliczyć i odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy. Z tym, że z tytułu etatu zaliczkę na podatek dochodowy odprowadza w imieniu pracownika pracodawca, a już z tytułu prowadzonej działalności przedsiębiorca wywiązuje się z tego obowiązku samodzielnie.
Zakład pracy pobiera więc podatek od przychodów uzyskanych ze stosunku pracy i odprowadza go w imieniu zatrudnionego do urzędu skarbowego. Natomiast zaliczkę na podatek z tytułu prowadzonej działalności sam przedsiębiorca uiszcza w urzędzie skarbowym właściwym ze względu na adres zamieszkania. Termin odprowadzania zaliczek w obu przypadkach jest taki sam i upływa 20 każdego kolejnego miesiąca.
Zaliczki za pracownika - przedsiębiorcę a kwota zmniejszająca podatek
Zasady ogólne
Przy wyliczaniu zaliczki na podatek dochodowy zgodnie z zasadami ogólnymi (podatek progresywny, inaczej skala podatkowa) uwzględniana jest kwota zmniejszająca podatek, która w roku 2013 wynosi 556 zł 02 gr. Przy wyliczaniu zaliczki na podatek dochodowy za pracownika w każdym miesiącu odliczana jest 1/12 tej kwoty.
Również zasada wyliczania zaliczki na podatek dochodowy z tytułu prowadzonej działalności pozwala uwzględnić kwotę zmniejszającą podatek. Prowadząc więc działalność i dodatkowo pracując na etat kwota zmniejszająca podatek uwzględniana byłaby dwa razy. Jest to nieprawidłowe ponieważ możliwość skorzystania z odliczenia kwoty wolnej od podatku przysługuje każdemu podatnikowi w każdym roku podatkowym jedynie raz bez względu na ilość źródeł dochodu.
Zgodnie z przepisami pracownik - przedsiębiorca nie może zrezygnować z odliczania kwoty zmniejszającej podatek przy wyliczaniu zaliczki na podatek dochodowy z tytułu prowadzonej przez niego jednoosobowej działalności gospodarczej, ale może zrezygnować z uwzględniania kwoty zmniejszającej podatek przy wyliczaniu podatku od wynagrodzenia ze stosunku pracy i to właśnie powinien uczynić.
Podatek liniowy, ryczałt ewidencjonowany, karta podatkowa
Inaczej sytuacja przedstawia się gdy pracownik - przedsiębiorca w prowadzonej działalności gospodarczej wybrał inną, niż zasady ogólne, formę opodatkowania uzyskiwanych z tego tytułu dochodów. Jeżeli działalność rozliczana jest podatkiem liniowym, ryczałtem ewidencjonowanym lub kartą podatkową, których zasady wyliczenia nie uwzględniają kwoty wolnej od podatku nie ma potrzeby rezygnowania z odliczania kwoty zmniejszającej podatek przy podatku odprowadzanego od wynagrodzenia otrzymywanego za pracę na etat. Zatrudniając więc pracownika, który dodatkowo prowadzi działalność opodatkowaną podatkiem liniowym pracodawca przy wyliczaniu zaliczki na podatek dochodowy za pracownika uwzględnia co miesiąc 1/12 kwoty zmniejszającej podatek. Takie prawo pracownik daje pracodawcy powiadamiając go, iż nie prowadzi poza etatem działalności gospodarczej dla której wartość podatku ustana byłaby na podstawie skali podatkowej.
Zgłoszenie prowadzenia działalności pracodawcy przez pracownika - przedsiębiorcę
Pracownik - przedsiębiorca tak jak inni pracownicy podczas przyjmowania zatrudnienia ma obowiązek dokonać czynności formalnych związanych ze złożeniem formularzy i dokumentów. Jednym z nich jest oświadczenie pracownika dla celów obliczania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych tzw. PIT- 2.
Oświadczenie to złoży jedynie pracownik- przedsiębiorca, który wybrał formę opodatkowania działalności gospodarczej inną niż skala podatkowa czyli który rozlicza się z US na podstawie podatku liniowego, ryczałtu ewidencjonowanego lub karty podatkowej. Jeżeli natomiast pracownik-przedsiębiorca wybrał firmę rozliczania działalności skalą podatkową nie może złożyć pracodawcy oświadczenia PIT- 2. Zgłasza wówczas pracodawcy, iż prowadzi działalność opodatkowaną na zasadach ogólnych i rezygnuje z odliczania kwoty zmniejszającej podatek przy wyliczaniu zaliczki na podatek dochodowy odprowadzanej przez pracodawcę za pracownika.
W praktyce może zdarzyć się również taka sytuacja, w której pracownik zatrudniony na etat podjął decyzję o założeniu działalności i chce rozliczać się z tytułu podatku dochodowego na zasadach ogólnych. W takim przypadku również uwzględnianie kwoty zmniejszającej podatek musi mieć miejsce w działalności. Dlatego też pracownik- przedsiębiorca powinien zgłosić pracodawcy, że złożone niegdyś PIT- 2 jest już nieaktualne i że od momentu rozpoczęcia prowadzenia działalności rezygnuje z uwzględniania przez pracodawcę kwoty zmniejszającej podatek. Część kwoty zmniejszającej, która została już odprowadzona skoryguje zeznanie roczne. W przypadku bowiem pracownika- przedsiębiorcy, który z obu tytułów rozlicza się na zasadach ogólnych na koniec roku zostanie złożona jedna deklaracja PIT- 36, która uwzględni zarówno przychody z działalności jak i ze stosunku pracy.
