Podczas prowadzenia działalności handlowej, niejednokrotnie zdarza się, że podatnik dysponuje towarami nabytymi w sposób nieodpłatny. Jak wówczas prawidłowo rozliczyć ich sprzedaż, aby wszystko zgadzało się pod względem podatkowym? Wyjaśniamy, jak w KPiR należy rozliczyć towary otrzymane nieodpłatnie!
Towary otrzymane nieodpłatnie a przychód
Przepisy Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jasno wskazują, że przychód z działalności gospodarczej stanowią również nieodpłatne świadczenia.
Art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o PIT: Przychodem z działalności gospodarczej są również wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczonych zgodnie z art. 11 ust. 2-2b, z zastrzeżeniem art. 21 ust. 1 pkt 125. |
Przedsiębiorca jest zobligowany do ich wyceny zgodnie z art. 11 ust. 2 u.p.d.o.f., a więc w oparciu o ceny rynkowe. Przy czym należy pamiętać, że cena rynkowa w tym przypadku musi zostać ustalona na podstawie obrotu rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.
Podatnik jest zobligowany do ujęcia każdego przychodu związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą w księdze przychodów i rozchodów. Odpowiednią w tym przypadku będzie kolumna 8 - pozostałe przychody. Bez wątpliwości pozostaje fakt odpowiedniego udokumentowania tego zdarzenia. W związku z tym, że przepisy rozporządzenia w sprawie prowadzenia KPiR nie określają wprost, jaki dokument będzie tu adekwatny, odpowiedzi należy szukać w par. 12 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia. Zgodnie z jego treścią w tej sytuacji właściwe jest przygotowanie dokumentu oznaczonego numerem, który zawiera co najmniej:
wiarygodne określenie wystawcy lub wskazanie stron (nazwę i adresy) uczestniczących w operacji gospodarczej, której dowód dotyczy,
datę wystawienia dowodu oraz datę lub okres dokonania operacji gospodarczej, której dowód dotyczy, z tym że jeżeli data dokonania operacji gospodarczej odpowiada dacie wystawienia dowodu, wystarcza podanie jednej daty,
przedmiot operacji gospodarczej i jego wartość oraz ilościowe określenie, jeżeli przedmiot operacji jest wymierny w jednostkach naturalnych,
podpisy osób uprawnionych do prawidłowego udokumentowania operacji gospodarczych.
Towary otrzymane nieodpłatnie - sprzedaż
Towary otrzymane nieodpłatnie mogą zostać w pewnym momencie sprzedane. W tej sytuacji przychód związany ze sprzedażą należy odpowiednio udokumentować i ująć w ewidencji księgowej. W przypadku, gdy jest to sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej lub rolników ryczałtowych, a przedsiębiorca jest zobligowany do jej rejestrowania na kasie fiskalnej, wówczas odpowiednim dokumentem będzie paragon fiskalny. Natomiast w przypadku sprzedaży towarów na rzecz firm transakcję tę należy udokumentować fakturą.
Jest to ogólna zasada, bowiem może okazać się, że przedsiębiorca nie jest zobligowany do posiadania kasy, wówczas sprzedaż na rzecz osób prywatnych będzie musiał ujmować w odpowiednich ewidencjach.
Przychód ze sprzedaży towarów należy wykazać w kolumnie 7 księgi przychodów i rozchodów - sprzedaż towarów i usług. W przypadku czynnych podatników VAT odpowiednia będzie tutaj kwota netto sprzedaży, natomiast w przypadku podmiotów zwolnionych - kwota brutto.
Podwójne opodatkowanie towarów otrzymanych nieodpłatnie?
Mogłoby się wydawać, że podatnik, który otrzymał nieodpłatnie towary dokona podwójnego opodatkowania tej transakcji - jako przychód z nieodpłatnych świadczeń oraz jako przychód ze sprzedaży. Nic bardziej mylnego. W takiej sytuacji podatnik ma prawo do ujęcia w kosztach kwoty uprzednio wprowadzonego przychodu z nieodpłatnych świadczeń. Takie stanowisko wynika z art. 22 ust. 1d u.p.d.o.f. Kolumną odpowiednią do zewidencjonowania tego typu zdarzenia będzie kol. 13 - pozostałe wydatki.
Art. 22 ust. 1d ustawy o PIT: W przypadku odpłatnego zbycia nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie nabytych rzeczy lub praw, a także innych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie nabytych świadczeń, w związku z którymi, stosownie do art. 11 ust. 2-2b, określony został przychód, kosztem uzyskania przychodów z ich odpłatnego zbycia, z uwzględnieniem aktualizacji zgodnie z odrębnymi przepisami, jest: 1) wartość przychodu określonego w art. 11 ust. 2 i 2a albo 2) wartość przychodu określonego w art. 11 ust. 2b, powiększona o wydatki na nabycie częściowo odpłatnych rzeczy lub praw albo innych świadczeń - pomniejszona o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1. |
Przykład 1.
Przedsiębiorstwo ANGEL otrzymało nieodpłatnie towar, którego wartość wynosi 2.500 zł. Kwota ta też została ujęta w kol. 8 KPiR. Towar sprzedano za 3.500 zł. Jaką kwotę podatnik może ująć w kosztach.
Przedsiębiorca może ująć w kosztach kwotę 2.500 zł - wartość nieodpłatnie otrzymanych towarów.
Przykład 2.
Przedsiębiorstwo GWIAZDOR otrzymało nieodpłatnie towar, którego wartość wynosi 2.500 zł. Kwota ta też została ujęta w kol. 8 KPiR. Towar sprzedano za 1.500 zł. Jaką kwotę podatnik może ująć w kosztach.
Przedsiębiorca może ująć w kosztach kwotę 2.500 zł - wartość nieodpłatnie otrzymanych towarów - bez względu na fakt że sprzedano go za kwotę niższą.