Zdarza się, że pracodawca w ramach własnej produkcji przekazuje swoim pracownikom nieodpłatnie żywność lub inne wyroby własne. Powstaje w takiej sytuacji pytanie - czy nieodpłatne przekazanie towarów powinien opodatkować VAT?
Ustawa o VAT a nieodpłatne przekazanie towarów
Zgodnie z art. 5 ust. 1 Ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: ustawy o VAT) opodatkowanie VAT dotyczy między innymi odpłatnej dostawy towarów oraz odpłatnego świadczenia usług. Z kolei art. 7 ust. 2 ustawy o VAT wskazuje, iż opodatkowaniu podlega również nieodpłatne przekazanie towarów przez podatnika, będących własnością jego przedsiębiorstwa, w szczególności:
“1) przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
2) wszelkie inne darowizny
- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych”.
Nieodpłatne przekazanie towarów na cele osobiste
Zgodnie z powyższymi regulacjami o tym, czy nieodpłatne przekazanie towarów podlega opodatkowaniu, decyduje m.in. to, czy przekazanie nastąpiło na cele osobiste pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni (i pozostałych wymienionych w art. 7 ust. 2 ustawy o VAT).
Jak należy rozumieć cele osobiste? Wyjaśnienia nie znajdziemy w ustawie o VAT, stąd pomocna może być definicja zawarta w słowniku języka polskiego słowa - “osobisty”, czyli “odnoszący się do danej osoby”. “Osobiste” należy rozumieć jako potrzeby prywatne danej osoby i niezwiązane ze statusem pracownika.
Podobne podejście prezentował Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 12 czerwca 2013 roku nr IBPP1/443-216/13/LSz.
Wskazał on, iż przez potrzeby osobiste należy rozumieć takie, których spełnienie nie ma związku ze stosunkiem pracy, a tym samym ich realizacja jest jedynie dobrą wolą pracodawcy, a nie jego obowiązkiem. Potrzebami pracowniczymi są natomiast takie, do realizacji których pracodawca jest zobligowany przepisami prawa, czyli Kodeksu pracy, BHP itp.
Tak więc za potrzeby osobiste pracownika uznać należy takie, które wychodzą poza zakres obowiązków pracodawcy, a ich zaspokojenie spowoduje powstanie korzyści majątkowej u pracownika.
Mając na uwadze przytoczone regulacje prawne (art. 7 ust. 2 ustawy o VAT) oraz stanowisko organów skarbowych, należy uznać, iż nieodpłatne przekazanie towarów pracownikom będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT, pod warunkiem, że w związku z wytworzeniem wyrobów własnych przedsiębiorca skorzystał z prawa do odliczenia VAT.
Podstawę opodatkowania należy w takiej sytuacji ustalić zgodnie z art. 29a ust. 2 ustawy o VAT: “cena nabycia towarów lub towarów podobnych, a gdy nie ma ceny nabycia - koszt wytworzenia, określone w momencie dostawy tych towarów”.
