0 0
dni
0 0
godz
0 0
min
0 0
sek

Ulga dla klasy średniej na praktycznych przykładach

Nasz ekspert:
Artykuły autora

Wielkość tekstu:

Zmiany ustawowe przeprowadzone w ramach Polskiego Ładu nie tylko zmodyfikowały niektóre funkcjonujące dotychczas przepisy, ale też dodały zupełnie nowe rozwiązania prawno-podatkowe. Skutek tych zmian okazał się jednak na tyle daleki, iż w odniesieniu do niektórych sytuacji prawodawca był zmuszony do aktualizacji dopiero co wprowadzonych przepisów Polskiego Ładu. Jednym z takich rozwiązań jest likwidacja odliczenia zapłaconej składki zdrowotnej od podatku. Jej wdrożenie wywołało wzrost liczby podatników, którzy wyraźnie na tym stracili. Nie byli to podatnicy uzyskujący wyłącznie wysokie przychody, ale także ci, którzy osiągali zarobki na poziomie średnim. Ustawodawca, obserwując skalę zjawiska, wprowadził pewną propozycję, która ma niwelować negatywne skutki ekonomiczne braku odliczenia składki zdrowotnej. Propozycją tą jest tzw. ulga dla klasy średniej.

Czym jest ulga dla klasy średniej?

Nowe narzędzie wyrównujące, tzw. ulga dla klasy średniej, zostało przez ustawodawcę wdrożone, by zniwelować straty u podatników osiągających średniej wielkości przychody. Rozwiązanie to zostało wprowadzone do Ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1128 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o PIT.

Skutek powstaniach tych strat to brak możliwości odliczenia zapłaconej (potrąconej) składki zdrowotnej od podatku:

  1. Obliczonego z wypłacanych wynagrodzeń po 1 stycznia 2022 roku z tytułu umowy o pracę, umowy zlecenia, umowy o dzieło, kontraktu menedżerskiego, innych pochodnych umów;
  2. Obliczonego ze źródła prowadzonej działalności gospodarczej przez osoby fizyczne lub wspólników spółek osobowych;
  3. Z emerytur, rent i pozostałych świadczeń socjalnych, chorobowych;
  4. Z pozostałych źródeł przychodów.

Należy podkreślić, iż narzędzie redukujące brak odliczenia składki zdrowotnej nie zostało przewidziane dla wszystkich.

W jaki sposób funkcjonuje ulga dla klasy średniej?

Mogło się wydawać, iż zwiększenie kwoty wolnej od podatku do 30 000 zł, a także podwyższenie drugiego progu podatkowego do 120 000 zł wystarczy do zniwelowania negatywnych skutków braku możliwości odliczania składki zdrowotnej. Tak się jednak nie stało. Dlatego ustawodawca zaprezentował ulgę wyrównującą tę stratę.

Istota jej działania polega na tym, że gdy podatnik przekroczy określony próg przychodowy, wówczas będzie mógł obniżyć uzyskany dochód o określoną (obliczoną według wzoru) sumę, co w efekcie spowoduje obniżenie wysokości miesięcznej zaliczki, rocznego podatku dochodowego do zapłaty.

Możliwość odliczenia od dochodu ulgi dla klasy średniej została wdrożona w poniżej zaprezentowanych wariantach.

Odliczenie od dochodu ulgi dla klasy średniej

Sposób odliczenia

Podstawa prawna

Źródło przychodu

Odliczenie roczne

Art. 26 ust. 1 pkt 2aa ustawy o PIT

Umowa o pracę,
działalność gospodarcza opodatkowana według skali podatkowej

Odliczenie miesięczne

Art. 32 ust. 2a ustawy o PIT

Umowa o pracę

Odliczenie miesięczne

Art. 44 ust. 3 pkt 2 ustawy o PIT

Działalność gospodarcza opodatkowana według skali podatkowej

Kto jest beneficjentem ulgi dla klasy średniej?

Ulga dla klasy średniej przewidziana jest wyłącznie dla określonych grup podatników. Aktualnie z narzędzia wyrównującego mogą skorzystać:

  1. Osoby uzyskujące przychody na podstawie umowy o pracę;
  2. Osoby prowadzące działalność gospodarczą, które wybrały formę opodatkowania – skalę podatkową.

Z ulgi dla klasy średniej oprócz osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą skorzystają także przedsiębiorcy – osoby fizyczne prowadzące działalność jako:

  1. Wspólnik spółki cywilnej;
  2. Wspólnik spółki jawnej;
  3. Wspólnik spółki partnerskiej.

Z kolei osoby uzyskujące przychody z działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem liniowym czy ryczałtem nie będą mogły zastosować ulgi dla klasy średniej. Podobnie osoby uzyskujące pozostałe świadczenia wyszczególnione wcześniej.

Natomiast jeżeli mowa o wartości przychodów branych pod uwagę przez pracowników lub przedsiębiorców korzystających ze skali podatkowej dla obliczenia ulgi klasy średniej, przedstawia je poniższa tabela.

Wartości przychodów uprawniające do zastosowania ulgi dla klasy średniej

Wartość przychodu (dochodu z DG)

Uprawnienie do ulgi

Źródło przychodu

Poniżej 68 411,99 zł

NIE

Umowa o pracę, działalność gospodarcza na skali podatkowej

Od 68 412 zł do 133 692 zł 

TAK

Więcej niż 133 692 zł

NIE

Jak można zaobserwować w tabeli – ulga dla klasy średniej nie przysługuje, jeżeli roczny przychód z umowy o pracę albo z pozarolniczej działalności gospodarczej jest niższy niż 68 412 zł albo wyższy niż 133 692 zł.

Wysokość ulgi dla klasy średniej z odliczeniem rocznym

Jak już wspomniano, występują trzy możliwości odliczenia ulgi dla klasy średniej w zależności od uzyskiwanych przez podatnika przychodów. Pierwszą z nich jest roczne odliczenie ulgi dla klasy średniej od dochodu osiągniętego:

  1. Przez pracownika z umowy o pracę;
  2. Przez przedsiębiorcę z działalności gospodarczej opodatkowanej skalą podatkową.

W myśl art. 26 ust. 4a ustawy o PIT kwotę ulgi dla pracowników lub podatników osiągających przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej oblicza się według wzoru przedstawionego w poniższej tabeli.

Wysokość ulgi w skali roku do odliczenia od dochodu

Limit rocznego przychodu z umowy o pracę
(dochodu z DG)

Kwota ulgi

Od 68 412 zł do 102 588 zł

(Wartość przychodu x 6,68% – 4566 zł) ÷ 0,17

Od 102 588,01 zł do 133 692 zł

(Wartość przychodu x (–7,35%) + 9829 zł) ÷ 0,17

Wartość przychodu do uzupełnienia we wzorze w tabeli oznacza sumę uzyskanych przez podatnika w roku podatkowym i podlegających opodatkowaniu:

  1. Przychodów ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy w kwocie brutto lub

  1. Uzyskanych w ciągu roku przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej pomniejszonych o koszty uzyskania przychodów z tytułu prowadzenia działalności z wyłączeniem z tych kosztów składek na ubezpieczenia społeczne.

Co więcej, z ulgi dla klasy średniej skorzystają także podatnicy, którzy osiągają przychody ze stosunku pracy i jednocześnie z działalności gospodarczej opodatkowanej skalą podatkową.

Przykład 1.

Podatnik uzyska w 2022 roku przewidywane przychody ze stosunku pracy w kwocie 50 000 zł brutto, a także z działalności gospodarczej opodatkowanej skalą podatkową na sumę 75 000 zł.

W tym przypadku podatnik skorzysta z ulgi dla klasy średniej, bowiem można łączyć (sumować) przychody z umowy o pracę oraz z działalności na skali podatkowej dla możliwości odliczenia ulgi. Warto przy tej okazji prześledzić inne warianty omawianych okoliczności, a mianowicie:

  1. Jeśli suma tych przychodów z umowy o pracę i z działalności przekroczyłaby kwotę 133 692 zł, wówczas podatnik nie mógłby dokonać odliczenia ulgi albo

  1. Jeżeli osiągnąłby przychody wyłącznie ze stosunku pracy w kwocie 50 000 zł, czyli bez przychodów z działalności opodatkowanych według skali, również nie mógłby odliczyć ulgi,

Natomiast w przypadku gdy uzyskałby przychody z działalności na skali w wysokości 70 000 zł bez innych przychodów z umowy o pracę, wtedy posiadałby uprawnienie do odliczenia ulgi dla klasy średniej.

Przykład 2.

Podatnik uzyska w 2022 roku przewidywane przychody ze stosunku pracy w kwocie 69 000 zł brutto, a także z działalności gospodarczej opodatkowanej ryczałtem na sumę 59 000 zł.

W tym przypadku podatnik skorzysta z ulgi dla klasy średniej jedynie wobec przychodów ze stosunku pracy.

Przykład 3.

Podatnik uzyska w 2022 roku przewidywane przychody ze stosunku pracy w kwocie 79 000 zł brutto.

Ulga dla klasy średniej w skali roku wyniesie więc:

(79 000 zł x 6,68% – 4566 zł) ÷ 0,17 = 4183,52 zł

Ulga ta będzie możliwa do odliczenia w zeznaniu rocznym od rocznego uzyskanego przez pracownika dochodu z umowy o pracę podlegającego opodatkowaniu skalą podatkową.

Przykład 4.

Podatnik przewiduje, iż w 2022 roku jego przychody z działalności gospodarczej opodatkowanej według skali podatkowej będą opiewać na sumę 115 000 zł. Koszty uzyskania po wyłączeniu składek na ubezpieczenia społeczne zaliczonych uprzednio do kosztów wyniosą 25 000 zł.

Ulga dla klasy średniej w skali roku wyniesie:

(90 000 zł x 6,68% – 4566 zł) ÷ 0,17 = 8505,88 zł

Kwotę ulgi przedsiębiorca odliczy w zeznaniu rocznym od uzyskanego rocznego dochodu z działalności podlegającego opodatkowaniu skalą podatkową.

Wysokość ulgi dla klasy średniej dla pracownika z odliczeniem miesięcznym

Drugą możliwością odliczenia ulgi dla klasy średniej jest odliczenie przez płatnika (pracodawcę) ulgi w momencie naliczania miesięcznego wynagrodzenia (płatnik oblicza wówczas m.in. kwotę podatku dochodowego PIT-4R od wynagrodzenia pracownika i wtedy uwzględnia ulgę).

Warto podkreślić, iż kwota ulgi zostaje odliczona na etapie odliczeń od dochodu (brutto pracownicze – składki ZUS społeczne po stronie pracownika – koszty uzyskania przychodu = dochód).

Na mocy art. 32 ust. 2a ustawy o PIT za miesiące, w których podatnik uzyskał w tym zakładzie pracy przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy w wysokości wynoszącej od 5701 zł do 11 141 zł, które podlegają opodatkowaniu według skali podatkowej, płatnik pomniejsza dochód do opodatkowania o kwotę ulgi dla klasy średniej w wysokości obliczonej według wzoru przedstawionego w poniższej tabeli.

Wysokość ulgi pracowniczej do miesięcznego odliczenia od dochodu

Limit rocznego przychodu z umowy o pracę

Kwota ulgi

od 5701 zł do 8549 zł

(Wartość przychodu x 6,68% – 380,50 zł) ÷ 0,17

od 8549,01 zł do 11 141 zł

(Wartość przychodu x (–7,35%) + 819,08 zł) ÷ 0,17

Wartość przychodu do wstawienia do wzoru w tabeli oznacza uzyskane w ciągu miesiąca przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy, które podlegają opodatkowaniu według skali podatkowej.

Trzeba zaznaczyć, że podatnik ma prawo do złożenia pisemnego wniosku o niepomniejszanie dochodu o kwotę ulgi dla klasy średniej. W takiej sytuacji płatnik nie pomniejsza dochodu najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał wniosek.

Wniosek ten pracownik składa odrębnie dla każdego roku podatkowego.

Przykład 5.

Pracownik przewiduje, iż osiągnie w 2022 roku miesięczny przychód ze stosunku pracy w kwocie 11 000 zł.

Miesięczna ulga dla klasy średniej do odliczenia przez płatnika (pracodawcę) wyniesie:

(11 000 zł x (–7,35%) + 819,08 zł) ÷ 0,17 = 62,24 zł

Kwotę ulgi płatnik odliczy w momencie rozliczania miesięcznego wynagrodzenia od miesięcznego dochodu uzyskanego przez pracownika.

Przykład 6.

Pracownik przewiduje, iż będzie osiągał w 2022 roku miesięczny przychód ze stosunku pracy w kwocie 7500 zł. 

Miesięczna ulga dla klasy średniej do odliczenia przez płatnika (pracodawcę) wyniesie:

(7500 zł x 6,68% – 380,50 zł) ÷ 0,17 = 708,82 zł

Kwotę ulgi płatnik odliczy w momencie rozliczania miesięcznego wynagrodzenia od miesięcznego dochodu uzyskanego przez pracownika.

Przykład 7.

Pracownik przewiduje, iż osiągnie w 2022 roku miesięczny przychód ze stosunku pracy w kwocie 8900 zł.

Miesięczna ulga dla klasy średniej do odliczenia przez płatnika (pracodawcę) wyniesie:

(8900 zł x (–7,35%) + 819,08 zł) ÷ 0,17 = 970,17 zł

Kwotę ulgi płatnik odliczy w momencie rozliczania miesięcznego wynagrodzenia od miesięcznego dochodu uzyskanego przez pracownika.

Warto w tym miejscu zaznaczyć, iż w myśl art. 44 ust. 3aa ustawy o PIT za miesiące, w których podatnik uzyskał przychody ze stosunku pracy z zagranicy (opodatkowane według skali) w wysokości od 5701 zł do 11 141 zł – może także skorzystać z ulgi dla klasy średniej.

Wysokość miesięcznej ulgi należy ustalać według takich samych kryteriów przychodowych, jak przy przychodach uzyskiwanych z tytułu umowy o pracę zawartej z polskim pracodawcą (zaprezentowanych w powyższej tabeli).

Wysokość ulgi dla klasy średniej dla przedsiębiorcy z odliczeniem miesięcznym

Ostatnią możliwością odliczenia ulgi dla klasy średniej jest odliczenie jej przez przedsiębiorcę na etapie rozliczania miesięcznej zaliczki na podatek dochodowy. Kwota ulgi zostaje odjęta na etapie obliczania zaliczki na podatek dochodowy z działalności gospodarczej według skali podatkowej.

Zgodnie art. 44 ust. 3 pkt 2 ustawy o PIT wysokość miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy z działalności gospodarczej obliczanych od dochodu opodatkowanego skalą podatkową przedsiębiorca ustali, uwzględniając ulgę dla klasy średniej zaprezentowaną w poniższej tabeli.

Wysokość miesięcznej ulgi do odliczenia od dochodu

Limit rocznego dochodu z DG

Kwota ulgi

od 68 412 zł do 102 588 zł

(Wartość dochodu x 6,68% – 4566 zł) ÷ 0,17

od 102 588,01 zł do 133 692 zł

(Wartość dochodu x (–7,35%) + 9829 zł) ÷ 0,17

Wartość przychodu w tym wypadku oznacza sumę podlegających opodatkowaniu skalą podatkową i uzyskanych w ciągu roku przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej pomniejszonych o koszty uzyskania przychodów z tytułu prowadzenia tej działalności z wyłączeniem z tych kosztów składek na ubezpieczenia społeczne, jeżeli zostały ujęte w kosztach zamiast odliczone od dochodu.

Przykład 8.

Podatnik w wyniku dokonania kalkulacji potencjalnych przychodów i kosztów w 2022 roku ustalił, iż miesięczne przychody będą oscylować na poziomie 18 000 zł, natomiast koszty uzyskania przychodów (do których nie są zaliczane składki ZUS społeczne) 9000 zł. Za 8 miesięcy roku 2022 potencjalny dochód narastająco wyniósłby 72 000 zł.

Ulga dla klasy średniej do odliczenia od dochodu za sierpień 2022 roku przy ustalaniu za ten miesiąc zaliczki na podatek dochodowy wyniesie więc:

(72 000 zł x 6,68% – 4566 zł) ÷ 0,17 = 1941,18 zł

Należy pamiętać, iż z kosztów uzyskania przychodów podatnik ma obowiązek wyłączyć zapłacone składki ZUS ubezpieczenia społecznego, jeżeli nie zostały odliczone od dochodu.

Przykład 9.

Podatnik w wyniku dokonania kalkulacji potencjalnych przychodów i kosztów w 2022 roku ustalił, iż miesięczne przychody będą oscylować na poziomie 11 000 zł, natomiast koszty uzyskania przychodów (do których są zaliczane składki ZUS społeczne) 4000 zł. Za 9 miesięcy roku 2022 potencjalny dochód narastająco wyniósłby 63 000 zł. Jednak w kosztach uzyskania przychodu zawarte są składki ZUS ubezpieczenia społecznego, które za 9 miesięcy narastająco opiewałyby na sumę 10 901,52 zł.

Po odjęciu od kosztów owych składek ZUS, czyli 36 000 zł – 10 901,52 zł, koszty za 9 miesięcy narastająco wyniosłyby 25 098,48 zł.

W efekcie, jeżeli od przychodów za 9 miesięcy 99 000 zł podatnik odejmie koszty narastająco za 9 miesięcy po wyłączeniu składek ZUS, to otrzyma dochód na kwotę 73 901,52 zł, a zatem będzie uprawniony do odliczenia ulgi dla klasy średniej. Ulga ta wyniesie:

(73 901,52 zł x 6,68% – 4566 zł) ÷ 0,17 = 2701,78 zł.

Artykuły
Brak wyników.
Więcej artykułów
Wzory
Brak wyników.
Więcej wzorów