Przy obecnych warunkach na rynku pracy wielu studentów decyduje się na podjęcie pracy już w trakcie nauki. Dla przedsiębiorców często jest to korzystne rozwiązanie, ponieważ koszt zatrudnienia takiego pracownika na umowę zlecenie jest dużo niższy. Jak wynika z przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - student, który pracuje na podstawie umowy zlecenia, a nie ukończył jeszcze 26. roku życia, nie podlega żadnym składkom społecznym. Jednak warto się zastanowić, czy wystarczy jedynie legitymacja studencka, jako dowód posiadania statusu studenta?
Problem powstaje, w sytuacji kiedy student wykonuje zlecenie w okresie pomiędzy I a II stopniem studiów, gdyż ZUS domaga się jego oskładkowania. Uważa bowiem, że zachowanie praw studenta nie jest tożsame z posiadaniem statusu studenta.
Definicja studenta według prawa
Zgodnie z regulacjami Ustawy z 27 lipca 2005 roku prawo o szkolnictwie wyższym studentem jest osoba kształcąca się na studiach wyższych od daty immatrykulacji (akt przyjęcia w poczet studentów uczelni oraz złożenie ślubowania), do momentu:
- złożenia egzaminu dyplomowego,
- złożenia ostatniego wymaganego planem studiów egzaminu (dla kierunków: lekarskiego, lekarsko-dentystycznego i weterynarii),
- zaliczenia ostatniej, przewidzianej w planie studiów praktyki (dla kierunku farmacja),
- skreślenia z listy studentów.
Jednak z powyższych informacji nie wynika jednoznacznie jak należy potraktować osobę, która skończyła pierwszy stopień studiów oraz dostała się na stopień wyższy i jego legitymacja studencka jest "podbita" do końca października. Nie wiadomo bowiem, czy w okresie od obrony do ponownego rozpoczęcia nauki jest studentem.
Zdanie ZUS a legitymacja studencka
Zakład Ubezpieczeń Społecznych bezdyskusyjnie uznał, że zarobki uzyskane z tytułu pracy na umowę zlecenie powinny być oskładkowane na zasadach ogólnych. W stworzonym przez ZUS poradniku - “Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym (...)” twierdzi, że “(...) w okresie pomiędzy ukończeniem studiów I stopnia a datą immatrykulacji na studia II stopnia albo 30 września, jeśli immatrykulacja następuje później niż 1 października, obowiązek ubezpieczeń z tytułu umowy zlecenia ustala się na zasadach ogólnych.”
Organizacje studenckie są przeciwne
Według organizacji studenckich podleganie składkom ubezpieczeniowym podczas umowy zlecenia w okresie pomiędzy pierwszym a drugim stopniem studiów jest błędne, ponieważ ich zdaniem zachowanie praw studenta jest tym samym, co posiadanie statusu studenta. W tym celu ZUS doprecyzował swoje stanowisko wskazując, że z art. 167 ust. 2a ustawy prawo o szkolnictwie wyższym wynika, że osoba zachowuje prawa studenta do 31 października tego roku, w którym ukończyła studia I stopnia. Legitymacja studencka jest ważna do końca października. Jednak, jak wspomniano na wstępie nie jest to tożsame z posiadaniem statusu studenta w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 18k ww. ustawy.
Płacić czy nie płacić?
Niestety orzecznictwo sądowe w tej kwestii stoi po stronie ZUS. Jeżeli przedsiębiorca nie będzie opłacał składek ubezpieczeniowych od umowy zlecenia, zawartej ze studentem w okresie pomiędzy pierwszym a drugim stopniem studiów - w przypadku kontroli może zostać zakwestionowana prawidłowość obliczania składek. W efekcie końcowym, może się to wiązać z koniecznością zapłaty zaległych zobowiązań do ZUS, wraz z odsetkami.
