Pod koniec ubiegłego roku weszły w życie nowe przepisy dotyczące kas zapomogowo-pożyczkowych, które uwzględniają obecne realia – zarówno prawne, jak i gospodarcze. Uchwalenie tych regulacji ma istotne znaczenie, ponieważ w 1 akcie rangi ustawowej zgromadzono powszechnie obowiązujące unormowania w zakresie tworzenia kas zapomogowo-pożyczkowych oraz udzielania pomocy materialnej ze środków stanowiących kapitał tych kas. Jedną z form takiej pomocy jest zapomoga z kasy zapomogowo-pożyczkowej, w tym miejscu pojawia się pytanie, czy podlegają one egzekucji komorniczej? Odpowiedzi udzielamy poniżej w artykule.
Kasy zapomogowo-pożyczkowe – podstawy prawne działania
11 października 2021 roku weszły w życie przepisy określające zasady tworzenia, organizowania i działania u pracodawcy kasy zapomogowo-pożyczkowej (dalej jako „KZP”) oraz jej likwidacji.
Jednym z podstawowych celów działania KZP jest udzielanie jej członkom pomocy materialnej w formie nieoprocentowanych pożyczek. W miarę posiadanych środków KZP może przyznać także zapomogę (art. 3 ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 roku).
Funkcje kontrolne nad KZP sprawuje działająca u pracodawcy zakładowa organizacja związkowa mająca uprawnienia zakładowej organizacji związkowej określone w art. 25(1) Ustawy z dnia 23 maja 1991 roku o związkach zawodowych (uzz). Jeżeli u pracodawcy działa więcej organizacji związkowych, kontrolę nad KZP sprawują one razem, tworząc wspólną reprezentację na zasadach przewidzianych w uzz. W razie braku utworzenia wspólnej reprezentacji związkowej kontrolę działania KZP sprawuje organizacja związkowa zrzeszająca największą liczbę osób wykonujących pracę zarobkową u pracodawcy, u którego ta organizacja funkcjonuje.
Jeżeli natomiast u pracodawcy brak jest również rady pracowników – kontrolę nad KZP sprawuje reprezentacja osób wykonujących pracę zarobkową wybraną w trybie i na zasadach przyjętych w danej firmie.
Zapomoga z kasy zapomogowo-pożyczkowej – czy może zostać objęta postępowaniem egzekucyjnym?
Ustawa z dnia 11 sierpnia 2021 roku przewiduje – jako 1 z form pomocy materialnej przyznawanej pracownikom – udzielanie zapomóg z KZP.
Zgodnie z art. 30 pkt 3 ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 roku na środki finansowe KZP składa się m.in. fundusz zapomogowy.
Członek KZP ma prawo – w razie wydarzeń losowych – ubiegać się o udzielenie zapomóg, o ile wskazana kasa posiada środki na ich udzielenie (art. 12 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 roku). Skoro zatem osoba ubiegająca się o wspomnianą zapomogę uzyskała pomoc materialną w tej formie z KZP, to nasuwa się następujące pytanie: „Czy zapomoga może zostać objęta egzekucją komorniczą?”.
Unormowania ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 roku nie zawierają przepisu dotyczącego tej kwestii, nie oznacza to jednak, że problematyka ta nie została odpowiednio uregulowana. W tym zakresie należy odwołać się do art. 54 ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 roku, który przewiduje zmianę w innym akcie prawnym, a mianowicie w Ustawie z dnia 17 listopada 1964 roku – Kodeks postępowania cywilnego, określanej dalej mianem „kpc”.
Powyższa nowela polega na dodaniu w art. 833 kpc nowego przepisu oznaczonego jako § 9, który zawiera regulację odnoszącą się do zapomóg z KZP.
Wspomniany przepis kpc nie pozostawia żadnych wątpliwości w omawianym zakresie przedmiotowym, wskazując jednoznacznie, że zapomogi udzielone zgodnie z przepisami ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 roku nie stanowią podstawy do wszczęcia postępowania egzekucyjnego.
Należy podkreślić, że zmiany w kpc weszły w życie w tym samym terminie, co ustawa z dnia 11 sierpnia 2021 roku, czyli 11 października 2021 roku.
Zapomoga z kasy zapomogowo-pożyczkowej – czy jest objęta egzekucją? Podsumowanie
Ustawa z dnia 11 sierpnia 2021 roku kompleksowo reguluje zasady funkcjonowania w zakładach pracy kas zapomogowo-pożyczkowych. 1 z funkcji tych podmiotów jest udzielanie nieoprocentowanych pożyczek oraz zapomóg. Pomoc materialna o charakterze zapomogi jest udzielana w miarę posiadanych przez KZP środków, w celu wypłaty zapomóg, w ramach środków kasy, wyodrębnia się fundusz zapomogowy. W tym miejscu pojawia się pytanie – jak postępować w odniesieniu do zapomóg, jeżeli wobec danej osoby wszczęto postępowanie egzekucyjne? W samym tekście ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 roku brak jest przepisu zawierającego odpowiedź. Jednak w dalszej części tej ustawy, obejmującej zmiany w innych aktach prawnych, przewidziano stosowne rozwiązanie polegające na wprowadzeniu odpowiedniego zapisu do kpc.
