Zastaw rejestrowy – jak prawidłowo uzupełnić wniosek?

Zastaw rejestrowy jest to ograniczone prawo rzeczowe, które umożliwia zabezpieczenie wierzytelności na rzeczach ruchomych oraz zbywalnych prawach majątkowych. Warto pamiętać, że samo zawarcie umowy zastawniczej nie powoduje ustanowienia zastawu rejestrowego. Kolejnym elementem jest wpis do rejestru zastawów. Jak prawidłowo to zrobić? Odpowiedź poniżej.

Zastaw rejestrowy – warunki ustanowienia i zawarcie umowy zastawu rejestrowego

Do ustanowienia zastawu rejestrowego są wymagane umowa o ustanowienie tego zastawu (umowa zastawnicza) między osobą uprawnioną do rozporządzania przedmiotem zastawu (zastawcą) a wierzycielem (zastawnikiem) oraz wpis do rejestru zastawów.

Umowa zastawnicza powinna być pod rygorem nieważności zawarta na piśmie. Do umów o ustanowienie zastawu rejestrowego na wierzytelnościach i prawach nie stosuje się przepisów o formie pisemnej szczególnej określonej w odrębnych przepisach.

1. datę zawarcia umowy;

2. imię i nazwisko (nazwę) oraz miejsce zamieszkania (siedzibę) i adres zastawnika, zastawcy oraz dłużnika, jeżeli nie jest on zastawcą;

3. przedmiot zastawu w sposób odpowiadający jego właściwościom;

4. wierzytelność zabezpieczoną zastawem – przez oznaczenie stosunku prawnego, z którego ta wierzytelność wynika lub może wynikać, oraz najwyższej sumy zabezpieczenia.

Zastaw rejestrowy może być w szczególności obciążyć:

1. rzeczy oznaczone co do tożsamości;

2. rzeczy oznaczone co do gatunku, jeżeli w umowie zastawniczej określona zostanie ich ilość oraz sposób wyodrębnienia od innych rzeczy tego samego gatunku;

3. zbiór rzeczy ruchomych lub praw, stanowiący całość gospodarczą, choćby jego skład był zmienny;

4. wierzytelności;

5. prawa na dobrach niematerialnych;

6. prawa z papierów wartościowych;

7. prawa z niebędących papierami wartościowymi instrumentów finansowych w rozumieniu Ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o obrocie instrumentami finansowymi.

Przepis art. 7 ust. 2 pkt 3 ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów stanowi, że zastawem rejestrowym można w szczególności obciążyć zbiór rzeczy ruchomych lub praw, stanowiący całość gospodarczą, choćby jego skład był zmienny. W myśl art. 2 ust. 1 ww. ustawy do ustanowienia zastawu rejestrowego konieczne jest zawarcie umowy o ustanowienie tego zastawu, nazwanej przez ustawodawcę umową zastawniczą, oraz dokonanie wpisu w rejestrze zastawów. Z treści przywołanych przepisów nie wynika, żeby przedmiot zastawu określony jako zbiór rzeczy ruchomych musiał być opisywany poprzez wymienienie w sposób szczegółowy poszczególnych rzeczy ruchomych wchodzących w skład tego zbioru. W regulacji prawnej dotyczącej zastawu nie został sformułowany bezwzględny wymóg sporządzenia spisu rzeczy objętych zastawem. Powyższe znajduje także potwierdzenie w rozporządzeniu w sprawie szczegółowej organizacji i sposobu prowadzenie zastawów.

Zastaw rejestrowy – warunki ustanowienia a wpis do rejestru zastawów

Kolejnym warunkiem ustanowienia zastawu rejestrowego jest wpis do rejestru. W postępowaniu rejestrowym stosuje się ogólnodostępne formularze dostępne na stronie internetowej: https://www.gov.pl/web/sprawiedliwosc/formularze-wnioskow-stosowanych-w-postepowaniu-dotyczacym-zastawow-oraz-wnioskow-skladanych-do-centralnej-informacji-o-zastawach-rejestrowych

Wniosek o wpis zastawu do rejestru zastawów uzupełnia się na formularzu RZ-1. W przypadku uzupełniania formularza koniecznie trzeba zwrócić uwagę na wypełnienie wszystkich pól, które dotyczą oznaczenia:

1. ogólne dane dotyczące właściwości sądu, wnioskodawcy – rubryka nr 1;

2. zastawnika – rubryka nr 2 (imię, nazwisko/nazwa, adres zamieszkania/siedziba, numer REGON/PESEL);

3. zastawcy – rubryka nr 3 (imię, nazwisko/nazwa, adres zamieszkania/siedziba, numer REGON/PESEL);

4. dłużnika – rubryka nr 4 (imię, nazwiska/nazwy, adres zamieszkania/siedziba, numer REGON/PESEL) – uzupełnia się tylko w przypadku, gdy dłużnik nie jest zastawcą;

5. przedmiotu zastawu – rubryka nr 5;

6. szczegółów dotyczących zastawu – rubryka nr 6 – należy uzupełnić zgodnie z umową zastawniczą;

7. załączników.

Rubryki 2 i 3 dotyczą niemal tożsamych danych w zakresie prawidłowego oznaczenia stron, tj.:

1. w polu  /2.A/  wskazuje się liczbę podmiotów występujących po stronie zastawnika;

2. w polu  /2.1/ podaje się kolejny numer podmiotu występującego po stronie zastawnika – jeżeli w umowie zastawniczej, po stronie zastawnika, występuje więcej niż jeden podmiot, w rubryce 2 na formularzu wniosku (RZ-1) wpisuje się dane dotyczące tylko jednego z tych podmiotów oznaczonego w polu /2.1/ numerem 1. Dane dotyczące pozostałych podmiotów wpisuje się na załączniku o symbolu RZ-D, oznaczając te podmioty w polu pierwszym kolejnymi numerami porządkowymi (2, 3, 4 itd.);

3. w polu /2.2/ w zależności od tego, czy będący zastawnikiem podmiot występuje jako Skarb Państwa lub inny, wypełnia się odpowiedni kwadrat oznaczony literami a, b;

4. w polu /2.3/ wpisuje się:

1. w przypadku podmiotu innego niż osoba fizyczna – nazwę/firmę podmiotu w pełnym brzmieniu,

2. jeżeli jest to osoba fizyczna posługująca się pojedynczym nazwiskiem, wpisuje się to nazwisko, wykreślając pole /2.4/. Jeżeli osoba fizyczna posługuje się nazwiskiem złożonym, w polu tym wpisuje się pierwszy człon nazwiska złożonego;

5. w polu /2.4/ wpisuje się drugi człon nazwiska osoby fizycznej posługującej się nazwiskiem złożonym;

6. w polu /2.5/ wpisuje się pierwsze imię osoby fizycznej;

7. w polu /2.6/ wpisuje się drugie imię osoby fizycznej. Jeśli osoba fizyczna nie posiada drugiego imienia, pole to należy przekreślić;

8. w polu /2.7/ osoby fizyczne wypełniają pole /2.7b/, wpisując numer PESEL nadany w powszechnym elektronicznym systemie ewidencji ludności, inne podmioty niebędące osobami fizycznymi wypełniają pole /2.7a/, wpisując właściwy numer identyfikacyjny REGON nadany w rejestrze podmiotów gospodarki narodowej prowadzonym na podstawie przepisów o statystyce publicznej;

9. w polach od /2.8/ do /2.16/ wpisuje się miejsce zamieszkania/siedziby zastawnika i adres;

10. w polach od /2.18/ do /2.23/ wpisuje się adres zastawnika dla doręczeń, jeżeli jest inny niż adres zamieszkania/siedziby. Jeżeli zastawnik działa przez pełnomocnika, to w polach od /2.17/ do /2.23/ wpisuje się dane dotyczące tego pełnomocnika;

11. adres dla doręczeń w Polsce podmiotu posiadającego miejsce zamieszkania (siedzibę) poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej wpisuje się na załączniku o symbolu RZ–1A.

Kluczowe dane odnośnie do przedmiotu zastawu określa się w rubryce nr 5:

1. w polu /5.1/ wpisuje się nazwę przedmiotu zastawu według Katalogu sposobu opisu przedmiotów zastawu (np. samochód osobowy, samochód ciężarowy, ciągniki);

2. w polu /5.2/ wpisuje się odpowiadający danej nazwie przedmiotu zastawu numer pozycji Katalogu sposobu opisu przedmiotów zastawu (np. A 1);

3. w polach od /5.3/ do /5.8/ wpisuje się nazwy cech przedmiotu zastawu według Katalogu oraz odpowiadające im cechy danego przedmiotu. W wypadku niewystąpienia dla danego przedmiotu zastawu którejkolwiek z cech wypełnia się pole „Nazwa cechy wg Katalogu”, natomiast pole „Cecha dla danego przedmiotu zastawu” przekreśla się w sposób uniemożliwiający późniejsze dopisywanie;

4. w polu /5.9/ wskazuje się sposób oznakowania przedmiotu zastawu, jeżeli umowa zastawnicza to przewiduje.

Przedmiot zastawu należy opisać zgodnie z Katalogiem sposobu opisu przedmiotu zastawu. Chodzi o wyszczególnienie cech przedmiotu zastawu tak, aby był on oznaczony zgodnie z pewnymi przyjętymi wymogami i dokładnie opisany.

Przykład 1.

Jeżeli przedmiotem zastawu jest samochód osobowy, to wówczas przedmiot zastawu we wniosku RZ-1 należy oznaczyć w następujący sposób:

Pole 5.1 Nazwa przedmiotu zastawu: Samochód osobowy;

Pole 5.2 Numer pozycji katalogu: A 1;

Pole 5.3 Marka samochodu: Citroen C4;

Pole 5.4 Numer rejestracyjny: LU140BN;

Pole 5.5 Numer dowodu rejestracyjnego: zzz333ccc;

Pole 5.6 Numer silnika: 3456333hh6690;

Pole 5.7 Numer nadwozia: 42348349237.

W przypadku innego rodzaju przedmiotu zastawu zakres żądanych cech może być zupełnie inny.

Do wniosku należy dołączyć załączniki, takie jak: umowa zastawnicza, potwierdzenie uiszczenia opłaty od wniosku, ewentualnie potwierdzenie nabycia przedmiotu zastawu przez zastawcę (np. faktura) oraz odpis wniosku dla drugiej strony.

Opłata od wniosku o wpis zastawu do rejestru zastawów wynosi 200,00 zł. Opłatę uiszcza się na rachunek bankowy sądu, gdzie składa się wniosek o wpis zastawu do rejestru zastawów. Jeżeli wnioskodawca działa przez pełnomocnika, wówczas należy uiścić 17,00 zł tytułem opłaty skarbowej od dokumentu pełnomocnictwa.