„Kuroniówka” to potoczne określenie zasiłku dla bezrobotnych używane w Polsce. Czy przedsiębiorca może otrzymać „kuroniówkę"? Jeśli tak, to kiedy? Wyjaśniamy w poniższym tekście.
Ogólne zasady dotyczące tego, komu przysługuje zasiłek dla bezrobotnych
Zasiłek dla bezrobotnych przysługuje za każdy dzień kalendarzowy od dnia zarejestrowania się we właściwym powiatowym urzędzie pracy dla osób, dla których nie ma propozycji odpowiedniej pracy, stażu, przygotowania zawodowego dorosłych, szkolenia, prac interwencyjnych lub robót publicznych.
- był zatrudniony i osiągał wynagrodzenie w kwocie co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę, od którego istnieje obowiązek opłacania składki na Fundusz Pracy;
- wykonywał pracę na podstawie umowy o pracę nakładczą i osiągał z tego tytułu dochód w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę;
- świadczył usługi na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do których stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo współpracował przy wykonywaniu tych umów, przy czym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy stanowiła kwota co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę w przeliczeniu na okres pełnego miesiąca;
- opłacał składki na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności lub współpracy, a podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy stanowiła kwota co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę;
- wykonywał pracę w okresie tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności, przy czym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy stanowiła kwota co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę;
- wykonywał pracę w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek rolniczych lub spółdzielni usług rolniczych, będąc członkiem tej spółdzielni, przy czym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy stanowiła kwota co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę;
- opłacał składkę na Fundusz Pracy w związku z zatrudnieniem lub wykonywaniem innej pracy zarobkowej za granicą u pracodawcy zagranicznego w państwie innym niż państwo członkowskie Unii Europejskiej, państwo wchodzące w skład Europejskiego Obszaru Gospodarczego nienależące do Unii Europejskiej, państwie niebędącym stroną umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, które może korzystać ze swobody przepływu osób na podstawie umów zawartych przez to państwo ze Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi w wysokości 9,75% przeciętnego wynagrodzenia za każdy miesiąc zatrudnienia;
- był zatrudniony za granicą i przybył do Rzeczypospolitej Polskiej jako repatriant;
- był zatrudniony, pełnił służbę lub wykonywał inną pracę zarobkową i osiągał wynagrodzenie lub dochód, od którego istnieje obowiązek opłacania składki na Fundusz Pracy.
Wysokość zasiłku dla bezrobotnych od czerwca 2024 roku
Wysokość zasiłku dla bezrobotnych uzależniona jest od udokumentowania przez bezrobotnego stażu pracy.
Ustalenie wysokości zasiłku dla bezrobotnego następuje na podstawie poniższych reguł:
- osoby, których staż pracy nie przekracza 5 lat, otrzymają zasiłek w wymiarze 80% jego wysokości;
- osoby, których staż pracy wynosi od 5 do 20 lat, otrzymają zasiłek w pełnym wymiarze;
- osoby, których staż pracy wynosi ponad 20 lat, otrzymają zasiłek w podwyższonej wysokości równej 120% wymiaru zasiłku.
Przy czym należy wiedzieć, że przez pierwsze 3 miesiące wysokość zasiłku jest wyższa, a przez kolejne przysługuje w obniżonej wysokości.
- dla osób ze stażem pracy poniżej 5 lat:
- przez pierwsze 3 miesiące – 1329,60 zł brutto, czyli 1209,94 zł netto,
- po upływie 90 dni – 1044,16 zł brutto, czyli 950,22 zł netto;
- dla osób ze stażem pracy powyżej 5 lat do 20 lat:
- przez pierwsze 3 miesiące – 1662,00 zł brutto, czyli 1512,42 zł netto,
- po upływie 90 dni – 1305,20 zł brutto, czyli 1187,73 zł netto;
- dla osób ze stażem pracy powyżej 20 lat:
- przez pierwsze 3 miesiące – 1994,40 zł brutto, czyli 1814,90 zł netto,
- po upływie 90 dni – 1566,30 zł brutto, czyli 1425,33 zł netto.
Czy przedsiębiorca może otrzymać „kuroniówkę” gdy prowadzi działalność gospodarczą?
W przypadku przedsiębiorców istotne z punktu widzenia wypłaty zasiłku dla bezrobotnych będzie to, czy doszło do zawieszenia działalności, czy jej całkowitego zamknięcia.
Przedsiębiorca wpisany do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na czas nieokreślony albo określony, nie krótszy jednak niż 30 dni.
Może również całkowicie zamknąć firmę. Wówczas konieczne jest złożenie do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) wniosku o jej wykreślenie ze wskazaniem daty zaprzestania działalności.
Przepisy prawa przewidują następujące ulgi w składkach ZUS dla przedsiębiorców:
- ulga na start,
- mały ZUS,
- mały ZUS plus.
Zasiłek dla bezrobotnych przysługuje przedsiębiorcy, który opłacał składki na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności, a podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy stanowiła kwota co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Zasiłek dla bezrobotnych w przypadku opłacania pełnego ZUS-u
Bez wątpienia prawo do zasiłku dla bezrobotnych przysługuje przedsiębiorcy, który opłacał pełne składki na ZUS przez co najmniej 365 dni w ciągu 18 miesięcy poprzedzających rejestrację w urzędzie pracy. Podstawa pełnych składek na ZUS naliczana jest od co najmniej 60% przeciętnego wynagrodzenia. Opłacając pełny ZUS, przedsiębiorca opłaca także składki na Fundusz Pracy.
Ulga na start
Ulga na start zwalnia przedsiębiorcę, który rozpoczyna prowadzenie działalności gospodarczej, przez 6 pełnych miesięcy od rozpoczęcia działalności z płacenia składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe) oraz składek na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy. Płaci wyłącznie przez ten czas składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Ulga mały ZUS
Przedsiębiorca spełniający łącznie następujące warunki: podejmujący działalność gospodarczą po raz pierwszy albo ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia i który nie wykonuje jej na rzecz byłego pracodawcy, u którego w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym pracował na etacie i wykonywał czynności wchodzące w zakres obecnie wykonywanej działalności, może przez 24 miesiące korzystać z obniżonych składek na ZUS.
W tym przypadku przedsiębiorca nie otrzyma zasiłku dla bezrobotnych, nie odprowadza bowiem składek na Fundusz Pracy oraz podstawa wymiaru składek nie wynosi co najmniej tyle, ile minimalne wynagrodzenie.
Ulga mały ZUS plus
Przedsiębiorca, którego przychód w roku poprzedzającym nie przekroczył 120 000 zł, może przez maksymalnie 36 miesięcy w ciągu kolejnych 60 miesięcy prowadzenia firmy korzystać z preferencyjnych składek – ulgi mały ZUS plus.
Podstawę wymiaru składek na potrzeby ulgi mały ZUS Plus ustala się w ten sposób, że na początek należy określić przeciętny miesięczny dochód z działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym poprzez podzielenie rocznego dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskanego w poprzednim roku kalendarzowym przez liczbę dni jej prowadzenia w poprzednim roku, a następnie pomnożenie przez 30. Otrzymany wynik trzeba zaokrąglić do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 gr, lub w dół, jeśli jest niższa. Przeciętny miesięczny dochód z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym należy następnie pomnożyć przez współczynnik 0,5, przy czym i tu otrzymany wynik trzeba zaokrąglić do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 gr, lub w dół, jeśli jest niższa. W ten sposób obliczona zostanie podstawa wymiaru składek na potrzeby ulgi mały ZUS Plus. W ostatnim kroku konieczne jest porównanie otrzymanej podstawy wymiaru składek do kwoty 30% minimalnego wynagrodzenia i 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Podstawa wymiaru składek nie może być bowiem niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku i nie może przekraczać kwoty 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego ustalonej na dany rok. Jeśli otrzymana podstawa jest niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku, podstawa wymiaru składek będzie wynosiła 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku, ponieważ nie może być niższa. Tak samo, gdy podstawa wymiaru składek jest wyższa niż kwota 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego ustalonej na dany rok, podstawa wymiaru składek jest równa kwocie 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego ustalonej na dany rok.
Składki na Fundusz Pracy nie są odprowadzane podczas opłacania składek małego ZUS-u plus, jeśli podstawa ZUS dla składek społecznych jest niższa niż kwota minimalnego wynagrodzenia.
Jak długo przysługuje zasiłek dla bezrobotnych w przypadku przedsiębiorcy?
Zasiłek dla bezrobotnych w przypadku zakończenia działalności gospodarczej jest przyznawany na okres 6 miesięcy, czyli 180 dni, a dla przedsiębiorców, którzy zdecydowali się zawiesić działalność swojej firmy – na 90 dni. Zasiłek dla przedsiębiorcy, który zawiesił działalność gospodarczą, przysługuje po okresie 90 dni od dnia rejestracji w powiatowym urzędzie pracy.
Przykład 1.
Czy przedsiębiorca może otrzymać "kuroniówkę", jeśli przez 18 miesięcy korzystał z ulgi mały ZUS plus, opłacając składki na ubezpieczenie społeczne w wysokości minimalnej, czyli 30% minimalnego wynagrodzenia?
W tej sytuacji pan Jakub nie otrzyma zasiłku dla bezrobotnych, podstawa wymiaru składek nie uprawnia go bowiem do zasiłku, a ponadto nie odprowadzał składek na Fundusz Pracy.
Czy przedsiębiorca może otrzymać „kuroniówkę”? - podsumowanie
Podsumowując i odpowiadając na pytanie czy przedsiębiorca może otrzymać "kuroniówkę", okazuje się, że nie każdy przedsiębiorca otrzyma zasiłek dla bezrobotnych, jeśli zarejestruje się w urzędzie pracy. Bez względu na to, czy doszło do zawieszenia, czy wyrejestrowania działalności, zasiłek przysługuje tym przedsiębiorcom, którzy opłacali składki na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności, a podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy stanowiła kwota co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę. Ponadto składki we wskazanej wysokości muszą być odprowadzone przez określony czas.
