Nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego z listopada 2019 r. wprowadziła obowiązek angażowania komorników sądowych w sytuacji, gdy nie jest możliwe doręczenie pisma pozwanemu za pomocą operatora pocztowego. Kiedy występuje doręczenie przesyłek sądowych przez komornika? Jakie są to pisma? W jaki sposób złożyć wniosek do komornika? Jakie są to koszty? Na te pytania odpowiedź znajduje się w dalszej części artykułu.
Doręczenie przesyłek sądowych przez komornika pozwanemu - kiedy występuje?
7 listopada 2019 r. do Kodeksu postępowania cywilnego dodano przepis art. 1391. Zgodnie z nim, jeżeli pozwany, pomimo powtórzenia zawiadomienia o przesyłce w placówce pocztowej, nie odebrał pozwu lub innego pisma procesowego wywołującego potrzebę podjęcia obrony jego praw, a w sprawie nie doręczono mu wcześniej żadnego pisma w sposób przewidziany w przepisach, przewodniczący zawiadamia o tym powoda, przesyłając mu przy tym odpis pisma dla pozwanego i zobowiązując do doręczenia tego pisma pozwanemu za pośrednictwem komornika.
Oznacza to, że powód, który składa do sądu pozew lub wniosek o zawezwanie do próby ugodowej albo wniosek w trybie nieprocesowym, składa do sądu również odpis, czyli dodatkowy egzemplarz dla pozwanego.
Sąd, który przyjmuje takie pierwsze pismo w sprawie, weryfikuje, czy są w nim zawarte wszystkie elementy obligatoryjne:
PESEL lub NIP powoda,
określenie stron i wartości przedmiotu sporu,
oznaczenie pisma,
uzasadnienie,
podpis,
załączniki.
Jeśli nie ma żadnych braków, wówczas sąd zarządza przesłanie pozwanemu lub uczestnikowi odpisu pozwu lub wniosku oraz wyznacza odpowiedni, nie krótszy niż 2 tygodnie, termin na złożenie odpowiedzi na pozew lub wniosek.
W dni ustawowo uznane za wolne od pracy oraz w porze nocnej doręczać można tylko w wyjątkowych wypadkach za uprzednim zarządzeniem prezesa sądu. Co do zasady doręczenia dokonuje się w mieszkaniu, w miejscu pracy lub tam, gdzie się adresata zastanie. Jeżeli adresat nie będzie obecny w mieszkaniu, można doręczyć pismo sądowe dorosłemu domownikowi, a gdyby go nie było – administracji domu, dozorcy domu lub sołtysowi. Warunkiem jest jednak, że ta osoba nie może być przeciwnikiem adresata w sprawie, a także aby podjęła się oddania pisma.
Jeżeli jednak osoba jest nieobecna, a nie ma żadnego dorosłego domownika, administratora, sołtysa lub nikt nie podejmie się doręczenia pisma, wówczas taki list pozostawia się w placówce pocztowej, umieszczając zawiadomienie o tym w drzwiach mieszkania adresata lub w oddawczej skrzynce pocztowej ze wskazaniem, gdzie i kiedy pismo pozostawiono oraz z pouczeniem, że należy je odebrać w terminie siedmiu dni od dnia umieszczenia zawiadomienia.
W przypadku bezskutecznego upływu tego terminu czynność zawiadomienia należy powtórzyć – pozostawić informację o możliwości odebrania w terminie 7 dni w określonej placówce sądowej.
Przykład 1.
Maria Miś złożyła pozew o zapłatę przeciwko Mariuszowi Śmiałemu. Miało to miejsce 3 sierpnia 2020 r. Sąd przesłał pozew pozwanemu 7 sierpnia 2020 r. drogą korespondencyjną, za pośrednictwem Poczty Polskiej. Pierwsza próba doręczenia nastąpiła 12 sierpnia 2020 r. Adresata nie było w domu, pozostawiono informację o złożeniu korespondencji w placówce pocztowej do 20 sierpnia 2020 r. W tym dniu złożono zawiadomienie powtórne, informując o możliwości odebrania przesyłki do 27 sierpnia 2020 r. Mariusz Śmiały nie odebrał przesyłki w terminie, zatem po 27 sierpnia 2020 r. została ona zwrócona do sądu, a ten wysłał odpis pozwu Marii Miś, zobowiązując ją do doręczenia odpisu pisma pozwanemu za pośrednictwem komornika.
Powód w terminie dwóch miesięcy od dnia doręczenia mu zobowiązania przez sąd składa do akt potwierdzenie doręczenia pisma pozwanemu za pośrednictwem komornika albo zwraca pismo i wskazuje aktualny adres pozwanego lub dowód, że pozwany przebywa pod adresem wskazanym w pozwie. Jeśli w terminie 2 miesięcy nie uda się doręczyć przesyłki lub ustalić adresu, pod którym przebywa pozwany, sąd będzie mógł zawiesić postępowanie, a następnie, jeśli nie zajdą okoliczności do wznowienia go, umorzyć sprawę.
Jakie pisma doręcza komornik?
Komornik doręcza:
pozwy,
wnioski o zawezwanie do próby ugodowej,
wnioski w postępowaniu nieprocesowym,
skargi o wznowienie postępowania,
skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia.
Jak wybrać komornika?
Komornikiem właściwym do doręczenia odpisu pisma pozwanemu jest ten, w którego rewirze znajduje się miejsce doręczenia.
Rewir to obszar właściwości sądu rejonowego, przy którym działa komornik.
Jeśli pozwany mieszka w Chełmie, właściwy będzie Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Chełmie, a jeśli w Warszawie – wówczas należy sprawdzać, jaki sąd rejonowy jest właściwy dla danej dzielnicy i w ten sposób wybrać komornika.
Komornik nie może odmówić wykonania doręczenia, jeżeli jest właściwy do jego podjęcia i zostało ono zlecone przez sąd, prokuratora albo osobę zobowiązaną przez sąd do złożenia wniosku.
Jak złożyć wniosek do komornika?
Po wyborze właściwego komornika należy złożyć do niego wniosek o osobiste i bezpośrednie doręczenie przez komornika sądowego pozwanemu:
pozwu o zapłatę / wniosku o zawezwanie do próby ugodowej / wniosku w trybie nieprocesowym;
pisma przewodniego sądu z pouczeniem dot. odpowiedzi na pozew.
Należy poinformować komornika o umocowaniu do skierowania do niego tego wniosku, poprzez dołączenie pisma z sądu, w którym powód został zobowiązany do doręczenia pozwanemu odpisu pozwu, wskazać sygnaturę akt sprawy, datę doręczenia pisma z sądu, tak, by komornik wiedział, w jakim terminie musi doręczyć pismo.
W załączeniu, obligatoryjnie, należy przedłożyć:
pismo z sądu,
odpis pozwu wraz z pouczeniem.
Komornik ma termin 14 dni na doręczenie pisma.
We wniosku można także żądać tego, by komornik, w przypadku gdy pozwany nie będzie przebywał pod znanym adresem, podjął się ustalenia aktualnego adresu adresata.
Koszty komornika
Kwestia kosztów, jakie należy ponieść w związku ze zleceniem komornikowi bezpośredniego i osobistego doręczenia odpisu pisma dla przeciwnika procesowego, została uregulowana w ustawie o kosztach komorniczych.
Zgodnie z art. 41 ustawy o kosztach komorniczych opłata od zlecenia sądu albo wniosku powoda o bezpośrednie i osobiste doręczenie pism w sposób przewidziany w ustawie o komornikach sądowych jest stała i wynosi 60 zł. Pobiera się ją za doręczenie na jeden adres oznaczonego pisma w sprawie, niezależnie od liczby adresatów tego pisma tam zamieszkałych i liczby podjętych prób doręczenia.
Jeśli zatem pozew skierowany jest przeciwko 4 osobom, ale wszystkie mieszkają w jednym mieszkaniu, to opłata wynosi 60 zł.
Jeśli natomiast byłby skierowany przeciwko 4 osobom, które mieszkają w różnych miejscach, ale w jednym rewirze, a wniosek skierowano do jednego komornika, wówczas opłata wyniesie 240 zł (60 × 4).
Opłata od wniosku o podjęcie czynności zmierzających do ustalenia aktualnego adresu zamieszkania adresata również jest stała i wynosi 40 złotych.
Należy pamiętać, że komornikowi przysługuje także zryczałtowany koszt dojazdu do adresata, w wysokości 20 zł, w sytuacji gdy mieszka on lub ma siedzibę w odległości co najmniej 10 km od kancelarii komornika.
