Zakładając własny biznes nie każdy z potencjalnych przedsiębiorców dysponuje już na samym początku zasobami, jakie są potrzebne do jej prowadzenia. Finansowanie działalności jest podstawą krwioobiegu firmy. Również już funkcjonujący na rynku przedsiębiorcy niejednokrotnie borykają się z problemami dotyczącym braku kapitału na rozwój. Dlatego też na rynku pojawiają się instytucje, pomagające przedsiębiorcom pozyskać kapitał w celu otwarcia lub rozwoju prowadzonej działalności. Właściciele jednoosobowych działalności, którym już uda się pozyskać kapitał powinni wiedzieć jak takie zdarzenie wpływa na kwestie podatkowe, a zatem i na księgowość firmy. Przeczytaj poniższy artykuł i dowiedz się jakie są źródła na finansowanie działalności gospodarczej.
Finansowanie działalności poprzez kredyty
Tradycyjnym już źródłem na finansowanie działalności gospodarczej jest kredyt. Pozyskując go, przedsiębiorca nie wykazuje przychodu ani kosztu. Dopiero w momencie sfinansowania zakupu danego towaru, majątku firmowego lub usługi związanej z prowadzoną działalnością środkami z kredytu w działalności zostanie zaksięgowany koszt na podstawie faktury zakupu. Przy księgowaniu zakupu nie ma więc znaczenia, że został on sfinansowany kredytem. Dodatkowo jednak, poza zaliczeniem do kosztu faktycznej ceny nabycia danego towaru czy majątku, przedsiębiorca będzie mógł również uznać za koszt naliczone od kredytu odsetki. Warunkiem jednak jest, by były one zapłacone, bo tylko takie zalicza się do kosztów podatkowych. Potwierdzeniem ich opłacenia może być wyciąg bankowy lub dowód wpłaty.
Ważną kwestią w kredytowaniu środków trwałych firmy jest umowa kredytowa. Może pojawić się w niej zapis o tym, że bank staje się, w pewnym procencie (najczęściej 49%), współwłaścicielem danej rzeczy. Dla przedsiębiorcy oznacza to, że nie może on dokonywać odpisów amortyzacyjnych od ogólnej wartości środka trwałego, a jedynie od tej której jest właścicielem (zwykle 51%). Kredytowanie nie wpływa natomiast na zaliczanie do kosztów wydatków związanych z eksploatacją zakupionej rzeczy czy jej ubezpieczeniem.
Finansowanie działalności poprzez leasing
Pozyskiwanie kapitału nie ogranicza się jedynie do pozyskiwania samego pieniądza. Często przedsiębiorcy potrzebny jest sprzęt czy też samo miejsce, w którym działalność mogłaby być prowadzona. Tu jednym z najczęściej spotykanych form finansowania działalności jest leasing. Przedmiotem leasingu mogą być zarówno rzeczy ruchome, jak i grunty czy nieruchomości. Ujęcie leasingu w kosztach będzie zależało od rodzaju leasingu, bowiem w praktyce rozróżnia się dwa charaktery umów: leasing operacyjny i leasing finansowy.
Leasing operacyjny
Leasing operacyjny - rzecz leasingowana pozostaje przez cały okres leasingu własnością firmy leasingującej, a przedsiębiorca nie może wprowadzić jej do ewidencji środków trwałych firmy i odliczać amortyzacji.
Kosztem w leasingu operacyjnym będą:
- raty leasingowe (najczęściej wraz z naliczonymi już odsetkami);
- czynsz inicjalny inaczej nazywany opłata wstępna;
- wydatki związane z eksploatacją przedmiotu leasingu;
- ubezpieczenie.
Leasing finansowy
Leasing finansowy - tutaj leasingowana rzecz zwykle od początku trwania umowy leasingowej jest już własnością przedsiębiorcy. Różnica polega więc na tym, co tworzy podstawę naliczania kosztu. W odróżnieniu od leasingu operacyjnego, do KPiR nie zostaną zaksięgowane poszczególne raty leasingu ale kosztami uzyskania przychodu będą:
- odpisy amortyzacyjne (gdyż leasingowana rzecz będzie stanowić środek trwały w firmie);
- część odsetkowa raty leasingowej;
- wydatki związane z eksploatacją przedmiotu leasingu;
- ubezpieczenie.
Finansowanie działalności poprzez dotacje
Zakładający działalność mają również możliwość korzystania z pomocy przyznawanej ze środków pochodzących z budżetu państwa czy ze środków unijnych. Otrzymane bezzwrotne dotacje są przychodem, ale podlegającym zwolnieniu z opodatkowania. Kwestię tę reguluje ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 21). W związku z tym przedsiębiorca korzystający z dotacji nie ma obowiązku wykazywania otrzymanych środków jako przychodu z działalności i odprowadzania w związku z tym podatku dochodowego. Jednak z drugiej strony oznacza to, że zakupione z dotacji przedmioty nie będą traktowane jako koszt podatkowy. A zatem przedsiębiorca, kupując z dotacji sprzęt (np. maszyny stanowiące środek trwały) nie będzie mógł ująć w kosztach zakupionego sprzętu (odpisy amortyzacyjne nie będą stanowiły kosztu podatkowego). Taka sama sytuacja będzie miała miejsce w przypadku zakupu towarów sfinansowanych dotacją. Pomimo tego, że przedsiębiorca otrzyma fakturę zakupu towarów, nie wprowadzi jej jako koszt podatkowy.
Jedynym wyjątkiem od ogólnej reguły stanowiącej, że otrzymane dotacje nie stanowią przychodu firmy, a wydatki nimi sfinansowane nie są kosztem podatkowym, jest otrzymanie dotacji z Funduszu pracy (jednorazowa pomoc dla bezrobotnego na rozpoczęcie działalności). Dotacja ta bowiem została uwzględniona w ustawie jako przychód zwolniony z opodatkowania ale wydatki nią sfinansowane nie zostały wyłączone z kosztów. Dlatego też taka forma dotacji stanowi wyjątek dla celów księgowych - podatnik może ująć w kosztach zakup towarów czy usług sfinansowanych środkami z dotacji. Wyjątek ten nie dotyczy jednak zakupionych z dotacji środków trwałych, których odpisy amortyzacyjne i w tym wypadku nie będą stanowiły kosztu podatkowego.
Inne sposoby na finansowanie działalności
Pozyskanie środków dla początkujących przedsiębiorców, którzy często nie posiadają zdolności kredytowej jest utrudnione. Zdarza się, że już na samym początku wyklucza się ich jako kredytobiorców. Wówczas mogą starać się oni o pożyczkę z tzw. inicjatyw społecznych, zwykle powiązanych z pomocą unijną. Taką zwrotną pożyczkę przedsiębiorca nie traktuje jak dotację, ale rozlicza zakup sfinansowany pożyczką podobnie jak przy kredycie. Pożyczka nie stanowi więc bezpośredniego przychodu dla przedsiębiorcy.
Inaczej będzie w przypadku, gdy przedsiębiorca otrzyma refundację z Urzędu Pracy, związaną np. ze zorganizowaniem prac interwencyjnych. Wówczas otrzymane środki (jako częściowy zwrot poniesionych kosztów) będą stanowiły dla przedsiębiorcy pozostałe przychody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym.
Jak widać niezwykle istotne jest, z jakiego rodzaju pomocy przedsiębiorca korzysta. Wpływa to bowiem na wymiar osiąganych korzyści oraz poprawność księgowych rozliczeń, jakich żaden z przedsiębiorców nie uniknie.
