Import towarów - wymogi formalno-prawne, rozliczenia podatkowe

W ostatnich latach coraz więcej polskich firm decyduje się na import towarów z krajów spoza Europy. Transakcje te z reguły wiążą się z mnóstwem dodatkowych formalności i wymagają zapoznania się z podstawowymi zasadami prawnymi w tym zakresie. Wątpliwości wśród podatników wywołują kwestie prawidłowego podatkowego rozliczenia tego typu transakcji. Dlatego właśnie poniżej wyjaśnimy, jak prawidłowo dokonać wszelkich formalności oraz rozliczeń związanych z importem towarów.

Czym jest import towarów?

Import towarów został zdefiniowany w art. 2 pkt 7 Ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z treścią powyżej wspomnianej regulacji przez import towarów rozumie się przywóz towarów z terytorium państwa trzeciego na terytorium Unii Europejskiej.

Wymogi formalno-prawne związane z importem towarów

Wymogi formalno-prawne związane z importem towarów są niezwykle ważne, bowiem brak jednego z wymaganych dokumentów może wiązać się z zablokowaniem możliwości sprzedaży zakupionych towarów w obrębie Unii Europejskiej.

Oznaczenie CE

Oznaczenie CE informuje o zgodności produktu z dyrektywą unijną. Posiadanie znaku CE pozwala na obrót danym towarem na terenie EOG (Europejskiego Obszaru Gospodarczego) oraz EFTA (Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu). Co ważne, producent sam decyduje o umieszczeniu znaku na produkcie. Zamieszczając go, oświadcza tym samym, że spełnił wszelkie wymogi do stosowania tegoż oznaczenia.

 

 

Oznakowanie CE informuje konsumentów o spełnieniu przez produkt określonych norm unijnych w zakresie:

• ochrony zdrowia,
• bezpieczeństwa,
• ochrony środowiska naturalnego.

Mimo iż obowiązek zapewnienia zgodności produktów z wymogami oznaczenia CE spoczywa na producencie, importer towarów również powinien zwrócić na nie szczególną uwagę. Musi on bowiem zagwarantować, że do obrotu wchodzi produkt, który spełnia wymagania dyrektyw wspólnotowych i nie jest niebezpieczny dla unijnych konsumentów. Obowiązek ten ciąży na importerze w sytuacji, gdy sprzedawca z kraju trzeciego nie posiada na terenie EOG swojego przedstawiciela. Należy wówczas uzyskać informację od producenta na temat tego, czy podjął on należyte kroki w celu spełnienia wymogów stawianych przez UE i czy na żądanie odpowiednich służb będzie w stanie zaprezentować dokumentację poświadczającą taki stan rzeczy.

Importer w celu zabezpieczenia swoich interesów powinien wystąpić do producenta o pisemną gwarancję otrzymania stosowanych dokumentów, które będzie mógł okazać organom krajowym na ich wniosek (deklaracja zgodności WE, dokumentacja techniczna produktu).

Dokonując importu, należy pamiętać, że na importerze będzie ciążył obowiązek zagwarantowania kontaktu polskich organów z polskim producentem.

 

 

Rejestracja w systemie EORI

Podatnicy dokonujący importu towarów są zobligowani do rejestracji w systemie EORI (Economic Operator Registration and Identification, czyli Europejski System Rejestracji i Identyfikacji Podmiotów Gospodarczych). Jest on jedną z części tworzonego na terytorium UE środowiska elektronicznego cła powstającego w ramach programu e-Customs. Jego ideą jest „bezpapierowe" środowisko dla administracji celnych i handlu w UE.

Podstawowym celem funkcjonowania systemu EORI jest przyspieszenie rozliczania operacji celnych przez firmy.

Zgodnie z informacjami podanymi na stronie Ministerstwa Finansów w Polsce przedsiębiorcy mogą rejestrować się w systemie EORI w następujący sposób:

• poprzez złożenie lub przesłanie pocztą wniosku rejestracyjnego (w formie pisemnej),
• osobiście przez wnioskodawcę lub poprzez przedstawiciela wnioskodawcy (posiadającego jego upoważnienie),
• w urzędach lub oddziałach celnych na terenie Polski,
• przed pierwszą operacją celną lub w jej trakcie.

Numery EORI nadawane w naszym kraju mają następującą strukturę:

• dla podmiotów krajowych składają się z: liter PL oraz numeru NIP uzupełnionego o pięć zer lub (dla podmiotów posiadających 14-znakowy numer REGON ostatnie pięć znaków numeru REGON),
• dla podmiotów z krajów trzecich składają się z: liter PL oraz sekwencyjnego, unikalnego ciągu 14 cyfr ze znakiem „Z" na końcu.

 

Agencja celna

Kolejny krok to wybór odpowiedniej agencji celnej. Jest to niezwykle ważny etap, bowiem wybranie tej właściwej będzie miało wpływ na szybkość i fachowość odprawy celnej.

Importer nadaje agencji upoważnienie (przedstawicielstwo) pośrednie lub bezpośrednie. Różnią się zakresem odpowiedzialności. W przypadku przedstawicielstwa (upoważnienia) bezpośredniego przedstawiciel działa w imieniu i na rzecz osoby, którą reprezentuje. Natomiast przedstawicielstwo pośrednie polega na tym, że przedstawiciel działa na rzecz innej osoby, lecz we własnym imieniu.

 

 

Rejestracja w systemie PDR

Podsystem Danych Referencyjnych (PDR)  to narzędzie informatyczne, którego celem jest dostarczenie aktualnych i jednolitych danych referencyjnych dla innych systemów celnych.

Rejestracji w PDR powinna dokonać każda osoba (zarówno fizyczna jak i prawna) zamierzająca przesyłać elektroniczne dokumenty do systemów celnych i tą drogą otrzymywać komunikaty zwrotne.

 

 

Co ważne, to nie koniec obowiązków ciążących na importerach. W zależności od przedmiotu importu mogą być zobligowani do dokonania innych dodatkowych zgłoszeń oraz posiadania uzupełniających dokumentów. Na przykład podczas importu artykułów spożywczych często konieczna jest współpraca z Sanepidem oraz weterynarzami. Przedsiębiorca dokonujący tego typu transakcji jest zobligowany do złożenia odpowiednich upoważnień w Wojewódzkim IJHAR (Inspektoracie Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych) oraz PGIS (Państwowym Granicznym Inspektoracie Sanitarnym).

Podatkowe rozliczenie importu towarów

Import towarów, jak każda inna transakcja, podlega ujęciu w księgach podatnika. Jak dokonać tego prawidłowo i jakie dokumenty są wówczas niezbędne? Wyjaśniamy poniżej.

Import towarów w kosztach

Podstawą zapisów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów w zakresie importu towarów co do zasady jest faktura wystawiona przez sprzedawcę. Wydatek dokumentujący zakup towaru do dalszej odsprzedaży należy wykazać w kol. 10 księgi - zakup towarów handlowych oraz materiałów podstawowych - pod datą wystawienia dokumentu sprzedaży. W przypadku gdy faktura została sporządzona w walucie obcej, wówczas należy dokonać jej przeliczenia na złote, zgodnie z kursem średnim NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego wystawienie dokumentu zakupu. Takie stanowisko wynika z art.11a ust. 2 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Import towarów - rozliczenie VAT

Importer towarów z urzędu celnego powinien otrzymać dokument celny (SAD lub PZC). Na jego podstawie wykazuje podatek w rejestrze VAT - zakupu. Na podstawie prowadzonych rejestrów VAT podatnik wykazuje podatek od towarów i usług w standardowych pozycjach deklaracji VAT-7 lub VAT-7K dotyczących odliczenia VAT naliczonego.

Import towarów - rozliczenie cła

Podatnik w oparciu o dokument SAD lub PZC wykazuje naliczone przez Urząd Celny cło. Gdy cło dotyczy towaru przeznaczonego do dalszej odsprzedaży, należy wykazać je w kol. 10 księgi w dacie jego wystawienia.

 

 

Import towarów a różnice kursowe

Import towarów z reguły wyrażony jest w walucie obcej, w związku z tym podatnik może zostać zobligowany do rozliczenia różnic kursowych, które mogą stanowić dla niego przychód lub koszt podatkowy.

Dodatnie różnice kursowe, będące dla przedsiębiorcy przychodem, powstają wówczas, gdy zgodnie z art. 24c ust. 2 pkt 2 ustawy o PIT poniesiony koszt wyrażony w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest wyższy od wartości tego kosztu w dniu zapłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia.

Natomiast ujemne różnice kursowe, będące kosztem uzyskania przychodów, powstają, jeżeli wartość poniesionego kosztu wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest niższa od wartości tego kosztu w dniu zapłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia (art. 24c ust. 3 pkt 2 ustawy o PIT).