Pracownicze Plany Kapitałowe, czyli PPK, to propozycja rządu na gromadzenie oszczędności przez pracowników. Głównym jej przesłaniem jest zbieranie środków na czas wypłaty emerytury, jednak pieniądze te będzie można wykorzystać również w innych celach. Składki wpłacane na PPK finansowane są aż z trzech źródeł – i to w różnej wysokości. Jak prawidłowo ustalić stawki naliczania PPK? Odpowiadamy w artykule.
Stawki naliczania PPK a wysokość wpłat
Każdy uczestnik PPK posiada indywidualne konto, na które zostają przekazywane środki finansowe. Wpłaty pochodzą z trzech źródeł:
- od samego pracownika;
- od pracodawcy;
- z budżetu państwa.
Zarówno wpłaty pobierane z wynagrodzenia pracownika, jak i te finansowane przez pracodawcę dzielimy na podstawowe i dodatkowe. Podstawę do ich naliczania stanowi wynagrodzenie brutto pracownika, a dokładnie podstawa składek społecznych.
Wpłaty podstawowe
Wysokość podstawowej wpłaty finansowanej z wynagrodzenia pracownika wynosi 2%. Może ona zostać obniżona maksymalnie do poziomu 0,5%, pod warunkiem że wysokość wynagrodzenia pracownika nie przekracza 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku.
Na konto PPK pracownika zostaną również wpłacone środki z budżetu państwa. Wysokość tych wpłat została określona w ustawie i jest stała. Nie zależy od wysokości wynagrodzenia otrzymywanego przez pracownika. Pierwszą wpłatą jest tzw. „wpłata powitalna”, która wynosi 250 zł. W kolejnych latach będzie natomiast dokonywana jednorazowa tzw. „dopłata roczna” w wysokości 240 zł.
Wpłaty dodatkowe
Ustawodawca przewidział również możliwość dokonywania wpłat dodatkowych, na które może się zdecydować zarówno pracownik, jak i pracodawca. Wpłata dodatkowa pracownika może wynosić maksymalnie 2%, natomiast dodatkowa wpłata pracodawcy to maksymalnie 2,5%.
Minimalne stawki naliczania PPK ze strony pracownika mogą zatem wynosić 0,5%, a maksymalnie 4% (wpłata podstawowa i dodatkowa). Natomiast minimalna wpłata pracodawcy to 1,5%, a maksymalnie 4% (wpłata podstawowa i dodatkowa).
Przykład 1.
Pracownica Anna Kowalska po przystąpieniu do PPK od razu zadeklarowała się do dodatkowych wpłat w wysokości 2%. Ponieważ nie może skorzystać z obniżenia składki podstawowej, w sumie wysokość jej składek wynosi 4%.
Przykład 2.
W firmie XYZ żaden z pracowników, którzy przystąpili do PPK, nie zdecydował się na opłacanie wpłaty dodatkowej. Mimo to zarząd firmy postanowił dokonywać wpłat dodatkowych na konta pracowników w wysokości 1,5%.
Zarządzanie wpłatami dodatkowymi pracodawcy
Ustawodawca przewidział dużą elastyczność w zarządzaniu wpłatami dodatkowymi pracodawcy. W każdej chwili ma on prawo zrezygnować z ich realizowania, a w tym celu musi dokonać odpowiednich zapisów w umowie o zarządzaniu PPK. Przywrócenie wpłat dodatkowych wymaga dokładnie takich samych procedur.
Przykład 3.
Działalność firmy XYZ ma charakter sezonowy, co oznacza, że w określonych miesiącach przynosi dochody znacznie wyższe niż w pozostałej części roku. W związku z tym pracodawca podjął decyzję, że w miesiącach zwiększonej koniunktury będzie dokonywał dodatkowych wpłat na PPK w wysokości maksymalnej 2,5% W miesiącach pozostałych dokonywałby rezygnacji z tych wpłat. Dokładne miesiące wpłat i ich wysokość zostały określone w regulaminie wynagradzania.
Ponadto wpłaty dodatkowe pracodawcy nie muszą być takiej samej wysokości dla wszystkich pracowników – mogą różnić się ze względu na przyjęte kryteria. Wszystkie ustalone zasady muszą zostać zapisane w regulaminie wynagradzania lub w układzie zbiorowym pracy, które obowiązują w danym zakładzie pracy.
Przykład 4.
Pracodawca XYZ zdecydował się na dokonywanie dodatkowych wpłat na PPK swoich pracowników. Wysokość wpłaty uzależnił jednak od stażu zatrudnienia pracownika w swojej firmie. Kryterium to zostało szczegółowo opisane w regulaminie wynagradzania, który obowiązuje w tym zakładzie pracy.
Przykład 5.
W zakładzie pracy XYZ, w którym pracownikami specjalistycznymi są w większości kobiety, postanowiono, że dodatkowe wpłaty na PPK będą wynosiły 2% dla kobiet i 1% dla mężczyzn – pracujących głównie jako pracownicy pomocniczy. Zapis ten jest jawnym naruszeniem zasad równego traktowania w zatrudnieniu, dlatego nie może zostać zastosowany. W przeciwnym razie zakład pracy naraża się na odpowiedzialność karną.
Stawki naliczania PPK można zmienić
To często zadawane pytanie, szczególnie przez pracodawców. Czy można dokonywać zmian w zadeklarowanej wysokości składki PPK? Odpowiedź brzmi: tak. Wynika to przede wszystkim z wyżej wymienionych przesłanek.
Obniżenie wpłaty podstawowej pracownika
Jak już zostało wspomniane, pracownik ma prawo do obniżenia wpłaty podstawowej z 2% do maksymalnie 0,5%, jeśli jego wynagrodzenie w danym miesiącu nie przekracza 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia. Należy jednak wiedzieć, kiedy faktycznie dochodzi do obniżenia tego wynagrodzenia.
Przykład 6.
Jan Kowalski zatrudniony jest na ¾ etatu i zarabia 2500 zł brutto (czyli poniżej 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia), ale w październiku dostał premię kwartalną w wysokości 1000 zł i tym samym przekroczył próg. Pomimo złożonej deklaracji obniżającej składkę podstawową do 0,5% pracodawca nalicza 2%. W kolejnych miesiącach, kiedy pracownik nie będzie otrzymywał premii, pracodawca naliczy 0,5%.
Bardzo istotne jest właściwe określenie podstawy składek społecznych (a tym samym podstawy do wpłat na PPK), jeśli w danym miesiącu pracownik był nieobecny w pracy z różnych przyczyn. Należy rozróżnić poniższe sytuacje:
- Pracownik z powodu usprawiedliwionej absencji otrzymuje wynagrodzenie poniżej poziomu 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia, ale w przeliczeniu na pełny miesiąc próg ten jest przekroczony (w umowie o pracę wysokość wynagrodzenia przekracza próg 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia) – pracodawca nalicza 2% wpłaty na PPK.
- Pracownik z powodu usprawiedliwionej absencji otrzymuje wynagrodzenie poniżej poziomu 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia oraz w przeliczeniu na pełny miesiąc próg ten jest nieprzekroczony (w umowie o pracę wysokość wynagrodzenia nie przekracza progu 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia) – pracodawca nalicza wysokość wpłaty zgodnie z deklaracją pracownika.
- Zleceniobiorca, który w umowie ma określone wynagrodzenie całościowej kwoty, z powodu usprawiedliwionej absencji (np. choroby) uzyskuje niższe wynagrodzenie – pracodawca uwzględnia wysokość wynagrodzenia określoną w umowie. (Zasada ta nie dotyczy zleceniobiorców z umową ze stawką godzinową, akordową lub prowizyjną).
Przykład 7.
Anna Kowalska jest zatrudniona na cały etat i zarabia 3200 zł brutto. We wrześniu przebywała na zwolnieniu lekarskim i jej wynagrodzenie wyniosło 2500 zł. Pracownica nie może skorzystać z możliwości obniżenia składki podstawowej do 0,5%, ponieważ jej wynagrodzenie w przeliczeniu na cały miesiąc przekracza wymagany próg 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia.
Zmiana wysokości wpłat dodatkowych
Zarówno pracodawca, jak i pracownik mogą dowolnie przystępować lub rezygnować z dokonywania wpłat dodatkowych do PPK. Jeśli chodzi o pracownika, to wystarczy jego deklaracja zgłoszeniowa. Natomiast pracodawca musi dokonać zmian w umowie o zarządzaniu PPK.
Szybkie zarządzanie wpłatami PPK w systemie wFirma.pl – deklaracje zgłoszeniowe
Zarządzanie zarówno wpłatami, jak i deklaracjami zgłoszeniami dotyczącymi zmian w wysokości wpłat na PPK może być uciążliwe, skomplikowane i bardzo czasochłonne, jeśli nie korzysta się z odpowiednich narzędzi. Jednym z najlepiej przygotowanych programów do zarządzania Pracowniczymi Planami Kapitałowymi jest system wFirma.pl. Korzystając z niego, każdą zmianę wysokości wpłat na PPK wystarczy wykonać tylko w dwóch krokach:
-
W zakładce KADRY » PRACOWNICY » Szczegóły pracownika » PPK » DODAJ » ZMIANA STAWKI PPK i uzupełnić lub zmienić/skorygować dane zadeklarowane przez pracownika.
-
Wygenerować deklarację zgłoszeniową START » PPK » DEKLARACJE ZGŁOSZENIOWE » DODAJ DEKLARACJĘ. Po zapisaniu deklaracji wystarczy wygenerować plik XML i przesłać go do odpowiedniego systemu firmy ubezpieczeniowej, z którą pracodawca ma podpisaną umowę o prowadzenie PPK.
Podsumowując, program daje uczestnikom dużą elastyczność w określeniu stawki naliczania PPK. W zależności od wysokości swojego wynagrodzenia pracownicy mogą obniżyć wpłaty lub zadeklarować wpłaty dodatkowe – podobnie jak pracodawcy, którzy mają prawo zmienić wysokość wpłat dodatkowych nawet okresowo. Kwoty odprowadzane co miesiąc z reguły będą niewielkie, jednak w skali roku uzbierana suma ma już swoje znaczenie, a po kilku latach oszczędności może stanowić spory zapas gotówki.
