Zakłady pracy zatrudniające co najmniej 250 osób od 1 lipca 2019 r. są zobowiązane stosować przepisy ustawy o pracowniczych planach kapitałowych (PPK). Takie same obowiązki mają pracodawcy zatrudniający od 50 do 250 osób od 1 stycznia 2020 r., a od 1 lipca 2020 r. obowiązek wdrożenia PPK czeka firmy zatrudniające od 20 do 50 osób. Sfera budżetowa oraz pozostałe firmy zatrudniające do 20 osób dołączą do programu od 1 stycznia 2021 r. Na jakich dokumentach ZUS powinna zostać umieszczona informacja o wpłatach do PPK? Przeczytaj nasz artykuł i poznaj szczegóły.
Obowiązki podmiotu zatrudniającego w zakresie PPK?
PPK, czyli pracownicze plany kapitałowe działają na podstawie Ustawy o pracowniczych planach kapitałowych. Założeniem PPK jest zwiększenie oszczędności Polaków poprzez systematyczne wpłaty podmiotu zatrudniającego (pracodawcy lub zleceniodawcy) oraz pracownika/zleceniobiorcy i państwa. Wpłaty dzielą się na:
- podstawowe (obowiązkowe) – finansowane przez osoby zatrudnione w wysokości 2% wynagrodzenia i 1,5% przez podmiot zatrudniający;
- dodatkowe (dobrowolne) – finansowane przez osoby zatrudnione w wysokości 2% i 2,5% przez podmiot zatrudniający.
Ze strony państwa oszczędzający w PPK mogą liczyć na jednorazową wpłatę (powitalną) w wysokości 250 zł oraz co roku po 240 zł przez cały okres oszczędzania.
W związku z wprowadzeniem PPK podmioty zatrudniające (zarówno pracodawcy, jak i zleceniodawcy) mają obowiązek:
- zawarcia umowy o zarządzanie i prowadzenie PPK – wybór instytucji finansowej powinien zostać dokonany w porozumieniu z działającymi w zakładzie organizacjami związkowymi lub jeżeli takie nie działają – z przedstawicielami pracowników;
- obliczania i dokonywania wpłat do PPK – w terminie wypłaty wynagrodzenia;
- poinformowania pracowników lub zleceniobiorców o zasadach oszczędzania w PPK – w szczególności o warunkach uczestnictwa, możliwości złożenia wniosku o przystąpieniu do PPK w przypadku uczestników w wieku między 55 lat a 70 lat czy możliwości rezygnacji z oszczędzania w PPK poprzez złożenie stosownego oświadczenia – w razie braku tego oświadczenia środki na PPK będą automatycznie przekazywane;
- zarządzania dokumentacją – w szczególności przyjmowania i weryfikowania oświadczeń uczestników PPK, deklaracji rezygnacji, wniosków o ponowne przystąpienie do PPK.
Za każdą osobę, która korzysta z programu PPK (nie złożyła rezygnacji) należy w dokumentach ZUS RCA wykazać kwotę finansowaną przez podmiot zatrudniający (pracodawcę lub zleceniodawcę) z własnych środków. Wpłaty te, zarówno podstawowa 1,5%, jak i dodatkowa 2,5%, są zwolnione ze składek ZUS, podlegają jednak opodatkowaniu podatkiem dochodowym.
Co to jest druk ZUS RCA?
Dokument ZUS RCA wypełnia płatnik zatrudniający pracowników lub inne osoby ubezpieczone. Wykazuje się w nim podstawy oraz składki na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne w podziale na poszczególne źródła finansowania składek. Do ZUS składa się cały komplet dokumentów rozliczeniowych, tzn. raport imienny ZUS RCA wraz z deklaracją rozliczeniową ZUS DRA.
Płatnik składek zobowiązany jest do naliczania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, które wynoszą:
- na ubezpieczenie emerytalne – 19,52% podstawy wymiaru finansowane jest w równych częściach przez ubezpieczonego i płatnika składek (tj. po 9,76%);
- na ubezpieczenia rentowe – 8% podstawy wymiaru od 1 lutego 2012 r.; finansowane w wysokości 1,50% przez ubezpieczonego i 6,50% przez płatnika składek;
- na ubezpieczenie chorobowe – 2,45% podstawy wymiaru finansowane jest w całości przez ubezpieczonego;
- na ubezpieczenie wypadkowe – 1,67% podstawy wymiaru – obowiązuje od 1 kwietnia 2018 r (od 1 stycznia 2003 r. wysokość stopy procentowej składek na ubezpieczenie wypadkowe ulega zróżnicowaniu);
- na ubezpieczenie zdrowotne – w wysokości 9% – finansowana w całości przez ubezpieczonego. Składka opłacana jest od przychodu pracownika, jaki osiągnął w trakcie miesiąca, pomniejszonego o kwoty składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe finansowane przez ubezpieczonego.
Informacja o wpłatach do PPK na druku ZUS RCA - jak wykazać?
W nowym raporcie zostało dodane nowe pole 28 w w bloku III.B oraz IV.B – „Kwota wpłaty w ramach pracowniczego planu kapitałowego finansowana przez płatnika składek”. W tym miejscu ujmowana powinna być informacja o wpłatach do PPK.
W tym polu płatnik składek wykazuje składkę na PPK finansowaną z własnych środków, czyli albo obowiązkową 1,5%, albo także dodatkową 2,5%. Razem maksymalnie 4%.
Zmiany w imiennym raporcie ZUS RCA (z dodanym nowym polem) weszły od 1 czerwca 2020 roku.
Jak wykazać wpłatę przekazaną do PPK w okresie od lipca 2019 do maja 2020 roku?
W okresie przejściowym, czyli od lipca 2019 r. do maja 2020 r., kwotę dotyczącą pracowniczego planu kapitałowego wykazywało się w raporcie ZUS RCA w bloku III.B. w polu 27. – „Kwota obniżenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu opłacania składki w ramach pracowniczego programu emerytalnego”.
Jeśli za ubezpieczonych odprowadzało się składki na PPE (Pracowniczy Program Emerytalny), to w okresie przejściowym składki na PPE i PPK podaje się w łącznej kwocie i wykazuje w polu 27.
Nie będzie potrzeby korygowania dokumentów rozliczeniowych wstecz. Obecnie na bieżąco w nowym polu 28 będzie trzeba wykazać kwotę na PPK. Natomiast w polu 27 pracodawcy wykazują wysokość składek wniesionych do Pracowniczych Programów Emerytalnych.
Jak obliczyć podstawę wpłat do PPK?
Zgodnie art. 2 ust.1 pkt. 40 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych wynagrodzenie, od którego odprowadza się składki do PPK stanowi podstawa wymiaru „składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe uczestnika PPK, o której mowa w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 tej ustawy, oraz z wyłączeniem podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopie wychowawczym oraz pobierających zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego”.
Zatem do wynagrodzenia, od którego nalicza się wysokość składki do PPK wlicza się wszystkie te elementy, od których nalicza się składki ZUS. Nie będzie można naliczać składek PPK od przychodów uzyskanych między innymi z:
- nagrody jubileuszowej;
- odprawy emerytalno-rentowej;
- odszkodowania z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę;
- ekwiwalentu za pranie odzieży.
Od 1 czerwca 2020 roku weszły w życie nowe formularze ZUS RCA, na których trzeba wykazywać wpłaty dokonywane przez podmiot zatrudniający na PPK. Mimo że środki te nie stanowią przychodu, od którego należy opłacić składki na ubezpieczenie społeczne to jednak muszą się na deklaracji RCA znaleźć. Należy pamiętać, że wpłaty do PPK wykonywane przez pracodawcę lub zleceniodawcę stanowią przychód, od którego należy zapłacić podatek dochodowy.
