Kryptowaluty stały się obecnie tak popularnym środkiem płatniczym, że coraz więcej zobowiązań jest regulowanych właśnie poprzez wirtualną walutę. Z tego też względu w naszym artykule zastanowimy się, w jaki sposób podatnik otrzymujący wynagrodzenie w kryptowalucie powinien je potraktować na gruncie prawa podatkowego. Przeczytaj i sprawdź, jak wygląda rozliczenie zapłaty w kryptowalucie!
Przychód powstały u przedsiębiorcy
Nasza analiza opierać się będzie na stanie faktycznym, w którym to przedsiębiorca otrzymuje za wykonaną usługę zapłatę w postaci kryptowaluty.
Zastanówmy się zatem, w jaki sposób podmiot prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą rozpoznaje przychód podatkowy.
Stosownie do treści art. 14 ust. 1 ustawy PIT za przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.
Na mocy art. 14 ust. 1c ww. ustawy za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 1, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 1e, 1h–1j i 1n–1p, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:
- wystawienia faktury albo
- uregulowania należności.
W myśl ww. przepisu przychód podatkowy dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych powstaje w dniu wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi. Wyjątek od tej zasady stanowi:
- wystawienie faktury przed datą wydania rzeczy, zbycia prawa lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi – datą powstania przychodu będzie w tym przypadku dzień wystawienia faktury;
- uregulowanie należności przed wydaniem rzeczy, zbyciem prawa lub wykonania usługi albo częściowym wykonaniem usługi – datą powstania przychodu będzie w tym przypadku dzień otrzymania należności.
Z powyższych przepisów wynika, że co do zasady powstanie przychodu następuje w dniu zaistnienia zdarzeń wskazanych w ww. art. 14 ust. 1c ww. ustawy, a jeżeli wystąpią one po dniu wystawienia faktury czy po dniu dokonania zapłaty należności, o momencie powstania przychodu decydują te dni, a nie fakt zaistnienia konkretnego zdarzenia.
Biorąc powyższe pod uwagę, należy zatem wskazać, że przedstawione regulacje będą miały zastosowanie również do sytuacji, gdy podatnik wykonuje usługę, za którą otrzymuje płatność w formie kryptowalut.
Tak też do sprawy podchodzą organy podatkowe, czego przykładem jest treść interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z 10 kwietnia 2018 roku (nr 0112-KDIL3-1.4011.161.2018.1.AN), gdzie możemy przeczytać, że skoro podatnik prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą zamierza wprowadzić możliwość płatność za usługę kryptowalutami, to datę powstania przychodu dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych należy określić zgodnie z cytowanym powyżej art. 14 ust. 1c ustawy. Zatem datą powstania przychodu jest moment faktycznego zaistnienia transakcji, tj. kiedy klient wykonuje płatność na wirtualny portfel przedsiębiorcy.
Rozliczenie zapłaty w kryptowalucie
Kolejna kwestia wymagająca wyjaśnienia to sposób rozliczenia przez przedsiębiorcę sprzedaży otrzymanej wirtualnej waluty.
Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 11 ustawy PIT za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z odpłatnego zbycia waluty wirtualnej.
W myśl natomiast art. 17 ust. 1g ustawy PIT przepis ust. 1 pkt 11 stosuje się również do przychodów uzyskanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, z wyjątkiem działalności, o której mowa w art. 2 ust. 1 pkt 12 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, zaliczanej do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej.
W konsekwencji przychodem z działalności gospodarczej jest wyłącznie działalność polegająca na świadczeniu usług w zakresie:
- wymiany pomiędzy walutami wirtualnymi i środkami płatniczymi;
- wymiany pomiędzy walutami wirtualnymi;
- pośrednictwa w wymianie, o której mowa w lit. a lub b;
- prowadzenia rachunków, o których mowa w ust. 2 pkt 17 lit. e.
Natomiast działalność w zakresie sprzedaży wirtualnych walut nawet w sytuacji, gdy jest prowadzona w ramach działalności gospodarczej, nie zalicza się do przychodów z działalności gospodarczej, lecz do przychodów z kapitałów pieniężnych, które są opodatkowane 19-procentowym podatkiem oraz podlegają rozliczeniu w PIT-38.
W przypadku przychodów z kapitałów pieniężnych nie ma miesięcznych zaliczek na podatek.
W konsekwencji sprzedaż otrzymanych jako wynagrodzenie wirtualnych walut nie stanowi przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej. Jest to przychód z kapitałów pieniężnych, który rozlicza się jako osobne źródło przychodów. Przedsiębiorca nie ujmuje tego rodzaju zdarzenia w księgach podatkowych prowadzonej działalności gospodarczej.
Powyższe potwierdza również treść interpretacji Dyrektora KIS z 13 listopada 2019 roku (nr 0115-KDIT2-1.4011.325.2019.3.MN). W piśmie możemy przeczytać, że przychody z obrotu walutami wirtualnymi stanowią przychód z kapitałów pieniężnych w myśl art. 17 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Powyższą zasadę stosuje się również do przychodów uzyskanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, z wyjątkiem działalności, o której mowa w art. 2 ust. 1 pkt 12 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, zaliczanej do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej.
Końcowo należy również zwrócić uwagę na regulację zawartą w art. 14 ust. 2e ustawy PIT, gdzie wskazano, że w przypadku, gdy podatnik przez wykonanie świadczenia niepieniężnego reguluje w całości lub w części zobowiązanie, w tym z tytułu zaciągniętej pożyczki (kredytu), przychodem takiego podatnika jest wysokość zobowiązania uregulowanego w następstwie takiego świadczenia. Jeżeli jednak wartość rynkowa świadczenia niepieniężnego jest wyższa niż wysokość zobowiązania uregulowanego tym świadczeniem, przychód ten określa się w wysokości wartości rynkowej świadczenia niepieniężnego.
To oznacza, że podmiot regulujący płatność w kryptowalucie jest zobowiązany do rozpoznania z tego tytułu przychodu podatkowego.
W świetle przedstawionych regulacji możemy stwierdzić, że okoliczność otrzymania zapłaty w kryptowalucie wywołuje wielorakie skutki podatkowe w postaci konieczności rozpoznania przychodu w działalności gospodarczej, konieczności zapłaty 19% podatku w przypadku sprzedaży tak otrzymanych wirtualnych walut oraz konieczności rozpoznania przychodu po stronie nabywcy regulującego płatność w wirtualnej walucie.
