Zasady przeliczenia kwot wyrażonych w walucie obcej na złote budzą wiele wątpliwości wśród przedsiębiorców. W artykule omówiony został kurs walut przy międzynarodowej usłudze transportowej na gruncie podatku VAT.
Zasady przeliczania kwot wyrażonych w walucie obcej na złote
Zasady, na jakich dla celów VAT dokonuje się przeliczenia kwot wyrażonych w walucie obcej na złote, zawarto w ustawie o podatku od towarów i usług. Zgodnie z art. 31a ust. 1 tej ustawy w przypadku gdy kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania są określone w walucie obcej, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego. Podatnik może wybrać sposób przeliczania tych kwot na złote według ostatniego kursu wymiany opublikowanego przez Europejski Bank Centralny na ostatni dzień poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego; w takim przypadku waluty inne niż euro przelicza się z zastosowaniem kursu wymiany każdej z nich względem euro.
Natomiast na mocy art. 31a ust. 2 ustawy o VAT w przypadku gdy podatnik wystawia fakturę przed powstaniem obowiązku podatkowego, a kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania są określone na tej fakturze w walucie obcej, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktury. Przepis ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.
Dodatkowo podatnik może wybrać sposób przeliczania tych kwot na złote według ostatniego kursu wymiany opublikowanego przez Europejski Bank Centralny na ostatni dzień poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego lub w razie gdy faktura wystawiana jest przed powstaniem obowiązku podatkowego, podatnik również może wybrać sposób przeliczania tych kwot na złote według ostatniego kursu wymiany opublikowanego przez Europejski Bank Centralny na ostatni dzień poprzedzający dzień wystawienia faktury. W celu zastosowania odpowiedniego kursu waluty należy zatem ustalić dzień powstania obowiązku podatkowego w VAT.
Transport międzynarodowy a obowiązek podatkowy w VAT
Obowiązek podatkowy w VAT co do zasady powstaje z chwilą dokonania dostawy lub wykonania usługi, przy czym, jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, to wtedy obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty. Zgodnie bowiem z art. 19a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług obowiązek podatkowy (poza pewnymi nieistotnymi w tym przypadku wyjątkami) powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, natomiast na mocy art. 19a ust. 8 tej ustawy, jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty (również poza pewnymi nieistotnymi w tym przypadku wyjątkami).
W celu ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego w VAT w zakresie usługi transportowej należy określić chwilę wykonania tej usługi. Trzeba przy tym pamiętać, że jeżeli przed wykonaniem usługi podatnik otrzyma całość lub część zapłaty w szczególności przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, w odniesieniu do tej otrzymanej kwoty, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania wpłaty.
Kurs walut przy międzynarodowej usłudze transportowej
Uwzględniając informacje przedstawione powyżej, możemy podsumować, że dla potrzeb podatku VAT przeliczenia na złote kwot wyrażonych w walucie obcej na fakturze dokumentującej wykonanie usługi transportowej międzynarodowej dokonuje się:
- według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego, czyli dzień wykonania usługi (z uwzględnieniem, że jeżeli przed wykonaniem usługi podatnik otrzyma całość lub część zapłaty, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania wpłaty w odniesieniu do tej otrzymanej kwoty), albo
- według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktury – w razie gdy podatnik wystawia fakturę przed powstaniem obowiązku.
Dodatkowo podatnik może wybrać sposób przeliczania kwot wyrażonych w walucie obcej na złote według ostatniego kursu wymiany opublikowanego przez Europejski Bank Centralny.
Przykład 1.
Pani Aneta w ramach prowadzonej działalności gospodarczej świadczy usługi handlu międzynarodowego, a faktury za wykonane usługi wystawia w euro. Zgodnie z zawieranymi z kontrahentami umowami zapłata za usługi transportu następuje na firmowy rachunek walutowy po otrzymaniu faktury. Termin płatności to 30 dni od dnia wystawienia faktury. Pani Aneta wykonała usługę transportową międzynarodową 4 grudnia 2023 roku, a fakturę na kwotę 6000 euro wystawia 6 grudnia 2023 roku. Według jakiego kursu pani Aneta powinna dokonać przeliczenia dla celów VAT na złote kwot wyrażonych w walucie obcej na fakturze dokumentującej wykonanie usługi transportowej międzynarodowej?
Pani Aneta w celu przeliczenia dla celów VAT kwot wyrażonych w walucie obcej na złote powinna zastosować przepis art. 31a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Przeliczenia na złote należy dokonać według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego, czyli dzień wykonania usługi (4 grudnia 2023 roku). Pani Aneta stosuje więc kurs średni euro ogłoszony przez NBP z 1 grudnia 2023 roku.
Obliczenia na podstawie Tabeli kursów nr 233/A/NBP/2023 z 1 grudnia 2023 roku:
6000 EUR × 4,3494 EUR/PLN = 26 096,40 PLN
