Aktualna treść przepisów wyznacza zarówno dobrowolny zakres stosowania mechanizmu podzielonej płatności, jak i przypadki, gdy jego użycie ma charakter obligatoryjny. W kontekście tak zbudowanych przepisów warto przeanalizować, czy popularne na rynku usługi programistyczne mieszczą się w zakresie mechanizmu podzielonej płatności. Mechanizm podzielonej płatności a usługi programistyczne - wszystko, co powinieneś wiedzieć.
Czym jest mechanizm podzielonej płatności?
W dużym uproszczeniu w przypadku mechanizmu podzielonej płatności kwota wynagrodzenia brutto zostaje „rozbita” na 2 elementy, gdzie kwota netto przekazywana jest na rachunek bankowy przedsiębiorcy, natomiast kwota podatku VAT wędruje na specjalny dedykowany rachunek VAT.
Z rachunku VAT sprzedawca nie może korzystać w sposób swobodny i zasadniczo zgromadzone tam środki służą do regulowania zobowiązań względem fiskusa.
Reguła ogólna wyrażona w art. 108a ust. 1 ustawy o VAT wskazuje, że podatnicy mogą stosować mechanizm podzielonej płatności. Oznacza to, że jest to forma dobrowolna.
Jednakże równocześnie musimy mieć na uwadze, że w zakresie pewnych obszarów „wrażliwych” ustawodawca zdecydował się na obligatoryjną formę rozliczenia poprzez MPP.
Informacje na ten temat znajdziemy w art. 108a ust. 1a ustawy o VAT, gdzie podano, że przy dokonywaniu płatności za nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, udokumentowane fakturą, w której kwota należności ogółem przekracza kwotę 15 000 zł lub jej równowartość wyrażoną w walucie obcej, podatnicy są obowiązani zastosować mechanizm podzielonej płatności. Do przeliczania na złote kwot wyrażonych w walucie obcej stosuje się zasady przeliczania kwot stosowane w celu określenia podstawy opodatkowania.
W takiej sytuacji podatnik ma obowiązek wystawienia faktury z adnotacją „mechanizm podzielonej płatności”.
- Z powołanych uregulowań wynika, że obowiązek wystawiania faktur z adnotacją „mechanizm podzielonej płatności” będzie istnieć, jeżeli łącznie spełnione będą 3 warunki, tj. faktura:
- będzie wystawiana na kwotę należności ogółem (kwotę brutto) przekraczającą 15 000 zł lub jej równowartość wyrażoną w walucie obcej;
- będzie dokumentować dostawę towarów lub świadczenie usług, o których mowa w załączniku nr 15 do ustawy;
- czynności będą dokonywane na rzecz podatnika.
Konsekwencje niezastosowania mechanizmu podzielonej płatności
W zakresie tych przypadków, gdzie stosowanie MPP ma charakter obowiązkowy, należy koniecznie wskazać na ewentualne konsekwencje grożące za niezastosowanie tego mechanizmu.
W tym miejscu trzeba zaznaczyć, że konsekwencje mogą wystąpić zarówno po stronie nabywcy, jak i sprzedawcy.
Jeżeli chodzi o kupującego, to zgodnie z art. 108a ust. 7 ustawy o VAT w przypadku stwierdzenia, że podatnik dokonał płatności z naruszeniem MPP, naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30% kwoty podatku przypadającej na nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, wykazane na fakturze, której dotyczy płatność. W stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe, dodatkowego zobowiązania podatkowego się nie ustala.
Powyższego przepisu nie stosuje się w przypadku gdy sprzedawca towarów lub usług rozliczył całą kwotę podatku wynikającą z faktury.
Przykład 1.
Podatnik wykonał usługę wymienioną w załączniku nr 15 do ustawy na rzecz innego podatnika o wartości netto 20 000 zł – podatek VAT 4600 zł. Sprzedawca wystawił fakturę z adnotacją „mechanizm podzielonej płatności”. Nabywca w momencie dokonywania zapłaty nie zastosował MPP i przelał sprzedawcy całą kwotę należności na jego rachunek firmowy. W takich okolicznościach naczelnik US może wymierzyć nabywcy dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 1380 zł (30% kwoty podatku należnego). Dodatkowe zobowiązanie nie wystąpi, jeżeli sprzedawca zapłaci należny VAT do urzędu skarbowego.
Skutki podatkowe z perspektywy sprzedawcy związane są przede wszystkim z nieprawidłowym wystawieniem faktury bez adnotacji „mechanizm podzielonej płatności”.
Zgodnie z art. 106e ust. 12-13 ustawy o VAT w przypadku stwierdzenia, że podatnik wystawił fakturę bez ww. adnotacji, naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30% kwoty podatku przypadającej na dostawę towarów lub świadczenie usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy, wykazanej na tej fakturze. W stosunku do osób fizycznych, które ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe, dodatkowego zobowiązania podatkowego się nie ustala.
Sankcja nie ma zastosowania, jeżeli zapłata kwoty odpowiadającej kwocie podatku przypadającej na dostawę towarów lub świadczenie usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy, wykazanej na fakturze, została dokonana z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności.
To oznacza, że sprzedawca nie poniesie negatywnych konsekwencji, jeżeli pomimo braku właściwej adnotacji na fakturze zapłata i tak zostanie dokonana poprzez mechanizm podzielonej płatności.
Mechanizm podzielonej płatności a usługi programistyczne
Przechodząc natomiast do odpowiedzi na zagadnienie poruszone we wstępie, należy przede wszystkim dokonać analizy treści załącznika nr 15 do ustawy o VAT.
Analiza treści załącznika prowadzi do wniosku, że w zakresie branży informatycznej wymieniono tam jedynie następujące towary:
- ex 58.29.11.0 Pakiety oprogramowania systemów operacyjnych – wyłącznie dyski SSD,
- ex 58.29.29.0 Pakiety pozostałego oprogramowania użytkowego – wyłącznie dyski SSD.
Trzeba jednak podkreślić, że dotyczy to wyłącznie towarów. Natomiast w załączniku nie określono żadnych usług informatycznych.
Mechanizm podzielonej płatności uregulowany w ustawie o VAT wiąże się z określonymi obowiązkami nałożonymi na kontrahentów. Niedopełnienie tych obowiązków obwarowane jest natomiast sankcjami podatkowymi. Jednakże podmioty świadczące usługi informatyczne stosują mechanizm podzielonej płatności na zasadzie dobrowolności.
