Od listopada 2019 roku polskich przedsiębiorców obowiązują przepisy związane z mechanizmem podzielonej płatności, czyli tzw. split payment. Na skutek tego w transakcjach, w których podzielona płatność jest obowiązkowa należy dokonywać zapłaty za nabywaną usługę lub towar z wykorzystaniem specjalnego komunikatu przelewu. Jednak jak postąpić, w przypadku, gdy występuje kompensata należności wzajemnych między kontrahentami? Czy mechanizm podzielonej płatności wyklucza możliwość rozliczenia kompensatą wzajemnych należności?
Mechanizm podzielonej płatności - na czym polega?
Podzielona płatność jest sposobem regulowania zobowiązań między przedsiębiorcami (B2B), gdzie zapłata dokonywana jest z wykorzystaniem specjalnego komunikatu przelewu. Dzięki jego zastosowaniu kwota VAT z faktury trafia na rachunek VAT odbiorcy a kwota netto na przypisany do niego rachunek rozliczeniowy.
Mechanizm podzielonej płatności należy stosować obowiązkowo w transakcjach krajowych, gdy spełnione są łącznie warunki:
- transakcja została zawarta pomiędzy podatnikami (B2B), niezależnie czy nabywcą jest podatnik VAT czynny czy zwolniony,
- co najmniej jedna pozycja z faktury dotyczy towarów lub usług wymienionych w załączniku 15 do ustawy o VAT (wobec nich przed 1 listopada 2019 r. miało zastosowanie krajowe odwrotne obciążenie),
- wartość brutto z faktury wynosi powyżej 15 tys. zł.
Przy spełnieniu powyższych warunków sprzedawca ma obowiązek wystawić fakturę z dodatkową adnotacją “mechanizm podzielonej płatności”, natomiast nabywca musi dokonać zapłaty z wykorzystaniem komunikatu przelewu do obsługi podzielonej płatności.
Kompensata należności a mechanizm podzielonej płatności
Zastosowanie w transakcji obowiązkowej podzielonej płatności nie wyklucza regulowania wzajemnych zobowiązań poprzez potrącenie, czyli kompensatę. Wskazuje na to art. 108a ust. 1d ustawy o VAT, w którym zawarto:
“W przypadku dokonania potrącenia, o którym mowa w art. 498 Kodeksu cywilnego, przepisów ust. 1a i 1b nie stosuje się w zakresie, w jakim kwoty należności są potrącane.”
Powyższe oznacza, że jeżeli mechanizm podzielonej płatności jest obowiązkowy w danej transakcji możliwe jest rozliczenie zobowiązania poprzez kompensatę, w kwocie w jakiej będzie zrealizowana kompensata. W sytuacji, gdy tylko część płatności z faktury jest realizowana kompensatą, pozostałą jej część należy uregulować poprzez podzieloną płatność, czyli z wykorzystaniem komunikatu przelewu dzielącego kwotę VAT i kwotę netto z faktury odpowiednio na rachunek VAT sprzedawcy oraz jego rachunek rozliczeniowy.
