Split payment, inaczej mechanizm podzielonej płatności zaczął obowiązywać od 1 lipca 2018 roku. Podlegają mu wszyscy przedsiębiorcy, którym banki lub SKOK-i utworzyły rachunek VAT w ramach posiadanego konta rozliczeniowego. Aby skorzystać z podzielonej płatności, należy zastosować stworzony do tego celu komunikat przelewu przeznaczony specjalnie do tego mechanizmu, udostępniony przedsiębiorcy przez bank lub SKOK, w którym posiada konto firmowe. W jakim celu został utworzony i do czego służy rachunek VAT? Wyjaśniamy!
Rachunek VAT utworzony przez bank lub SKOK
Do 30 czerwca 2018 r. banki i SKOK-i były zobowiązane nowelizacją ustawy Prawo bankowe do utworzenia dla przedsiębiorców dodatkowego rachunku VAT w ramach posiadanego przez nich rachunku podstawowego. Banki otwierają rachunki VAT dla przedsiębiorców posiadających konta rozliczeniowe. Natomiast nie są tworzone rachunki VAT do rachunków typu ROR (rachunek rozliczeniowo-oszczędnościowy) posiadanych przez osoby prywatne. Jeżeli przedsiębiorca posiada więcej niż jeden rachunek rozliczeniowy, to do każdego z nich jest tworzony rachunek VAT.
Co ciekawe, rachunek VAT nie jest otwierany wyłącznie dla podatników VAT. Podatnik zwolniony z VAT także ma możliwość dokonania przelewu z wykorzystaniem komunikatu przelewu stosowanego w mechanizmie podzielonej płatności, gdy dokonuje płatności do kontrahenta będącego podatnikiem VAT.
Czym jest mechanizm podzielonej płatności?
Zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności tłumaczy art. 108a ust. 2 ustawy o VAT– polega na tym, że zapłata całości lub części kwoty podatku VAT wynikająca z otrzymanej od kontrahenta faktury trafia na jego rachunek VAT. Natomiast wartość netto w całości lub części kwoty z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek podstawowy kontrahenta, do którego prowadzony jest rachunek VAT albo też jest rozliczana w inny sposób.
Decyzję o przelewie środków z wykorzystaniem rachunku VAT podejmuje nabywca. Co ważne, obecnie stosowanie mechanizmu podzielonej płatności jest dobrowolne. Jednak od przyszłego roku stopniowo mechanizm ma być obowiązkowy w kolejnych branżach. W pierwszej turze według projektu split payment będzie obowiązkowy dla branż objętych odwrotnym obciążeniem, co głównie dotyczy branży budowlanej. Jednak na ostateczną decyzję należy jeszcze poczekać aż do zatwierdzenia zmian.
Do czego służy rachunek VAT?
Środki zgromadzone na rachunku VAT będą cały czas w posiadaniu podatnika. Jednak nie będzie miał on możliwości dowolnego dysponowania nimi. Zgodnie z przepisami posiadane środki na rachunku VAT będą mogły być wykorzystanie na konkretne cele określone w art. 62b ust. 1 i 2 ustawy Prawo bankowe. Z rachunku VAT przedsiębiorcy mogą korzystać w celach związanych z podatkiem VAT, w tym głównie:
- zapłata zobowiązań w kwocie VAT z transakcji zawartych z dostawcami, nabywając towary lub usługi, co będzie dokonywane przy użyciu odpowiedniego komunikatu przelewu;
- gromadzenie należności VAT otrzymanych od kontrahentów;
- zapłata zobowiązań podatkowych z tytułu VAT, w tym zobowiązania wynikające z deklaracji VAT, odsetki za zwłokę i sankcje podatkowe z tytułu podatku VAT;
- przekazanie środków zgromadzonych na rachunku VAT na inny rachunek VAT w tym samym banku posiadacza rachunku.
Dodatkowo przedsiębiorca ma możliwość uzyskania zwrotu środków zgromadzonych na rachunku VAT, składając wniosek do naczelnika urzędu skarbowego, któremu podlega. Naczelnik urzędu skarbowego jest zobowiązany na wydanie decyzji w terminie 60 dni, licząc od dnia otrzymania wniosku. W postanowieniu naczelnik określa stanowisko do złożonej sprawy - przyznanie lub odmowę zwrotu środków zgromadzonych na rachunku VAT. Jeżeli wyda decyzję o zwrocie, to określa wysokość środków, jaka ma zostać przekazana podatnikowi. Odmowna decyzja zwrotu środków zgromadzonych na rachunku VAT może być przyczyną np. posiadania zaległości podatkowych z tytułu VAT lub gdy zachodzi obawa, że podatnik nie zapłaci bieżących lub przyszłych zobowiązań z tytułu VAT.
Do czego nie można wykorzystać środków zgromadzonych na rachunku VAT?
Rachunek VAT nie może służyć podatnikowi jednak do swobodnego przelewania lub wypłacania środków na nim zgromadzonych. Dysponowanie środkami z rachunku VAT ma być ściśle związane z podatkiem VAT. Podsumowując więc, rachunek VAT nie może być przede wszystkim wykorzystywany do:
- regulowania należności z tytułu innych podatków niż podatek VAT,
- zapłaty wartości przewyższającej kwotę VAT wynikającą z faktury za nabycie towarów lub usług (z rachunku VAT można zapłacić tylko kwotę VAT wynikającą z faktury),
- zapłaty dla kontrahentów zwolnionych z VAT.
Jeżeli przedsiębiorca dokona przelewu z wykorzystaniem komunikatu przelewu stosowanego w mechanizmie podzielonej płatności, na cel inny niż możliwy, wskazany w ustawie Prawo bankowe art. 62b, to przelew “odbije się” od konta kontrahenta, do którego został zlecony i wróci z powrotem na konto przedsiębiorcy. Wskazane w takim przelewie środki w części określonej kwoty VAT zostaną zgromadzone na rachunku VAT przedsiębiorcy nawet w przypadku, gdy pierwotnie pochodziły z rachunku podstawowego.
