Przedsiębiorca dokonujący sprzedaży na targowiskach może być zobligowany do ponoszenia ciężaru opłaty targowej w danej gminie. W naszym dzisiejszym artykule zastanowimy się, jak wygląda opłata targowa w sytuacji, gdy przedsiębiorca prowadzi sprzedaż w kilku punktach naraz.
Zasady ustalania opłaty targowej
Opłata targowa jest zobowiązaniem podatkowym uregulowanym w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych.
Zgodnie z art. 15 tejże ustawy rada gminy może wprowadzić opłatę targową. Opłatę targową pobiera się od osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, dokonujących sprzedaży na targowiskach.
Targowiskami są wszelkie miejsca, w których jest prowadzona sprzedaż, przy czym opłacie targowej nie podlega sprzedaż dokonywana w budynkach lub w ich częściach.
Opłatę targową pobiera się niezależnie od należności przewidzianych w odrębnych przepisach za korzystanie z urządzeń targowych oraz za inne usługi świadczone przez prowadzącego targowisko.
Ponadto przepisy przewidują również przypadki, w których podatnik jest zwolniony od opłaty targowej. Zgodnie z art. 16 ww. ustawy zwalnia się od opłaty targowej:
- osoby i jednostki wymienione w art. 15 ust. 1, które są podatnikami podatku od nieruchomości w związku z przedmiotami opodatkowania położonymi na targowiskach,
- rolników i ich domowników prowadzących w piątki i soboty handel w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy o ułatwieniach w prowadzeniu handlu w piątki i soboty przez rolników i ich domowników.
Definicja targowiska
Z uwagi na fakt, że przedmiotem opodatkowania opłatą targową jest sprzedaż dokonywana na targowiskach, należy przyjrzeć się bliżej temu pojęciu.
Obowiązek uiszczenia opłaty targowej powstaje z mocy prawa z chwilą faktycznego podjęcia czynności handlowych zmierzających do dokonania sprzedaży. Bez znaczenia jest tutaj skutek.
Opłatę targową pobiera się z tytułu dokonywania sprzedaży zarówno w miejscu specjalnie do tego wyznaczonym, jak i w każdym innym miejscu (z wyjątkiem budynków i ich części), np. na chodniku czy placu. Nie ma znaczenia dla realizacji opłaty targowej to, czy sprzedaż jest dokonywana w miejscu publicznym, czy na terenie prywatnym. Opłata targowa może być więc pobrana od osoby fizycznej nawet wtedy, gdy sprzedaż w tym miejscu może być wyraźnie zakazana. Dla potrzeb nałożenia obowiązku zapłaty opłaty targowej lokalizacja dokonywanej sprzedaży musi zostać zweryfikowana jedynie ze względu na kryterium prowadzenia sprzedaży w budynku lub w jego części.
Z uwagi na to, że przywołany przepis mówi wyraźnie o „dokonywaniu sprzedaży”, należy przyjąć, że opłaty targowej nie można pobierać od każdej czynności prowadzonej na targowisku. Jedynie zawieranie umów sprzedaży w rozumieniu art. 535 kc i czynności zmierzające do ich zawarcia nakładają na podmioty wykonujące te czynności obowiązek uiszczenia opłaty. Sprzedaż w takim przypadku obejmuje wszelkie czynności podejmowane w celu dokonania sprzedaży, a w szczególności oferowanie produktów, rozpakowanie i składowanie na stoisku, oczekiwanie na kontrahentów.
To zatem powoduje, że konieczne staje się odróżnienie dokonywania sprzedaży od czynności świadczenia usług np. usług gastronomicznych.
Z punktu opodatkowania opłatą targową zasadnicze znaczenie ma ustalenie, czy sprzedaż ma charakter samoistny – sprzedaż gotowego produktu, czy też charakter niesamoistny – jest etapem końcowym usługi gastronomicznej, której towarzyszą przygotowanie posiłku, jego podanie. W sytuacji, gdy dodatkowe czynności związane z przygotowaniem i podaniem posiłku nie zachodzą, należy przyjąć, że sprzedaż ma charakter samoistny, a w konsekwencji dokonywanie takich czynności podlega opłacie targowej.
Jak możemy przeczytać w wyroku WSA w Szczecinie z 13 grudnia 2018 roku (I SA/Sz 702/18), usługi gastronomiczne w swoim zakresie obejmują także zawieranie umów sprzedaży, gdyż sprzedawca ostatecznie przenosi na nabywcę własność posiłku i mu ten posiłek wydaje, a nabywca odbiera posiłek i płaci cenę. Jednak usługa gastronomiczna zawiera w sobie także przygotowanie posiłku i jego podanie. Innymi słowy, usługa gastronomiczna jest pojęciem zakresowo szerszym od sprzedaży i składa się z wielu czynności, w skład których wchodzi także sprzedaż.
W konsekwencji podmioty świadczące wyłącznie usługi gastronomiczne nie podlegają opłacie targowej.
Opłata targowa w przypadku dokonywania sprzedaży w kilku miejscach
W kontekście przedstawionych regulacji pojawia się zatem pytanie, co w przypadku gdy przedsiębiorca dokonuje sprzedaży na kilku targowiskach w danej gminie. Czy w takich okolicznościach powinien opłacać 1 opłatę targową, czy też od każdego punktu sprzedaży?
Przepisy ustawy o podatkach i opłatach lokalnych nie dają jednoznacznej odpowiedzi na tak postawione pytanie. Również w doktrynie można spotkać się z różnymi stanowiskami.
W wyroku WSA w Gliwicach z 21 listopada 2017 roku (I SA/Gl 883/17) czytamy, że opłata targowa dotyczy 1 „stanowiska” sprzedaży. Oznacza to, że jeżeli dany podmiot dysponuje np. 2 przyczepami, to stawka opłaty targowej ulega zwielokrotnieniu.
Podobnie też w wyroku NSA z 12 kwietnia 2022 roku (III FSK 155/21) sąd wskazał, że obowiązek uiszczenia opłaty targowej powstaje z mocy prawa z chwilą faktycznego podjęcia czynności handlowych zmierzających do dokonania sprzedaży (niezależnie od skutku) w każdym miejscu danej gminy, przy czym realizacja tego ustawowego obowiązku następuje w razie zażądania jej uiszczenia przez inkasenta, i z tą też chwilą następuje określenie osoby zobowiązanej do zapłaty określonego już zobowiązania z tytułu opłaty targowej przewidzianej uchwałą rady gminy.
Tymczasem w komentarzu do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (R. Dowgier, L. Etel, G. Liszewski, B. Pahl) czytamy: „Powyższe oznacza, że posiadanie przez jednego przedsiębiorcę kilku stoisk uzasadnia pobór tylko jednej opłaty targowej. Opłata dotyczy wszak podmiotów dokonujących sprzedaży, a nie stanowisk sprzedaży czy liczby zawartych umów. Ten fakt powinny wziąć pod uwagę rady gmin na etapie podejmowania uchwał w sprawie zasad ustalania i poboru opłaty targowej”.
Reasumując, obecnie obserwujemy pewne rozbieżności, jeżeli chodzi o sposób interpretacji przypadku, w którym dany podmiot prowadzi kilka punktów sprzedaży w danej gminie. Można bowiem spotkać się zarówno ze stanowiskiem broniącym tezy o jednorazowym podatku, jak i ze stanowiskiem wskazującym, że opłata targowa powinna być pobierana od każdego punktu sprzedaży.
