Opłata targowa zaliczana jest do opłat lokalnych, czyli danin publicznych o charakterze pozapodatkowym – wpływy z tego tytułu stanowią dochód gmin. Opłaty lokalne są świadczeniami pieniężnymi, przymusowymi i bezzwrotnymi. Kiedy należy uiścić opłatę targową?
Kiedy pobierana jest opłata targowa?
Opłatę targową może wprowadzić rada gminy. Opłata ta pobierana jest od osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, sprzedających na targowiskach na obszarze danej gminy – poza budynkami lub w ich częściach. Opłata targowa nie jest ona pobierana w przypadku posiadania na targowisku obiektów, za które uiszczany jest podatek od nieruchomości.
Rada gminy w uchwale określa zasady ustalania i poboru oraz terminy płatności i wysokość stawek opłat lokalnych, w tym także opłaty targowej. Określając stawkę opłaty targowej, rada gminy musi mieć na uwadze jej górną granicę.
Maksymalne stawki są corocznie waloryzowane przez ministra finansów i ogłaszane w drodze obwieszczenia na podstawie art. 20 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Wysokość opłaty targowej w 2022 roku nie mogła przekroczyć limitu wynoszącego 852,75 zł dziennie, a w 2023 roku nie może przekroczyć limitu 953,38 zł dziennie.
Opłata targowa pobierana jest bez względu na należności przewidziane w odrębnych przepisach za korzystanie z urządzeń targowych oraz za inne usługi świadczone przez prowadzącego targowisko (art. 15 ust. 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych).
Na podstawie art. 16 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych zwalnia się od opłaty targowej:
- osoby i jednostki wymienione w art. 15 ust. 1, które są podatnikami podatku od nieruchomości w związku z przedmiotami opodatkowania położonymi na targowiskach;
- rolników i ich domowników prowadzących w piątki i soboty handel w rozumieniu art. 2 pkt 4 Ustawy z dnia 29 października 2021 roku o ułatwieniach w prowadzeniu handlu w piątki i soboty przez rolników i ich domowników.
Obowiązek zapłaty opłaty targowej powstaje z mocy prawa z chwilą faktycznego rozpoczęcia czynności handlowych zmierzających do dokonania sprzedaży, niezależnie czy zostanie zawarta umowa sprzedaży. Przez dokonywanie sprzedaży należy rozumieć już samą gotowość do sprzedaży. Istotne jest bowiem samo podejmowanie czynności zmierzających do dokonania sprzedaży, a więc w szczególności oferowanie produktów, składowanie na stoisku czy oczekiwanie na klientów.
Opłata targowa związana jest z samym faktem prowadzenie sprzedaży, a nie uzyskiwanie z tego tytułu dochodów. Warto podkreślić, że uiszczenie opłaty targowej nie zwalnia sprzedawcy z zapłaty podatków dotyczących tej sprzedaży, a więc podatku dochodowego czy podatku VAT.
Opłata targowa a sprzedaż na targowisku
Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych targowiskami są wszelkie miejsca, w których jest prowadzona sprzedaż. Przepis ten uzależnia uznanie danego miejsca za targowisko w zakresie poboru opłaty targowej jedynie od faktu prowadzenia tam sprzedaży. Bez znaczenia pozostaje fakt, czy sprzedaż prowadzona w danym miejscu ma charakter stały, czy wyłącznie okazjonalny lub jednorazowy.
W kontekście poboru opłaty targowej nieistotne jest także, czy sprzedaż odbywa się na gruntach państwowych, samorządowych lub prywatnych, a nawet to, czy sprzedaż jest prowadzona w miejscu przeznaczonym na handel. Targowiskiem w rozumieniu ustawy o podatkach i opłatach lokalnych jest zatem w szczególności targowisko, plac, giełda, chodnik, parking itd.
Przykład 1.
Pani Adrianna prowadzi okazjonalnie stoisko handlowe na chodniku przy cmentarzu znajdującym się na terenie gminy pobierającej opłatę targową. Czy jest zobowiązana do jej uiszczenia?
Okazjonalne prowadzenie stoiska na chodniku spełnia definicję targowiska w rozumieniu ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Pani Adrianna powinna uiścić opłatę targową. Bez znaczenia jest to, czy sprzedaż zniczy prowadzona jest w miejscu do tego przeznaczonym.
Opłata targowa a świadczenie usług
Zwróćmy uwagę na to, że opłata targowa odnosi się do podmiotów „dokonujących sprzedaży”.
Zgodnie z art. 535 Kodeksu cywilnego przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Jedynie zawieranie umów sprzedaży w rozumieniu art. 535 Kodeksu cywilnego i czynności zmierzające do jej zawarcia nakładają na podmioty wykonujące te czynności obowiązek uiszczenia opłaty targowej.
Nie należy zatem utożsamiać pojęcia „dokonywanie sprzedaży” ze świadczeniem usług. Podmioty, które na targowisku nie dokonują sprzedaży, lecz świadczą wyłącznie usługi, nie podlegają opłacie targowej. Weryfikując, czy dana czynność podlega opłacie targowej, a więc czy jest uznawana za „dokonywanie sprzedaży”, należy wziąć pod uwagę zasadniczy przedmiot transakcji.
Przykład 2.
Pan Marek będący przedsiębiorcą (jednoosobowa działalność gospodarcza w zakresie dietetyki opodatkowana według skali podatkowej) prowadzi raz w tygodniu konsultacje dietetyczne na targowisku. Przedsiębiorca świadczy wyłącznie usługi, nie dokonuje sprzedaży żadnych produktów. Czy pan Marek powinien uiścić opłatę targową z tytułu świadczenia usług na targowisku?
Świadczenie usług nie podlega opłacie targowej. Pan Marek świadczy wyłącznie usługi na targowisku, nie dokonuje sprzedaży żadnych produktów, zatem nie jest zobowiązany do uiszczenia opłaty targowej.
W jaki sposób pobierana jest opłata targowa?
Organem podatkowym właściwym w sprawach opłat lokalnych, w tym także opłaty targowej, jest wójt (burmistrz, prezydent miasta). Właściwość miejscową organów podatkowych w odniesieniu do opłaty targowej ustala się według miejsca położenia targowiska (art. 8 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie właściwości organów podatkowych).
Na mocy art. 19 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych rada gminy może zarządzić pobór opłaty targowej w drodze inkasa oraz określić inkasentów i wysokość wynagrodzenia za inkaso. Inkasentem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana do pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu (art. 9 Ordynacji podatkowej).
Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania. Obowiązek podatkowy z tytułu opłaty targowej powstaje dopiero w momencie przystąpienia do dokonywania sprzedaży na targowisku w danym dniu. Oznacza to, że ustalenie przez radę gminy opłaty targowej płatnej z góry jest nieprawidłowe, nie można bowiem żądać uiszczenia zobowiązania podatkowego bez wcześniejszego powstania tego zobowiązania. Możliwe jest natomiast ustalenie przez nią opłaty targowej płatnej z dołu, czyli wraz z końcem dowolnie określonego okresu rozliczeniowego, za sprzedaż dokonywaną w tym czasie.
