Rozliczenia podatkowe pracowników będących cudzoziemcami wiążą się z dodatkowymi obowiązkami dla pracodawców. Dotyczy to m.in. kwestii ustalenia tzw. rezydencji podatkowej. Jest to istotne ze względu na sposób realizacji obowiązku podatkowego przez cudzoziemca. Z kolei pracodawca jako płatnik musi dysponować odpowiednimi dokumentami, które będą potwierdzać status cudzoziemca. Czy w obecnym stanie prawnym oświadczenie o rezydencji podatkowej stanowi wystarczającą podstawę – o tym poniżej.
Rezydencja podatkowa – podstawa prawna
Właściwe ustalenie rezydencji podatkowej pracownika-cudzoziemca jest konieczne ze względu na metodę dokonania rozliczenia podatkowego przychodów. Przepisy dotyczące tych kwestii zawarto w Ustawie z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwanej dalej „ustawą o PIT”.
Oznacza to więc, że cudzoziemcy legitymujący się rezydencją podatkową w RP rozliczają się w pełnym zakresie w Polsce. W jaki sposób ustawa o PIT definiuje pojęcie „miejsca zamieszkania na terytorium RP”?
Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium RP uważa się osobę fizyczną, która:
- posiada na terytorium RP centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych)
- lub przebywa na terytorium RP dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
Alternatywnie zatem, dla uzyskania rezydencji podatkowej, konieczne jest spełnienie jednego z powyższych ustawowych warunków. Ustalenie czasu pobytu przekraczającego okres 183 dni w roku podatkowym w większości przypadków nie powinno nastręczać trudności. Przez „centrum interesów osobistych lub gospodarczych” rozumieć należy natomiast w szczególności związki o charakterze rodzinnym i towarzyskim, wszelkie aktywności publiczne (m.in. działalność społeczną, kulturalną lub polityczną), miejsce wykonywania działalności zarobkowej, majątek (rzeczy ruchome oraz nieruchomości), realizowane inwestycje, zaciągnięte zobowiązania (np. zaciągnięte kredyty, pożyczki, opłacane polisy), posiadane konta bankowe.
Uzyskanie statusu rezydenta podatkowego RP jest sprawą istotną, ponieważ cudzoziemcy, których dotyczy ograniczony obowiązek podatkowy, są objęci zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT) w wysokości 20%.
Kiedy złożyć oświadczenie o rezydencji podatkowej?
Jeszcze kilka lat wstecz podstawą do ustalenia rezydencji podatkowej cudzoziemca był certyfikat rezydencji. W wielu przypadkach uzyskanie tego dokumentu było trudne. Przedsiębiorcy zwrócili się zatem do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) z zapytaniem, czy zamiast wspomnianego certyfikatu nie byłoby wystarczającym oświadczenie przedłożone przez cudzoziemca. Kluczową w tym zakresie przedmiotowym okazała się treść interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z 23 stycznia 2019 roku (0113-KDIPT2-2.4011.573.2018.1.AKR).
Dopuszczalność złożenia oświadczenia zamiast certyfikatu jest ułatwieniem zarówno dla pracodawcy, który może szybciej zatrudnić cudzoziemca, jak i dla pracownika spoza Polski, który może się rozliczać na ogólnych zasadach określonych w ustawie o PIT, nie zaś przy zastosowaniu podatku zryczałtowanego.
„Jeżeli zleceniobiorca złoży pierwszy rodzaj oświadczenia, w ramach którego oświadczy, że w okresie wykonywania zlecenia na rzecz Wnioskodawcy jego centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) mieści się w Polsce lub złoży drugi rodzaj oświadczenia, w ramach którego oświadczy, że w danym roku podatkowym przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym, Wnioskodawca od początku współpracy powinien traktować go jako rezydenta podatkowego Polski dla potrzeb podatkowych, a w związku z tym obliczać zaliczki na podatek dochodowy na zasadach ogólnych, a nie ryczałtem. Natomiast jeżeli zleceniobiorca złoży trzeci rodzaj oświadczenia, w ramach którego oświadczy, że w okresie wykonywania zlecenia na rzecz Wnioskodawcy nie posiada ośrodka interesów życiowych w Polsce, a ponadto w roku podatkowym jego pobyt w Polsce nie przekroczył 183 dni, Wnioskodawca obowiązany jest pobrać od wypłacanego wynagrodzenia 20% zryczałtowany podatek”.
Złożenie przez cudzoziemca oświadczenia potwierdzającego fakt posiadania – w okresie realizacji zlecenia na rzecz polskiego przedsiębiorcy – na terytorium RP centrum interesów osobistych lub gospodarczych albo poświadczającego, iż w danym roku podatkowym przebywa on na terytorium RP przez okres przekraczający 183 dni oznacza, że osoba składająca wspomniane oświadczenie powinna być traktowana jako rezydent podatkowy w RP.
Oświadczenie o rezydencji podatkowej – podsumowanie
Ustalenie rezydencji podatkowej w odniesieniu do cudzoziemca jest kwestią kluczową przy wyborze metody opodatkowania. Rezydencja podatkowa na terytorium RP oznacza możliwość rozliczenia podatkowego na ogólnych zasadach przewidzianych dla obywateli polskich. Z kolei brak tej rezydentury wiąże się z mniej korzystną formą opodatkowania podatkiem zryczałtowanym. Zgodnie ze stanowiskiem Dyrektora KIS wyrażonym w jednej z interpretacji indywidualnej dopuszczalne jest określenie rezydencji podatkowej cudzoziemca w Polsce na podstawie przedstawionego przez niego pisemnego oświadczenia dotyczącego centrum interesów osobistych lub gospodarczych albo potwierdzającego pobyt na terytorium RP przez okres dłuższy niż 183 dni w roku podatkowym.
