Podatek tonażowy - czym jest i kogo dotyczy?

Wysokość płaconych podatków w dużej mierze zależy od wysokości osiąganych dochodów – to na ich podstawie są wyliczane zaliczki na podatek dochodowy. Jednak na wysokość zobowiązania podatkowego wpływ mają również inne czynniki, tj. rodzaj prowadzonej działalności oraz wybór formy opodatkowania (skala podatkowa, podatek liniowy, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych lub karta podatkowa). Ponadto w 2007 roku wprowadzono specjalny rodzaj opodatkowania w odniesieniu do przedsiębiorców żeglugi morskiej, którym jest podatek tonażowy. Sprawdź, kogo dokładnie dotyczy i kto może skorzystać z tej formy opodatkowania!

Podatek tonażowy – czym jest i kiedy można go stosować?

Podatek tonażowy funkcjonuje obok takich form opodatkowania jak podatek dochodowy na zasadach ogólnych, podatek liniowy, ryczałt czy karta podatkowa. Jednak wybór takiej formy opodatkowania może być stosowany jedynie w określonych przez przepisy przypadkach. Co do zasady podatkiem tonażowym mogą być objęte dochody przedsiębiorców eksploatujących morskie statki handlowe w żegludze międzynarodowej o pojemności brutto (GT) powyżej 100 jednostek każdy. Zgodnie z art. 2 pkt. 4 ustawy o podatku tonażowym za żeglugę międzynarodową uznaje się żeglugę morską pomiędzy:

• portami polskimi a portami zagranicznymi, w tym także między portami polskimi, pod warunkiem, że żegluga między portami polskimi jest częścią podróży morskiej do portu zagranicznego lub

• portami polskimi a miejscami przeznaczenia położonymi poza granicą polskiego morza terytorialnego,

• portami zagranicznymi.

Aby skorzystać z takiej formy opodatkowania przedsiębiorcy żeglugowi zwani armatorami, muszą z wykorzystaniem statków, świadczyć usługi: przewozów pasażerskich, towarowych czy ratownictwa pełnomorskiego (medycznego).

Ponadto, zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy o podatku tonażowym, w przypadku świadczenia którejkolwiek z wyżej wymienionych usług, podatkiem tonażowym mogą być także objęte dochody uzyskiwane jednocześnie z:

• dzierżawy i użytkowania kontenerów,

• prowadzenia działalności załadunkowej, rozładunkowej i naprawczej,

• prowadzenia terminali pasażerskich,

• sprzedaży towarów lub usług na pokładzie statku pasażerskiego i pasażersko-towarowego w celu ich wykorzystania na pokładzie statku,

• prowadzenia działalności kantorowej na pokładzie statku pasażerskiego i pasażersko-towarowego,

• dowozu lądowego i morskiego ładunku lub pasażerów,

• przewozu ładunku lub pasażerów w transporcie multimodalnym,

• zarządzania cudzym statkiem – jeżeli przedsiębiorca żeglugowy prowadzi tę działalność z terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej i większość osób zatrudnionych przez niego na lądzie lub na statku stanowią obywatele państw członkowskich Unii Europejskiej,

• świadczenia usług agentów i maklerów morskich, usług brokerskich i usług agencji zatrudnienia, związanych z załogą statku,

• zawierania umów najmu, dzierżawy lub czarteru statków – pod warunkiem, że działalność ta jest związana ze świadczeniem usług, o których mowa w ust. 1.

Podatek tonażowy - jaka stawka?

Co do zasady stawka podatku tonażowego wynosi odpowiednio 19%. Dochód podlegający opodatkowaniu według ww. stawki jest obliczany poprzez pomnożenie stawki dobowej (ustalonej dla danej pojemności netto statku) przez ilość dni (w skali danego miesiąca), w których statek był wykorzystywany. Wpływ na dobową stawkę ma pojemność netto statku w odniesieniu do 100 jednostek NT, według stawek wyrażonych w walucie euro przedstawionych w poniższej tabeli:

Stawka dobowa jest przeliczana na złote polskie według średniego kursu NBP z ostatniego dnia miesiąca, za który stawka jest obliczana.

Przykład 1.

Pan Tomasz prowadzi działalność gospodarczą i posiada statek o pojemności netto 3 020 jednostek. Jaki podatek tonażowy będzie musiał zapłacić pan Tomasz za czerwiec 2018 roku?

Mając na uwadze, że średni kurs NBP z 29 czerwca 2018 roku wynosi 4,3616 zł/euro, a czas eksploatacji w czerwcu to 30 dni, dokonujemy następujących obliczeń:

Stawka dobowa: 0,5 € x 10 +0,35 € x 20 = 12 €

Dochód: 12 € x 30 dni = 360 €

Podatek: 360 € x 19% = 68,40 € x 4,3616 = 298,33 zł

Pan Tomasz za czerwiec 2018 roku musi zapłacić do urzędu skarbowego (w kasie lub przelewem) kwotę 298,33 zł podatku tonażowego w terminie do 20 lipca.

Ponadto, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku tonażowym, w odniesieniu do przychodów osiągniętych ze sprzedaży statku w części niewykorzystanej na nabycie własności lub udziału we współwłasności, remontu, modernizacji lub przebudowy, w okresie 3 lat od dnia sprzedaży, należy zastosować stawkę w wysokości 15%. W przytoczonej sytuacji zapłata zobowiązania podatkowego musi nastąpić do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynął termin do wydatkowania przychodu na cele wskazane w powyższym przepisie.

Podatek tonażowy - kto jest zobowiązany do jego zapłaty?

Zobowiązania w zakresie podatku tonażowego odnoszą się w szczególności do przedsiębiorców żeglugowych (armatorów), którzy zdecydowali się na tą formę opodatkowania, mających miejsce zamieszkania, siedziby lub zarządu na terytorium Polski, którzy zgodnie z art. 2 pkt. 3a wspomnianej ustawy:

• we własnym imieniu uprawiają żeglugę statkiem własnym lub cudzym oraz posiadają ważny Dokument Zgodności;

• są właścicielami statku, ale nie uprawiają równocześnie we własnym imieniu żeglugi statkiem własnym lub cudzym;

• zarządzają cudzym statkiem, w cudzym imieniu i na cudzą rzecz na podstawie umowy oraz posiadają ważny Dokument Zgodności.

• „dane identyfikujące przedsiębiorcę żeglugowego, w szczególności nazwę lub imię i nazwisko, adres i numer identyfikacji podatkowej, wraz z informacją o posiadanym Dokumencie Zgodności,

• dane dotyczące okresu opodatkowania, prowadzonej działalności przez przedsiębiorcę żeglugowego oraz informacje o statkach eksploatowanych przez niego w żegludze międzynarodowej – według stanu na dzień złożenia oświadczenia, takie jak:

• nazwa statku,

• numer identyfikacyjny Międzynarodowej Organizacji Morskiej (IMO),

• status statku u przedsiębiorcy żeglugowego,

• pojemność netto (NT) statku”.

W przypadku wybrania formy opodatkowania podatkiem tonażowym trzeba się liczyć z pamiętać, iż taka forma opodatkowania będzie wiążąca w ciągu następnych 10 lat prowadzonej działalności i nie można dokonać jej zmiany przed upływem tego terminu, tak jak ma to miejsce w innych formach opodatkowania. Zobowiązanie z tytułu podatku tonażowego jest regulowane w formie miesięcznych zaliczek, płatnych do 20 dnia następnego miesiąca za miesiąc poprzedni, z wyjątkiem zaliczki za grudzień, która jest regulowana dopiero w zeznaniu rocznym (tak samo, jak ma to miejsce przy ryczałcie ewidencjonowanym). Zeznanie roczne składane jest w terminie do 31 stycznia roku następnego za rok poprzedni.

Po zakończeniu 10-letniego okresu opodatkowania podatkiem tonażowym podatnik może kontynuować taką formę rozliczeń lub zrezygnować z niej na podstawie złożonego do 20 stycznia, roku następującego po 10 letnim okresie, wniosku. Na wybór takiej formy opodatkowania podatnicy mają czas do 2020 roku, bowiem wskazany rok kończy obowiązywanie programu pomocowego Komisji Europejskiej, dotyczący funkcjonowania podatku tonażowego w Polsce.

Stanowisko takie potwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w wydanej interpretacji indywidualnej nr. 2461-IBPB-1-3.4510.872.2016.2.IZ:, w której przeczytać możemy: „chociaż czas stosowania podatku tonażowego jako programu pomocowego w Polsce został przez Komisję Europejską ograniczony do 10 lat, to jednak zgodnie z Decyzją Komisji Europejskiej przedsiębiorca żeglugowy będzie mógł opodatkować się podatkiem tonażowym na pełne 10 lat, bez względu na to, kiedy złoży deklarację wyboru tej formy opodatkowania - pod warunkiem że złoży ją w okresie obowiązywania programu pomocowego. Oznacza to, że podatnika obowiązywał będzie dziesięcioletni reżim podatkowy zarówno wtedy, gdy złoży deklarację np. w pierwszym jak i w dziesiątym roku obowiązywania programu”.

Wyłączenia z opodatkowania podatkiem tonażowym – jakich rodzajów działalności dotyczą?

Zgodnie z art. 3 ust. 3 ustawy o podatku tonażowym z możliwości opodatkowania podatkiem tonażowym zostały wyłączone następujące typy działalności:

• poszukiwań, badań geologicznych oraz wydobycia zasobów mineralnych z dna morskiego;

• rybołówstwa lub przetwórstwa rybnego;

• budowy portów morskich, budowy i remontu infrastruktury portowej lub urządzeń portowych;

• budowy elektrowni wiatrowych;

• budowy rurociągów przesyłowych na dnie morza;

• budowy dróg wodnych lub pogłębiania dna dróg i zbiorników wodnych;

• prac podwodnych;

• świadczenia usług pilotowych w granicach portów morskich;

• żeglugi pasażerskiej w granicach portów i przystani morskich;

• edukacji, badań naukowych, sportu lub transportu rekreacyjnego;

• eksploatacji statków stale zakotwiczonych lub zacumowanych, które nie posiadają zdolności żeglugowej.

Reasumując, obowiązek uiszczania podatku tonażowego spoczywa na przedsiębiorcach żeglugowych, deklarujących taką formę rozliczania podatku, mających miejsce zamieszkania, siedziby lub zarządu na terytorium Polski, którzy uprawiają żeglugę własnym lub cudzym statkiem, w swoim lub czyimś imieniu na podstawie sporządzonej umowy. Podatnik przy wyborze podatku tonażowego w szczególności powinien wziąć pod uwagę stawkę opodatkowania, która co do zasady wynosi 19% osiągniętego dochodu, oraz że podatek tonażowy jest płacony w formie miesięcznych zaliczek do 20 dnia następnego miesiąca za miesiąc poprzedni (nie ma możliwości kwartalnego rozliczania).