W celu poszukiwania nowych klientów przedsiębiorcy często decydują się na zorganizowanie zagranicznych targów, które mają za zadanie zaprezentowanie oferty firmowej. Z uwagi na fakt, że tego typu targi organizowane są poza terytorium Polski, pojawia się pytanie gdzie oraz jak rozliczyć podatek VAT przy organizacji targów za granicą?
Podatek VAT przy organizacji targów za granicą - jak określić miejsce świadczenia usług?
W pierwszej kolejności wskazać należy, że na podstawie ustawy o VAT organizowanie wystawy (targów) traktowane jest jako odpłatne świadczenie usług. Powoduje to, że w celu ustalenia czy takie działanie jest opodatkowane w Polsce czy zagranicą, należy odnieść się do przepisów regulujących miejsce świadczenia usług. Co więcej istotne jest również czy usługa organizowania targów jest świadczona na rzecz innego przedsiębiorcy, czy też na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności.
Jak określić miejsce świadczenia jeśli działamy na rzecz innego przedsiębiorcy?
W przypadku gdy polski podatnik organizuje odpłatne targi za granicą, a nabywcą tej usługi jest zagraniczny przedsiębiorca, to zastosowanie znajdzie art. 28b ustawy o VAT. Przepis ten wskazuje, że miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika, jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej.
Przykład 1.
Polski podatnik, działający w ramach branży budowlanej, zorganizował targi prezentujące swoją ofertę w Berlinie. Niemiecka firma zakupiła wejście na targi. W takim przypadku po stronie niemieckiego przedsiębiorcy dojdzie do importu usług. Podatek należny z tytułu tej usługi zobowiązany jest rozliczyć niemiecki podatnik, zgodnie z jego przepisami krajowymi. Polski przedsiębiorca budowlany nie płaci podatku VAT od takiej transakcji.
Powyższy sposób opodatkowania usługi organizowania wystawy, potwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z 27 lutego 2012 roku nr IBPP3/443-1306/11/PK:
„(...) Zatem usługa związana z targami polegająca na wynajmie powierzchni wystawienniczej wraz z usługami towarzyszącymi mającego siedzibę poza terytorium kraju, na którym świadczona jest dana usługa nie jest wymieniona w wyjątkach od zasady ogólnej, a zatem miejscem ich świadczenia a zarazem opodatkowania jest terytorium państwa gdzie usługobiorca posiada siedzibę.”
Chociaż świadczenie usługi organizacji wystawy nie jest w Polsce opodatkowane, nie oznacza to jednak, że polski podatnik nie ma żadnych obowiązków z tym związanych. Po pierwsze polski podatnik powinien taką usługę udokumentować fakturą VAT. Z uwagi na fakt, że usługa ta nie podlega opodatkowaniu w Polsce, taka faktura będzie zawierała jedynie kwotę netto, bez stawki i kwoty podatku. Konieczne jest również umieszczenie adnotacji „odwrotne obciążenie” (reverse change). W miejscu stawki VAT należy wpisać „NP” (nie podlega). W konsekwencji faktura na rzecz podatnika z innego kraju powinna zawierać:
- nazwy i adresy sprzedawcy i nabywcy oraz ich numery podatkowe,
- numer kolejny i datę wystawienia faktury,
- zakres wykonanej usługi,
- cenę usługi netto i wartość sprzedaży netto,
- sumę wartości sprzedaży usług niepodlegających opodatkowaniu,
- adnotację „odwrotne obciążenie”.
Ponadto choć sprzedaż usług zagranicznym podatnikom nie wiąże się z obowiązkiem rozliczenia podatku VAT w Polsce, to polski przedsiębiorca ma kilka obowiązków dokumentacyjnych z tym związanych. Po pierwsze wartość netto takiej usługi należy wykazać w deklaracji VAT-7 (VAT-7K) w poz. 11-12 („Dostawa towarów i świadczenie usług poza terytorium kraju”).
Na podstawie art. 100 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, podatnicy świadczący usługi do który znajdzie zastosowanie art. 28b ustawy VAT, gdzie zobowiązanym do zapłaty podatku od wartości dodanej jest usługobiorca z zagranicy, mają obowiązek składania informacji podsumowujących. Informacje podsumowujące składa się za okresy miesięczne, za pomocą środków komunikacji elektronicznej w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu dokonania transakcji.
Wartość netto usługi podlega również ujęciu w ewidencji sprzedaży (bez kwoty podatku). Jak bowiem wynika z treści art. 109 ust. 3a ustawy VAT podatnicy świadczący usługi, których miejscem świadczenia nie jest terytorium kraju, są obowiązani w prowadzonej ewidencji podać nazwę usługi, wartość usługi bez podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze, uwzględniając moment powstania obowiązku podatkowego, określany dla tego rodzaju usług świadczonych na terytorium kraju.
Podatek VAT przy organizacji targów za granicą - jak rozliczyć usługę na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej?
Nieco inaczej będzie przedstawiać się sytuacja, jeśli nabywcą usługi będzie osoba fizyczna mieszkająca za granicą, która nie prowadzi działalności gospodarczej. W takich okolicznościach znajdzie zastosowanie art. 28g ust. 2 ustawy VAT. Zgodnie z treścią tego przepisu, miejscem świadczenia usług w dziedzinie kultury, sztuki, sportu, nauki, edukacji, rozrywki oraz podobnych usług, takich jak targi i wystawy oraz usług pomocniczych do tych usług, w tym świadczenia usług przez organizatorów usług w tych dziedzinach, świadczonych na rzecz podmiotów niebędących podatnikami, jest miejsce, w którym ta działalność faktycznie jest wykonywana.
Powyższe potwierdzają również organy podatkowe. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 24 marca 2017 roku stwierdził:
„(...) Z wniosku wynika, że warsztaty otwarte organizowane są dla odbiorców indywidualnych niebędących podatnikami w rozumieniu art. 28a ustawy. Uczestnikami warsztatów są obcokrajowcy z całego świata. Odbiorcy indywidualni biorą udział w Warsztatach otwartych w celach rekreacyjnych, poznawczych i edukacyjnych. W związku z powyższym należy stwierdzić, że w analizowanym przypadku miejscem świadczenia usług, tj. Warsztatów otwartych zgodnie z art. 28g ust. 2 ustawy, będzie miejsce, gdzie działalność ta jest faktycznie wykonywana.”
W rezultacie usługa taka jest rozliczana przez polskiego podatnika w kraju, gdzie organizowana jest wystawa. Polski podatnik ma zatem obowiązek zarejestrowania się dla celów podatku VAT, zgodnie z przepisami zagranicznymi oraz odprowadzenia podatku należnego zgodnie z tamtejszym prawem.
Przykład 2.
Polski przedsiębiorca sprzedający sprzęt elektroniczny, postanowił zorganizować odpłatną wystawę w Paryżu. Klientami takiej wystawy były również osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej. Oznacza to, że w celu rozliczenia podatku VAT z tytułu takiej usługi, polski podatnik zobowiązany jest zarejestrować się do celów VAT we Francji oraz odprowadzić należny podatek zgodnie z francuskimi przepisami.
Naliczony podatek VAT przy organizacji targów za granicą - jak odliczyć?
Podatnik, który nabywa w Polsce towary i usługi, które będą następnie wykorzystywane do organizowania targów za granicą, zachowuje prawo do odliczenia podatku naliczonego. Jak bowiem stanowi art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy VAT podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą dostawy towarów lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.
Przykład 3.
Polski przedsiębiorca w celu pozyskania nowych klientów, postanowił zorganizować wystawę swoich produktów w Czechach. W tym celu zakupił w Polsce odpowiednie wyposażenie, które ma służyć do zorganizowania targów (stoły, stojaki, telebim, system nagłaśniający). Podatnik ma prawo do odliczeniu podatku naliczonego w związku z tymi wydatkami. Zatem podatek VAT przy organizacji targów za granicą w takiej sytuacji należy rozliczyć w polskiej deklaracji VAT (VAT-7/VAT-7K).
