Przedsiębiorcy podlegający obowiązkowi rozliczania się z podatku od towarów i usług doskonale zdają sobie sprawę z faktu, iż transakcje opodatkowane muszą zostać wykazane w deklaracji VAT. Obowiązek ten ciąży na podatnikach z wyjątkiem tych korzystających ze zwolnienia z podatku na mocy Ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Co jednak w sytuacji, gdy taka osoba w danym okresie rozliczeniowym nie wykonała żadnych operacji, przez co sporządzona deklaracja jest zerowa? Zgodnie z obowiązującym prawem, zerowe deklaracje VAT również należy składać do urzędu skarbowego.
Obowiązek składania deklaracji VAT
Co do zasady podatnicy VAT określeni w art. 15 ww. ustawy, są zobowiązani składać do urzędu skarbowego deklaracje rozliczeniowe do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu (deklaracja VAT-7). Natomiast, jak wynika z art. 99 ust. 2 ustawy, mali podatnicy, którzy rozliczają się metodą kasową składają deklarację podatkową (VAT-7K) w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kwartale roku podatkowego. Z rozliczenia kwartalnego mogą skorzystać także pozostali podatnicy, którzy nie rozliczają się metodą kasową, po uprzednim pisemnym zawiadomieniu naczelnika właściwego urzędu skarbowego, najpóźniej do 25. dnia drugiego miesiąca kwartału, za który będzie po raz pierwszy złożona deklaracja podatkowa.
Wyżej wskazany obowiązek składania deklaracji VAT nie obejmuje podatników, którzy zostali zwolnieni z podatku od towarów i usług na podstawie art. 113 oraz podmiotów wykonujących czynności wyłącznie zwolnione z opodatkowania.
Obowiązek ten nie dotyczy również osób, które zawiesiły wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie odmiennych przepisów. Zwolnienie obejmuje jedynie okresy, do których zawieszenie to się odnosi. Jednak ustawodawca przewidział pewne wyjątki, do których nie stosuje się zwolnienia ze składania deklaracji dla takich podatników. Zgodnie z art. 99 ust. 7b zwolnienie to nie dotyczy:
- podatników dokonujących wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów,
- podatników dokonujących importu usług lub nabywających towary,
- okresu rozliczeniowego, którego zawieszenie działalności nie obejmowało w całości,
- okresu rozliczeniowego, za który podatnik jest obowiązany rozliczyć podatek z tytułu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu oraz, za który jest zobowiązany dokonać korekty podatku naliczonego.
W związku z powyższym, każdy podatnik VAT, który nie został zwolniony na mocy wskazanych przepisów ze składania deklaracji rozliczeniowej (VAT-7, VAT-7K, VAT-7D) musi dotrzymywać ustawowych terminów. Co natomiast w przypadku, kiedy podatnik w danym okresie nie wykonał żadnych transakcji opodatkowanych i nie złoży zerowego formularza do urzędu skarbowego?
Konsekwencje niezłożenia deklaracji VAT
Aby móc zapoznać się z tym, jakie konsekwencje grożą podatnikowi za niezłożenie deklaracji podatkowej należy zaznajomić się z przepisami Ustawy z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy. Zgodnie z art. 54 podatnik, który uchylając się od opodatkowania, nie ujawnia właściwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania bądź nie składa deklaracji, (narażając podatek na uszczuplenie) podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych lub karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie. Natomiast jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie jest niskiej wartości, sprawca wskazanego powyżej czynu zabronionego podlega jedynie karze grzywny do 720 stawek dziennych. W przypadku, gdy kwota podatku narażonego na uszczuplenie nie przekracza ustawowego progu, podatnik podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe, przy czym wspomniany próg jest to wysokość pięciokrotnego minimalnego wynagrodzenia w czasie jego popełnienia.
Warto przytoczyć zapis z przepisów wstępnych kodeksu, w szczególności art. 1 § 2, z którego wynika, iż nie jest przestępstwem ani wykroczeniem skarbowym czyn zabroniony, jeżeli jego społeczna szkodliwość jest znikoma.
Odnosząc powyższe przepisy do stanu faktycznego, jakim jest niezłożenie przez podatnika zerowej deklaracji VAT można uznać, że taka osoba nie uchyla się od opodatkowania, ani nie ukrywa przedmiotu lub podstawy tego opodatkowania. Jest tak, gdyż obowiązek podatkowy w ogóle nie wystąpił. Zatem nie składając “pustego” formularza rozliczeniowego nie naraża podatku VAT na uszczuplenie, a co za tym idzie, można taki czyn uznać za posiadający znikomą szkodliwość społeczną. Zatem zgodnie z powyższymi rozważaniami, w stosunku do podatnika zobowiązanego w świetle ustawy o VAT do składania deklaracji rozliczeniowej, nawet tej zerowej, nie powinno się wyciągać konsekwencji wynikających z Kodeksu karnego skarbowego.
Zdaniem Ministerstwa Finansów
W odpowiedzi na zapytanie jednej z posłanek w interpelacji nr 18890 z roku 2013, czy możliwe jest zniesienie obowiązku składania deklaracji “zerowej”, gdy podatnik nie wykazał żadnego podatku, podsekretarz stanu określił: Odnosząc się do kwestii poruszanych w interpelacji, (...) w tym tzw. deklaracji zerowych, ma istotne znaczenie z punktu widzenia prowadzenia bieżącego monitoringu podatników podatku od towarów i usług. (...) Mając na uwadze specyfikę podatku od towarów i usług oraz fakt, że podatek ten jest narażony na różnego rodzaju nadużycia (...), taki monitoring podatników prowadzony na podstawie składanych deklaracji (...) jest niezbędny. Pozwala on na szybsze wykrywanie nieuczciwych podatników, co jest bardzo ważne z punktu widzenia zabezpieczenia dochodów z tego podatku, które stanowią największe źródło dochodów budżetu państwa. (...) Mając na uwadze powyższe, w szczególności ochronę finansów publicznych, nie jest możliwe zrezygnowanie z obowiązku składania deklaracji zerowych przez podatników podatku od towarów i usług.
Jak wynika z powyżej przedstawionej wypowiedzi, nie przewiduje się zniesienia obowiązku składania deklaracji “zerowych”, w trosce o ochronę interesu podatku VAT. Zatem podatnicy, którzy dopuścili się takiego czynu, mogą jedynie liczyć na niezastosowanie w stosunku do nich konsekwencji karnych skarbowych.
