Prowadząc działalność gospodarczą przedsiębiorcy często zastanawiają się nad wprowadzeniem rozwiązań w prowadzonych przez siebie działalnościach, które miałyby na celu wprowadzić korzyści majątkowe. Optymalizacja podatkowa ma na celu zmniejszenie obciążeń podatkowych przy wykorzystaniu odpowiednich możliwości. Możliwości te daje między innymi połączenie lub podział spółek kapitałowych.
Podział spółek kapitałowych
Spółkę kapitałową można podzielić na dwie albo więcej spółek kapitałowych. Nie można podzieli spółki osobowej ani spółki która jest w likwidacji lub upadłości. Podział spółek kapitałowych może być dokonany poprzez przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na inne spółki za udziały lub akcje spółki przejmującej, które obejmują wspólnicy spółki dzielonej. Będzie to podział spółki przez przejęcie.
Kolejnym sposobem podziału spółek będzie zawiązanie nowych spółek, na które przechodzi cały majątek spółki dzielonej za udziały lub akcje nowych spółek. Do sposobów podziału spółek zaliczamy podział przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub na spółki nowo zawiązane - tzw. podział przez wydzielenie.
Cechą charakterystyczną dla podziału spółek jest przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na spółkę przejmującą lub nowo tworzoną. W następstwie podziału spółki przez rozdzielenie, przeniesiona jest całość majątku spółki dzielonej na nie na jedną lecz na dwie lub więcej spółek. Poprzez dokonanie podziału dochodzi do likwidacji spółki bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego. Majątek spółki dzielonej nie ulega likwidacji, gdyż zostanie przeniesiony w całości na inne spółki uczestniczące w podziale. Udziały lub akcje w kapitale zakładowym nowo powstałej spółki przeznaczone zostają dla wspólników albo akcjonariuszy spółki dzielonej. Innym podziałem spółek jest przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą lub spółkę lub na spółkę nowo tworzoną. Jest to podział przez wydzielenie. W wyniku tego podziału dochodzi do uszczuplenia majątku spółki dzielonej o tę część majątku, która następnie przeniesiona jest na spółkę wydzieloną. Aby dokonać podziału przez wydzielenie należy dokonać obniżenia kapitału zakładowego spółki. Majątek spółki z której następuje wydzielenie może pochodzić z kapitału zapasowego lub kapitału rezerwowego. Dokonanie podziału nie spowoduje połączenia kapitału pomiędzy spółkami uczestniczącymi w podziale. Spółka przejmująca lub spółka nowo zawiązana, która powstała w związku z podziałem wstępuje z dniem podziału bądź wydzieleniem w prawa i obowiązki spółki dzielonej, na podstawie planu podziału.
Procedura dokonania podziału spółek
W procesie podziału spółek można wyróżnić następujące etapy:
- Postepowanie przygotowawcze,
- Czynności właścicielskie,
- Rejestracja i ogłoszenie podziału spółek,
- Rozliczenie podziału w księgach podatkowych.
Zarządy spółek realizują czynności przygotowawcze, poprzez podjęcie stosownych uchwał o podziale spółek. Plan podziału sporządza jedynie spółka dzielona, powinien on zawierać co najmniej: firmę, typ i siedzibę każdej ze spółek, które uczestniczą w podziale, zasady dotyczące przyznania udziałów lub akcji w spółkach przejmowanych lub nowo tworzonych, dzień od którego udziały lub akcje uprawniają do uczestnictwa w zysku poszczególnych spółek, prawa przyznane przez spółki przejmujące lub spółki nowo zawiązane wspólnikom, korzyści jeżeli takie są dla członków organów spółek. Plan podziału zawiera również dokładny opis i podział składników majątku. Zarząd każdej ze spółek uczestniczących w podziale zgłasza do sądu rejestrowego uchwałę o podziale spółki w celu wpisania informacji o uchwale w sprawie podziału. Wykreślenie spółki dzielonej z rejestru następuje z urzędu po wpisie do rejestru podwyższenia kapitału zakładowego spółek przejmujących lub po wpisie do rejestru emisji przez spółkę przejmującą nowych akcji bez wartości nominalnej albo wpisie do rejestru nowych spółek uczestniczących w podziale. Wpisu nowej spółki do rejestru dokonuje się na podstawie aktów organizacyjnych i uchwały wspólników tej spółki oraz uchwały zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia wspólników spółki dzielonej. Spółka przejmująca lub spółka nowo zawiązana ma obowiązek dokonać ogłoszenia o podziale.
Na podstawie planu podziału na nowo utworzoną spółkę przechodzą z dniem podziału zezwolenia, koncesje, pozostające w związku z przydzielonymi jej w planie podziału składnikami majątku spółki dzielonej. Spółki nowo tworzone odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem za zaległości podatkowe osoby prawnej dzielonej Za zobowiązania określone w planie podziału spółce przejmującej lub spółce nowo zawiązanej pozostałe spółki na które przeszedł majątek ponoszą odpowiedzialność przez 3 lata od dnia ogłoszenia o podziale.
Łączenie się spółek kapitałowych
Spółki kapitałowe mogą się łączyć między sobą oraz spółkami osobowymi. Połączenie może być dokonane poprzez przeniesienie całego majątku spółki na inną spółkę, w zamian za udziały lub akcje nowej spółki – łączenie się przez przejęcie spółki lub poprzez zawiązanie spółki kapitałowej, na którą przechodzi majątek wszystkich łączących się spółek w zamian za udziały lub akcje nowej spółki- jest to tzw. Zawiązanie nowej spółki.
Do obowiązków zarządu każdej z łączących się spółek należy sporządzenie sprawozdania uzasadniającego połączenie. Plan połączenia należy przekazać biegłemu do oceny w zakresie poprawności i rzetelności. Zarządy łączących się spółek mają obowiązek powiadomienia wspólników dwukrotnie o zamiarze połączenia się z inną spółką. Powstała spółka w wyniku połączenia innych spółek wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki wskazane w przepisach prawa podatkowego. Spółka przejmująca lub nowa zawiązana ma obowiązek założenia do organu podatkowe wniosków o wykreślenie spółki przejętej jako podatnika VAT oraz dokonanie rozliczenia VAT za ostatni okres rozliczeniowy, przejęcie funkcji płatnika przez spółkę przejmującą. Spółka przejmująca ma prawo do uzyskania zwrotu kwoty podatku wskazanej przez spółkę przejmowaną za ostatni okres rozliczeniowy przez przejęciem. Przysługuje jej również prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, wynikającego z faktur zakupowych wystawionych przed dniem połączenia na spółkę przejmowaną.
Podstawa prawna:
Kodeks spółek handlowych z 15.09.2000 r. (Dz.U.2022.07.12).
Materiał opracowany przez zespół „Tak Prawnik”.
Właścicielem marki „Tak Prawnik” jest BZ Group Sp. z o.o.
