Zmiana statutu spółki akcyjnej jest procesem dość sformalizowanym i musi przybrać odpowiednią formę, zarówno jeżeli chodzi o stosowne podjęcie uchwał przez zgromadzenie akcjonariuszy, jak również zastosowanie odpowiedniego kształtu zmiany. W jaki sposób zmienić statut w spółce akcyjnej? Jakie warunki należy spełnić? Odpowiedź poniżej.
Zawiązanie spółki akcyjnej i treść statutu
Zawiązać spółkę akcyjną może jedna albo więcej osób. Nie ma możliwości, by dokonała tego wyłącznie jednoosobowa spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Statut spółki akcyjnej powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego. Osoby podpisujące statut są założycielami spółki.
Statut spółki akcyjnej musi określać:
- firmę i siedzibę spółki,
- przedmiot działalności spółki,
- czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony,
- wysokość kapitału zakładowego oraz kwotę wpłaconą przed zarejestrowaniem na pokrycie kapitału zakładowego,
- wartość nominalną akcji i ich liczbę ze wskazaniem, czy akcje są imienne, czy na okaziciela,
- liczbę akcji poszczególnych rodzajów i związane z nimi uprawnienia, jeżeli mają być wprowadzone akcje różnych rodzajów,
- nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) założycieli,
- liczbę członków zarządu i rady nadzorczej albo co najmniej minimalną lub maksymalną liczbę członków tych organów oraz podmiot uprawniony do ustalenia składu zarządu lub rady nadzorczej,
- pismo do ogłoszeń, jeżeli spółka zamierza dokonywać ogłoszeń również poza Monitorem Sądowym i Gospodarczym.
Statut powinien również zawierać, pod rygorem bezskuteczności wobec spółki, postanowienia dotyczące:
- liczby i rodzajów tytułów uczestnictwa w zysku lub w podziale majątku spółki oraz związanych z nimi praw,
- wszelkich związanych z akcjami obowiązków świadczenia na rzecz spółki, poza obowiązkiem wpłacenia należności za akcje,
- warunków i sposobu umorzenia akcji,
- ograniczeń zbywalności akcji,
- uprawnień osobistych przyznanych akcjonariuszom, o których mowa w art. 354,
- co najmniej przybliżonej wielkości wszystkich kosztów poniesionych lub obciążających spółkę w związku z jej utworzeniem.
Oczywiście statut spółki akcyjnej może zawierać postanowienia odmienne niż przewiduje ustawa, jeżeli ustawa na to zezwala.
Zmiana statutu spółki akcyjnej i jej wpis do rejestru
Zgodnie z art. 430 § 1 Kodeksu spółek handlowych zmiana statutu wymaga uchwały walnego zgromadzenia i wpisu do rejestru.
Zmianę statutu zarząd zgłasza do sądu rejestrowego. Zgłoszenie zmiany statutu nie może nastąpić po upływie trzech miesięcy od dnia powzięcia uchwały przez walne zgromadzenie, z uwzględnieniem art. 431 § 4 i art. 455 § 5 Kodeksu spółek handlowych.
Jak wskazuje Sąd Najwyższy w postanowieniu z 19 października 2016 roku, V CSK 63/16: „Zgodnie z art. 430 § 1 ksh każda zmiana statutu dla swojej skuteczności „wymaga” nie tylko uchwały walnego zgromadzenia, ale i wpisu do rejestru sądowego. Skuteczność dokonania zmiany w statucie zależy zatem od wpisania jej do rejestru sądowego. Wpis ten ma charakter konstytutywny. To samo dotyczy zmiany statutu polegającej na zmianie wysokości kapitału zakładowego, co też wynika wprost z art. 441 § 4 ksh. W art. 430 § 2 zdanie drugie ksh został zakreślony ogólny, trzymiesięczny termin zawity, który ma zastosowanie do zgłoszenia każdej zmiany statutu spółki, a upływ powoduje, że nie może nastąpić wpis do rejestru. Według szczególnego postanowienia art. 431 § 4 ksh, wymienionego w art. 430 § 2 ksh, termin do zgłoszenia zmiany statutu spółki – po upływie którego uchwała walnego zgromadzenia nie może być zgłoszona do sądu rejestrowego – jest dłuższy i wynosi sześć miesięcy od dnia powzięcia uchwały. To rozwiązanie odnosi się wyłącznie do tych uchwał walnego zgromadzenia, które zmieniają statut spółki przez podwyższenie kapitału zakładowego. Nie ma uzasadnionych podstaw do przyjęcia, aby to wyjątkowe rozwiązanie mogło mieć zastosowanie do każdej uchwały zmieniającej statut spółki, niezależnie od treści tych zmian”.
Tak jak wskazano wyżej, uchwała o podwyższeniu kapitału zakładowego nie może być zgłoszona do sądu rejestrowego po upływie sześciu miesięcy od dnia jej powzięcia, a w przypadku akcji nowej emisji, będących przedmiotem oferty publicznej objętej prospektem albo memorandum informacyjnym, na podstawie przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1129 z 14 czerwca 2017 roku w sprawie prospektu, który ma być publikowany w związku z ofertą publiczną papierów wartościowych lub dopuszczeniem ich do obrotu na rynku regulowanym oraz uchylenia dyrektywy 2003/71/WE (Dz.Urz. UE L 168 z 30.06.2017, s. 12) albo przepisów o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych – po upływie dwunastu miesięcy od dnia zatwierdzenia prospektu albo memorandum informacyjnego, oraz nie później niż po upływie miesiąca od dnia przydziału akcji, przy czym wniosek o zatwierdzenie prospektu albo memorandum informacyjnego nie może zostać złożony po upływie czterech miesięcy od dnia powzięcia uchwały o podwyższeniu kapitału zakładowego.
Co do zasady uchwały walnego zgromadzenia akcjonariuszy zapadają bezwzględną większością głosów, jeżeli przepisy niniejszego działu lub statut nie stanowią inaczej.
Zgodnie z art. 415 § 1 Kodeksu spółek handlowych uchwała dotycząca emisji obligacji zamiennych i obligacji z prawem pierwszeństwa objęcia akcji, zmiany statutu, umorzenia akcji, obniżenia kapitału zakładowego, zbycia przedsiębiorstwa albo jego zorganizowanej części i rozwiązania spółki zapada większością trzech czwartych głosów.
Natomiast jeżeli zmiana statutu spółki akcyjnej dotyczy zwiększenia świadczenia akcjonariuszy lub uszczupla prawa przyznane osobiście poszczególnym akcjonariuszom zgodnie z art. 354 Kodeksu spółek handlowych, wymaga zgody wszystkich akcjonariuszy, których dotyczy.
Inną kwestią pozostaje zmiana przedmiotu działalności, ponieważ do powzięcia uchwały o istotnej zmianie przedmiotu działalności spółki wymagana jest większość dwóch trzecich głosów.
Walne zgromadzenie akcjonariuszy może upoważnić radę nadzorczą do ustalenia jednolitego tekstu zmienionego statutu lub wprowadzenia innych zmian o charakterze redakcyjnym określonych w uchwale zgromadzenia. Oczywiście każda zmiana statutu musi przybrać formę aktu notarialnego. Jeżeli chodzi o wpis zmiany statutu do rejestru przedsiębiorców, to dokonuje się go poprzez Portal Rejestrów Sądowych.
