Przy zakładaniu jednoosobowej działalności konieczne jest określenie rodzaju wykonywanej działalności wg PKD - Polskiej Klasyfikacji Działalności. Stworzono ją na bazie państwowych danych statystycznych, które umożliwiły zbudowanie klasyfikacji przypisującej każdą realizowaną w granicach działalności gospodarczej czynność do konkretnych grup w celu uzyskania spójnego i uniwersalnego nazewnictwa.
Struktura kodowania Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) składa się z 5 części:
-
sekcji (najszerszy zakres) (21);
-
działu (88);
-
grupy (272);
-
klasy (615);
-
podklasy (654).
Sekcja, dział, grupa i klasa definiują poziom europejski, zaś podklasa dotyczy typów działalności, które są znamienne dla naszej gospodarki.
Określenie PKD - dlaczego jest to tak ważne?
Każdy zaczynający prowadzenie własnej firmy powinien określić rodzaj działalności wg PKD specjalnym numerem. Zdarza się, że konkretna czynność, wymieniona pod danym numerem PKD, niesie ze sobą konieczność zdobycia odpowiednich koncesji bądź pozwoleń. Oprócz tego trzeba pamiętać, że określenie PKD jest podstawą definiującą zakres realizowanych czynności - w praktyce więc przedsiębiorca nie powinien trudnić się działalnością wykraczającą poza te ustalone ramy. Nierespektowanie tego prawa może skutkować problemami z fiskusem.
Konkretny charakter prowadzonej działalności może dawać przedsiębiorcy prawo do opodatkowania jej na podstawie szczególnych zasad - np. zwolnienia z VAT (tu ważne są nazwy wykonywanych czynności) czy korzystania z ryczałtu ewidencjowanego (mimo że w regulacjach wiąże się to z inną klasyfikacją - PKWiU, która jednak odnosi się do PKD).
Określenie PKD - problemy
Przedsiębiorcy rozpoczynający działalność i ci, którzy zamierzają rozszerzyć zakres działania swojej firmy, miewają czasem kłopot z wybraniem właściwego PKD, czyli z określeniem rodzaju wykonywanych czynności.
W razie wątpliwości pomocą służy Ośrodek Klasyfikacji i Nomenklatur Urzędu Statystycznego w Łodzi, którego rolą jest udzielanie informacji (na piśmie) w kwestii rozmaitych klasyfikacji statystycznych (PKD, PKWiU, KŚT czy PKOB). W celu otrzymania wyjaśnienia na temat prawidłowego PKD należy złożyć wniosek na piśmie, w którym dokładnie opisane są:
-
przy wątpliwościach na temat wyboru PKD - czynności, które realizowane są w prowadzonej firmie;
-
przy wątpliwościach na temat PKWiU - usługi bądź wyroby stanowiące przedmiot klasyfikacji (szczegółowo opisane).
Aby uzyskać informacje, należy uiścić stosowną opłatę - od 50 do 300 zł, w zależności od liczby nadanych kodów klasyfikacyjnych. Na rozpatrzenie wniosku zwykle należy oczekiwać 30 dni - choć czas ten może zostać wydłużony do 60 dni.
Błędne określenie PKD
Czasem przedsiębiorcy nieprawidłowo określają rodzaj działalności wg PKD, co skutkuje niemiłymi konsekwencjami na gruncie prawa podatkowego. Na przykład jeśli podatnik, który rozlicza się ryczałtem wśród kodów PKD wpisał niewłaściwą klasyfikację może zostać posądzony o wykonywanie czynności, które wyłączają prawo do korzystania z takiej formy opodatkowania. Co prawda, czynności wymienione w załączniku nr 2 do Ustawy o ryczałtowanym podatku dochodowym powoływane są wg numerów klasyfikacyjnych PKWiU (niejasności w zakresie PKWiU również może wyjaśnić interpretacja Ośrodka Statystycznego) wymieniając usługi, które wyłączają prawo do korzystania z ryczałtu ale często czynności te odzwierciedla już wybrane PKD. Grozi wówczas utrata prawa do rozliczania się według reguł dotychczas przez siebie wykorzystywanych.
Innym przykładem, gdzie błędny wybór PKD może wywołać niepotrzebne spory z urzędem skarbowym to rejestracja PKD np. w zakresie doradztwa, która w teorii skutkuje automatycznym nałożeniem obowiązku rejestracji dla celów VAT. I chociaż przedsiębiorca faktycznie nie wykonuje tych czynności w prowadzonej działalności to wskazanie ich w PKD firmy może spowodować konieczność wyjaśniania sytuacji w urzędzie.
Co ważne, niewłaściwa klasyfikacja nie zawsze skutkuje negatywnymi konsekwencjami. Tu trzeba wskazać na interpretację indywidualną wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi (IPTPB1/415-280/11-2/AG) - błędnie określony PKD został poprawiony w CEIDG po otrzymaniu informacji od Ośrodka Statystycznego, a przedsiębiorca nie został w żaden sposób ukarany.
Chociaż błędnie określony PKD czasem nie wywołuje szkodliwych konsekwencji, warto postarać się o to, by klasyfikacja (numer PKD) właściwie definiowała czynności realizowane w ramach prowadzonej działalności.
