Decyzja o nabyciu prawa do emerytury wydawana jest przez organy rentowe właściwe ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się. Osoba zainteresowana przyznaniem emerytury powinna w tym celu złożyć wniosek. Ubezpieczeni, którzy urodzili się po 31 grudnia 1948 roku, muszą taki wniosek złożyć sami, natomiast urodzeni przed tą datą mogą to zrobić poprzez płatnika składek.
Ubieganie się o emeryturę - udokumentowanie okresów składkowych
Ubezpieczeni ubiegający się o wcześniejszą emeryturę, urodzeni zarówno przed jak i po 31 grudnia 1948, muszą przedłożyć dokumenty uwierzytelniające okresy podlegania składkom społecznym oraz wysokość zarobków. Dokumenty te są konieczne, aby Zakład Ubezpieczeń Społecznych prawidłowo naliczył podstawę wymiaru.
Jednym z nich jest druk ZUS Rp-7, który wypełnia pracodawca, potwierdzając na nim wysokości wypłaconych wynagrodzeń.
Inne sposoby udowodnienia wysokości wynagrodzeń to:
-
posłużenie się legitymacją ubezpieczeniową,
-
dane zawarte w umowie o pracę,
-
dane zawarte w pismach o powołaniu, mianowaniu,
-
inne pisma, które określają poziom wynagrodzeń ubezpieczonego.
Jeżeli powyższe dokumenty nie są osiągalne, wówczas dana osoba może przedłożyć kopię dokumentacji płacowej, sporządzoną i potwierdzoną przez archiwum, które magazynuje dokumenty byłego pracodawcy.
Jak wyliczana jest podstawa wymiaru?
Podstawa wymiaru emerytur dla osób ubiegających się o wcześniejsze prawo do emerytury wyliczana jest na podstawie 10 kolejnych lat kalendarzowych z ostatnich 20 lat kalendarzowych, poprzedzających bezpośrednio rok, w którym dana osoba chce nabyć świadczenia emerytalne.
Ubezpieczony ma dowolność w wyborze lat, które chce, aby były brane pod uwagę przy wyliczaniu podstawy wymiaru. Jednakże musi pamiętać, że muszą to być kolejne lata, nawet gdy przez rok lub krótsze okresy nie były odprowadzane składki na ubezpieczenia społeczne.
Osoba ubiegająca się o emeryturę może złożyć wniosek o wyliczenie podstawy wymiaru emerytury poprzez przyjęcie zwaloryzowanej przeciętnej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (z lat przypadających przed 1999) lub na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (z lat przypadających po 1998) w okresie 20 lat kalendarzowych, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu.
Dla osób wcześniej pobierających emeryturę na podstawie przepisów o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu podstawą wymiaru emerytury będzie zwaloryzowana podstawa, przyjęta do ustalenia świadczenia przedemerytalnego albo ustalona na nowo.
Do wyliczenia podstawy wymiaru uwzględniane są:
-
stałe składniki wynagrodzenia, od których ubezpieczony miał naliczane składki na ubezpieczenia społeczne za okres przed 1999 r.,
-
przychody będące podstawą wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne przypadające po 1998 r.
-
wysokość wynagrodzeń z tytułu niezdolności do pracy,
-
wysokość świadczeń z tytułu zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego,
-
wysokość zasiłku wyrównawczego oraz wartość świadczeń rekompensacyjnych,
-
wysokość zasiłków dla bezrobotnych, zasiłków szkoleniowych i stypendiów wypłaconych z Funduszu Pracy
-
uposażenie z tytułu służby wojskowej,
-
pozostałe składniki wynagrodzenia, tj.premie, nagrody, dodatki (o ile zostały od nich odprowadzone składki społeczne).
Ile trwa przyznanie świadczenia?
Decyzja o przyznaniu emerytury wydawana jest w ciągu 30 dni od momentu wyjaśnienia ostatniej okoliczności koniecznej dla nadania prawa do emerytury. Wypłata pierwszej emerytury następuje w najbliższym terminie płatności świadczenia lub w następnym terminie płatności (jeśli okres między datą wyjaśnienia ostatniej okoliczności nieodzownej do wydania decyzji a najbliższym terminem płatności jest krótszy o 30 dni)
Sposób złożenia wniosku
Wniosek o przyznanie prawa do świadczenia emerytalnego ubezpieczony może złożyć w formie papierowej bądź elektronicznej przez skrzynkę podawczą Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
